Wynika to art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy o PIT i art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. W ten sam sposób traktowane jest przekazanie na ten cel kwot z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej.
W związku z tym na spółce jako płatniku ciąży obowiązek obliczenia i poboru zryczałtowanego podatku dochodowego.
Jednocześnie z przepisów o podatku dochodowym wynika, że tylko dochody przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego są opodatkowane. Natomiast przekazanie ich na inne kapitały bądź fundusze nie jest obciążone PIT i CIT. Dopiero przy ewentualnym dalszym przekazaniu środków z kapitału zapasowego na zakładowy trzeba zapłacić zryczałtowany podatek.
Obowiązki płatnika
Zgodnie z art. 26 ust. 2 i 3 ustawy o CIT w przypadku przeznaczenia dochodu na podwyższenie kapitału zakładowego płatnicy pobierają 19-proc. podatek.
Mają na to dwa tygodnie od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyższeniu kapitału zakładowego. Następnie wpłacają podatek na rachunek właściwego dla siedziby podatnika urzędu skarbowego nie później niż do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrali.
Jeśli wspólnikami przeznaczającymi dochód na kapitał zakładowy są osoby fizyczne, to płatnicy zobowiązani są przekazać kwoty zryczałtowanego podatku do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrali podatek. W takiej sytuacji pieniądze trzeba wpłacić na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika.
Ponadto na spółkach jako płatnikach ciążą takie same obowiązki przesyłania informacji i rocznej deklaracji jak przy wypłacie dywidendy.
Ze środków wspólnika...
Jeżeli zatem podjęta zostanie uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki np. z 10 tys. do 60 tys. zł i podwyższenie to nastąpi w wyniku przeznaczenia na ten cel 50 tys. zł z dochodów spółki lub z innych jej kapitałów (funduszy), to spółka powinna pobrać od wspólników 9500 zł i wpłacić tę kwotę do urzędu skarbowego.
Wynika to z następującego obliczenia:
50 tys. zł x 19 proc. = 9500 zł
Obowiązek wpłacenia w takiej sytuacji podatku przez wspólnika z jego środków potwierdza interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 marca 2010 (ILPB1/415-1341/09-4/IM).
...albo firmy
Zgodne z przepisami podatkowymi wydaje się również podjęcie uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, z której by wynikało, że zryczałtowany podatek będzie pokryty ze środków spółki, np. kapitału zapasowego. Wtedy na podwyższenie kapitału zakładowego o 50 tys. zł spółka powinna przeznaczyć kwotę 61 728,40 zł.
Wynika to z następującego obliczenia:
50 tys. zł : 0,81 = 61 728,40 zł
W takiej sytuacji 11 728,40 zł to niejako odrębna dywidenda brutto. Gdyby ją bowiem wypłacić, to składałyby się na nią:
- podatek 11 728,40 zł x 19 proc. = 2228, 40 zł
- kwota netto dywidendy 11 728,40 zł – 2228, 40 zł = 9500 zł
Nie powinno być tu zatem mowy o zaniżeniu podatku, skoro wspólnicy mogliby otrzymać dodatkowo taką dywidendę i jej kwota netto 9500 zł byłaby przekazana jako zryczałtowany podatek od podwyższenia kapitału zakładowego.
Tak wynika również z postanowienia Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach z 22 lutego 2006 (pdpd/423-40/182415/05).
Czytamy w nim: „W zależności od podjętej uchwały podatkiem mogą być obciążeni wspólnicy lub może być on pokryty ze środków spółki, np. z kapitału zapasowego. Zgodnie ze stanem faktycznym wykazanym we wniosku spółki zryczałtowany podatek w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego pokryty będzie z kapitału zapasowego.
W takiej sytuacji zgromadzenie wspólników, chcąc podwyższyć kapitał zakładowy o daną kwotę, musi przeznaczyć na ten cel odpowiednio wyższą kwotę ze środków kapitału zapasowego, aby kwota pozostała po pobraniu podatku odpowiadała planowanemu podwyższeniu”.
Czy dzielić cały zysk
Zgodnie z art. 191 § 1 kodeksu spółek handlowych wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału zgodnie z uchwałą zgromadzenia wspólników.
Kwota przeznaczona do podziału nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe (art. 192 k.s.h.).
