Co istotne, odpowiedzialność karnoskarbową z tytułu nieterminowego złożenia CIT-8 (oraz nieterminowej wpłaty podatku na konto urzędu skarbowego) poniosą osoby wyznaczone w spółce do obliczania, pobierania i opłacania w terminie podatków.
Podstawową dolegliwością, jaka czeka osobę, która po terminie złożyła zeznanie podatkowe, jest kara grzywny wymierzana na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.). Maksymalna kara grzywny to 26 340 zł.
Należy również pamiętać, że w szczególnych okolicznościach (np. wielokrotne składanie deklaracji przez spółkę po terminie a w konsekwencji narażenie podatku na uszczuplenie) urząd skarbowy może uznać, że doszło do uchylania się od opodatkowania. W takiej sytuacji osobie odpowiedzialnej za rozliczenie podatku w spółce mogą grozić bardzo wysokie kary, z karą pozbawienia wolności włącznie.
Zgodnie z przepisami k.k.s. podatnik, który nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Maksymalna kara grzywny wynosi 2 643 200 zł. Jeżeli jednak kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości lub nie przekracza ustawowego progu, wówczas wysokość grzywny, która grozi za uchylenie się od opodatkowania, jest niższa i może wynosić odpowiednio do 720 stawek dziennych lub do 26 340 zł.
Wymierzając karę grzywny, sąd określi liczbę stawek i wysokość jednej stawki dziennej. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.
Stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2011 minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1386 zł, zatem minimalna stawka dzienna to 46,20 zł) ani też przekraczać jej czterystukrotności (w 2011 r. jest to 18 480,00 zł).
Jednak podatnik nie zawsze zostanie ukarany. Istnieje sposób na uniknięcie odpowiedzialności karnej poprzez złożenie tzw. czynnego żalu, czyli powiadomienia urzędu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego (art. 16 k.k.s.).
Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Odstąpienie od kary stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Zawiadomienie o czynnym żalu powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu. Co istotne, jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:
- w czasie kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,
- po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.
Zatem jeśli urząd skarbowy nie skontaktował się ze spółką w celu wyjaśnienia niezłożenia zeznania podatkowego (albo nie wystosował do spółki wezwania w tej sprawie), odwołując się do art. 16 k.k.s., osoby odpowiedzialne za rozliczenie podatków w spółce będą mogły uniknąć sankcji karnoskarbowych poprzez złożenie czynnego żalu.
Niektóre urzędy skarbowe jednak twierdzą, że fakt nieterminowego złożenia deklaracji przez podatnika jest udokumentowany (gdyż nie odnotowano wpływu deklaracji do urzędu w systemie komputerowym poltax) i w konsekwencji uznają, że podatnik nie ma możliwości skorzystania z czynnego żalu.
Taki pogląd jest jednak nieuzasadniony. Urząd skarbowy powinien bowiem mieć dokładną wiadomość o niedopełnieniu obowiązku złożenia zeznania, spełniającego znamiona czynu zabronionego. Brak informacji o złożeniu deklaracji w systemie informatycznym urzędu nie może być uznany za wyraźnie udokumentowaną wiadomość.
Dodatkową „karą” za niezłożenie deklaracji i niewpłacenie podatku w terminie są odsetki za zwłokę od nieterminowej zapłaty zobowiązania. Odsetki należy liczyć od dnia następnego po dniu, w którym przypadł obowiązek zapłaty podatku. Obecnie wynoszą one 12,5 proc. w skali roku.
Podatnik ma obowiązek samodzielnie naliczyć odsetki od zaległości podatkowej. Można skorzystać z kalkulatora odsetek podatkowych dostępnego w Internecie lub skontaktować się w tej sprawie z urzędem skarbowym.
Co istotne, odsetek nie nalicza się i nie pobiera, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską (aktualnie jest to kwota 6,60 zł).
Niezbędne informacje w zawiadomieniu
Czynny żal należy złożyć do urzędu skarbowego wraz ze składanym po terminie zeznaniem podatkowym. W piśmie tym powinny znaleźć się następujące informacje:
- zawiadomienie, że zeznanie nie zostało złożone w ustawowym terminie,
- wyjaśnienie przyczyn niezłożenia zeznania w terminie,
- informacja, że ustawowy obowiązek został jednak dopełniony, tj. spółka złożyła zeznanie i uiściła należny podatek wraz odsetkami za zwłokę,
- wniosek o odstąpienie od wszczynania postępowania w sprawie i o zaniechanie ukarania.
Jak uniknąć sankcji
Aby uniknąć kar wynikających z niezłożenia zeznania podatkowego, należy:
- jak najszybciej złożyć zeznanie podatkowe,
- uregulować podatek wraz z należnymi odsetkami za zwłokę,
- złożyć zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego (tzw. czynny żal).
Trzeba również pamiętać, aby przechowywać kopie deklaracji wraz z potwierdzeniem z biura podawczego (ewentualnie dowody nadania listu na poczcie). Bowiem w razie jakichkolwiek wątpliwości to spółka musi udowodnić organom podatkowym, że postępuje zgodnie z prawem.
Autorka jest doradcą podatkowy, starsza konsultantka w zespole Tax Management & Accounting Services w biurze PwC w Warszawie
Czytaj więcej w serwisach:
