Osoby korzystające z usług biur maklerskich przywykły już do tego, że do końca lutego każdego roku otrzymują informację podatkową PIT-8C, prezentującą m.in. wielkość uzyskanych przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i innych instrumentów rynku kapitałowego.

Z [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2010/DU2010Nr%2051poz%20307a.asp]ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (ustawa o PIT) nie wynika jednak wprost, aby biura maklerskie były zobligowane do wysyłania urzędom i klientom takich informacji. Większość biur przygotowuje je, bo taka ukształtowała się praktyka. Nie wiadomo jednak, czy to się nie zmieni.

Obowiązek sporządzania przez biura maklerskie informacji PIT-8C wywodzony jest powszechnie z art. 39 ust. 3 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2010/DU2010Nr%2051poz%20307a.asp]ustawy o PIT[/link].

Wskazano w nim, że „osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru”.

Niestety, z tego przepisu trudno wywieść wniosek, aby biura maklerskie miały jakiekolwiek obowiązki informacyjne wobec klientów w związku z uzyskiwanymi przez nich dochodami kapitałowymi. Prawda jest taka, że przytoczona norma prawna jest niekompletna, właściwie nie wskazuje konkretnego adresata ani konkretnych okoliczności, które obligowałyby go do określonego zachowania.

Teoretycznie można by stwierdzić, że adresatem tej normy prawnej jest każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, każda osoba prawna i jej jednostka organizacyjna oraz każda jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej.

Z pewnością jednak ustawodawca nie miał na myśli każdego podmiotu funkcjonującego w gospodarce, lecz te, które dokonują wypłaty świadczeń stanowiących dla podatnika dochody kapitałowe lub które pośredniczą w ich uzyskiwaniu. Hipoteza omawianej normy prawnej nie zawiera jednak takiego wskazania.

Nie ma więc podstaw do żądania od biur maklerskich, aby wystawiały swoim klientom informację PIT-8C. Trudno się też spodziewać, że organy podatkowe nałożą jakiekolwiek sankcje na biura, które tego nie zrobią. Najpierw bowiem musiałyby wskazać wyraźny przepis, który obliguje biura do sporządzania i przekazywania podatnikom i organom podatkowym określonych informacji. Skoro jednak takiego przepisu nie ma, to nie może być kary za jego naruszenie.

Osoby fizyczne, które również w tym roku spodziewają się otrzymać od swego biura maklerskiego informację podatkową PIT-8C, mogą się zawieść. Jeśli bowiem dane biuro maklerskie postanowi nie wystawiać swoim klientom tej informacji, to nie będzie się to wiązało dla niego z negatywnymi konsekwencjami. Wtedy podatnicy, którzy dokonują licznych transakcji kapitałowych lub posiadają wiele rachunków inwestycyjnych, mogliby mieć poważny problem z ustaleniem wielkości uzyskanych przychodów z kapitałów pieniężnych.

Dla inwestora otrzymanie jakiejkolwiek informacji o przeprowadzonych transakcjach jest po prostu niezbędne, tyle że nie musi być to informacja PIT-8C. Równie dobrze mógłby to być np. wyciąg z rachunku inwestycyjnego dostarczany za odpowiednią opłatą. Dlatego miejmy nadzieję, że biura maklerskie, w trosce o swoich klientów, nie zmienią dotychczasowej praktyki i nadal będą wysyłać informację PIT-8C mimo braku wyraźnego obowiązku. Ustawodawca natomiast powinien jak najszybciej doprecyzować art. 39 ust. 3 ustawy o PIT.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w PKF Tax sp. z o.o.[/i]