Jeżeli umowa spółki nie mówi inaczej, to zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów (art. 191 § 3 k.s.h.). Naruszenie tego przepisu może być przyczyną problemów z fiskusem i ustalenia przez ewentualną kontrolę nieodpłatnego świadczenia uzyskanego przez spółkę. Tak będzie, jeśli zysk zostanie przekazany na kapitał zapasowy, mimo że umowa spółki tego nie przewidywała.
Kiedy pozostawienie zysku jest przychodem
W interpretacji z 7 października 2010 (ILPB3/423-592/10-2/EK) Izba Skarbowa w Poznaniu zajmowała się sytuacją spółki, która prowadząc działalność gospodarczą osiągała zysk za każdy rok obrotowy. Zgodnie z uchwałą zgromadzenia wspólników był on przeznaczany w części na dywidendę i kapitał zapasowy.
Pojawiła się jednak wątpliwość, czy pomimo braku w umowie spółki szczegółowego zapisu dotyczącego sposobu podziału zysku zgromadzenie wspólników mogło podjąć taką uchwałę i czy spółka nie uzyskała nieodpłatnego przychodu z tytułu udostępnienia jej kapitału.
Izba wyjaśniła, że w tej sytuacji podstawowe znaczenie ma art. 191 kodeksu spółek handlowych. § 1 tego przepisu mówi, że wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału według uchwały zgromadzenia wspólników (z uwzględnieniem art. 195 § 1).
Zgodnie z art. 191 § 2 k.s.h. umowa spółki może przewidywać inny sposób podziału zysku, z uwzględnieniem art. 192 – 197. Z kolei z art. 191 § 3 k.s.h. wynika, że jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej, to zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów.
Roszczenie wspólników o wypłatę dywidendy powstaje zatem z chwilą podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników o przeznaczeniu „czystego zysku” (wypracowanego przez spółkę) do podziału między wspólników. Z tą też chwilą powstaje stosunek zobowiązaniowy, w którym spółka jest dłużnikiem, a wspólnicy wierzycielami.
Na tej podstawie izba skarbowa stwierdziła, że przeznaczenie zysku według uchwały zgromadzenia wspólników w części na wypłaty wspólnikom, a w części na inne cele jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy umowa spółki przewiduje taką możliwość. W analizowanej sytuacji tak nie było. Spółka musi więc rozpoznać przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Wynika to z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.
Nieodpłatne świadczenie polegało na pozostawieniu spółce do dyspozycji części wypracowanego przez nią zysku. Wartość tego świadczenia należy ustalić z uwzględnieniem art. 12 ust. 6 pkt 4 ustawy o CIT. Przepis ten nakazuje przyjęcie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Umowę można zmienić
Umowę spółki można oczywiście zmienić. Należałoby to zrobić jednak przed podziałem zysku. Zmiana umowy spółki skutkuje bowiem niepowstaniem przychodu z nieodpłatnych świadczeń w odniesieniu do podziału zysku i jego przeznaczenia na kapitał zapasowy lub inne kapitały (fundusze) dopiero po dniu, w którym do niej dojdzie.
Wskazuje na to interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 października 2010 (ILPB3/ 423-593/10-2/EK). Czytamy w niej: „20 kwietnia 2010 umowa spółki została zmieniona.
W umowie tej zawarto postanowienie o możliwości przeznaczenia zysku lub jego części na określone fundusze w drodze uchwały zgromadzenia wspólników.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż dokonana (...) zmiana zapisów umowy spółki odnoszących się do kwestii podziału zysku nie zmienia podatkowej kwalifikacji (jako nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT) tej części zysku, która uchwałą zgromadzenia wspólników została przekazana (przed datą zmiany umowy spółki) na kapitał zapasowy. (…)
Zmiana treści umowy spółki, przewidująca możliwość wyłączenia zysku od podziału w całości lub w części i przeznaczenie go na wskazany w uchwale zgromadzenia wspólników fundusz, nie będzie skutkowała powstaniem przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w odniesieniu do podziału zysku i jego przeznaczenia w całości lub części na określony fundusz (w tym kapitał zapasowy) po 20 kwietnia 2010, tj. po dniu, w którym dokonano zmian w umowie spółki”.
Zobacz więcej w serwisie:
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
