[b]– Prowadzę księgę przychodów i rozchodów i zaliczam w ciężar kosztów odpisy amortyzacyjne. Po przeczytaniu artykułu w DF z 24 czerwca br. „[link=http://www.rp.pl/artykul/498069.html]Masz parking i drogę, zapłacisz 2 proc. daniny[/link]” mam pytanie, czy możliwa jest amortyzacja utwardzonego parkingu, który wykonałem we własnym zakresie przed pięcioma laty? [/b] – pyta czytelnik

Budowle, a należą do nich m.in. parkingi, drogi dojazdowe, pasy jezdni przeznaczone do parkowania, są środkami trwałymi, podlegającymi amortyzacji. W Klasyfikacji Środków Trwałych (określonej w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80105]rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r., DzU nr 112, poz. 1317)[/link] są oznaczone symbolem 2.

W wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do ustawy o PIT przewidziano dla budowli oznaczonych tym symbolem roczną stawkę amortyzacyjną w wysokości 4,5 proc.

Droga więc i parking, jeżeli są własnością przedsiębiorcy i jeśli przewidywany okres ich używania ma być dłuższy niż rok (co raczej jest oczywiste) podlegają amortyzacji.

Przedsiębiorcy będący właścicielami budowli niefigurujących w ewidencji środków trwałych mogą je wycenić, wpisać do tej ewidencji i rozpocząć ich amortyzację. W razie wytworzenia we własnym zakresie takich środków wartością początkową jest koszt ich wytworzenia.

Jeśli nie można ustalić kosztu wytworzenia (a tak może być np., jeśli w czasie budowy drogi wewnętrznej, miejsca postojowego itp. podatnik nie prowadził działalności gospodarczej i w związku z tym nie dokumentował wydatków na jego wytworzenie), przyjmuje się wartość ustaloną według cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju przez biegłego powołanego przez podatnika (art. 22g ust. 9 ustawy o PIT).

Według art. 22g ust. 16 w związku z art. 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca.

Podatnicy, którzy – jak czytelnik – decydują się na ujawnienie w ewidencji środków trwałych i amortyzację już posiadanych budowli, mogą, moim zdaniem, przyjąć przy tym korzystniejsze, indywidualne stawki ich amortyzacji (art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

Według tego przepisu indywidualna roczna stawka amortyzacyjna m.in. dla używanych środków trwałych pierwszy raz wprowadzonych do ewidencji, zaliczonych m.in. do grupy 2 KŚT musi być tak skalkulowana, by okres amortyzacji nie był krótszy niż dziesięć lat. Można więc zaliczać co roku w ciężar kosztów odpis amortyzacyjny równy 10 proc. wartości początkowej parkingu, drogi dojazdowej.

Trzeba jednak zaznaczyć, że w myśl art. 22j ust. 3 ustawy o PIT tego rodzaju budowle przedstawiciele fiskusa uznają za używane, jeśli podatnik udowodni, że były wcześniej używane co najmniej 60 miesięcy, czyli pięć lat. Przepis ten mówi wprost o korzystaniu „przed nabyciem”.

Jednak sformułowanie to nie może, moim zdaniem, przekreślać uprawnienia do stosowania indywidualnych stawek wynikającego z art. 22j ust. 1 ustawy o PIT. Przemawia za tym również to, że ustawa o PIT w art. 22d i art. 22h ust.1 pkt 4 wyraźnie dopuszcza amortyzację ujawnionych środków trwałych nieobjętych dotychczas przez podatnika ewidencją, a żaden z przepisów tej ustawy nie wyłącza stosowania do nich indywidualnych stawek amortyzacyjnych.

Warto dodać, że przedsiębiorca ma prawo do odpisów amortyzacyjnych także wówczas, gdy za zgodą właściciela poczynił takie inwestycje na cudzym gruncie (np. dzierżawionym dla celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą). One bowiem również są środkami trwałymi na podstawie art. 22a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT (o amortyzacji obiektów wzniesionych na cudzym gruncie pisaliśmy w DF z 5 lipca 2010 r. w artykule "[link=http://www.rp.pl/artykul/502282.html?preview=tak]Amortyzacja budynku wzniesionego na cudzej działce[/link]").