Sankcje nakładane na podmioty sprzedające olej, które nie złożą w terminie oświadczeń klientów, że przeznaczyli olej do celów opałowych, są niewspółmierne do wagi naruszeń. Tak twierdzi rzecznik praw obywatelskich Irena Lipowicz w wystąpieniu do ministra finansów z 16 grudnia 2010 r. (nr RPO-661873-VI/10/AB). To reakcja na wniosek posła Adama Krupy.
Sprawa dotyczy sankcji przewidzianej w art. 89 ust. 16 [link=http://www.rp.pl/temat/56173.html]ustawy o podatku akcyzowym[/link] za niezłożenie w terminie zestawienia oświadczeń o przeznaczeniu nabywanych olejów do celów opałowych i kumulowania jej z odpowiedzialnością karną skarbową. Ustawa podatkowa przewiduje bowiem taką samą sankcję zarówno za nieprawidłowo sporządzone oświadczenia, jak i za uchybienie polegające na niezłożeniu ich zestawienia w terminie. W jednym i w drugim wypadku sprzedawcy oleju grozi kilkakrotnie wyższe opodatkowanie, bo według stawek właściwych dla paliw silnikowych.
Zdaniem rzecznika, o ile stosowanie stawek sankcyjnych za niezapewnienie dowodów, że sprzedawane wyroby zostaną przeznaczone do celów opałowe jest uzasadnione, o tyle nie ma uzasadnienia stosowanie takiej samej sankcji wobec sprzedawcy za nieterminowe złożenie ich zestawienia. „W tym wypadku dokumentacja pozwala na ocenę prawidłowości stosowania stawek obniżonych. W sytuacji, gdy zostaje osiągnięty cel mechanizmu kontrolnego – którego podstawowym instrumentem są oświadczenia nabywców – sankcja podatkowa jest niewspółmierna do wagi naruszonych obowiązków” – napisała Irena Lipowicz.
Według RPO wystarczającym instrumentem dyscyplinującym sprzedawcę, który nie złożył zestawienia oświadczeń klientów w terminie, jest sankcja przewidziana w art. 56 § 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1223642753B0A35197304038C97BAC38?id=186065]kodeksu karnego skarbowego[/link]. Jest ona stosowana w razie niezłożenia deklaracji podatkowych lub oświadczeń w terminie, gdy nie dochodzi do narażenia podatku na uszczuplenie.
