Powinna ona być tak ukształtowana, aby umożliwić skuteczne zarządzanie cenami transferowymi w przedsiębiorstwie. Co to oznacza w kontekście ryzyka podatkowego?

[b]Skuteczne zarządzanie cenami transferowymi to dla przedsiębiorstwa eliminacja ryzyka podatkowego związanego z prowadzonym przedsięwzięciem [/b]oraz możliwość uniknięcia zarzutów dotyczących zaniżania dochodów do opodatkowania.

[srodtytul]Sedno sprawy[/srodtytul]

Polega ono przede wszystkim na bieżącym monitorowaniu kształtowania się cen transferowych w przedsiębiorstwie, a tym samym na ich jednoczesnej weryfikacji pod względem charakteru rynkowego.

Wobec niedawno poddanych przez Ministerstwo Finansów konsultacjom społecznym i uzgodnieniom resortowym zmian w przepisach o dokumentacji podatkowej ciężar dowodu związanego z wykazaniem rynkowości cen w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi może zostać w dużej części przeniesiony na podatnika.

Opis metody stosowanej do transakcji wraz z uzasadnieniem jej wyboru oraz stosowania, jak również wskazanie porównywalnych danych, którymi podatnik się kierował, ustalając cenę przedmiotu transakcji, miałyby być obowiązkowym elementem dokumentacji podatkowej.

[b]Ważne jest, aby zarządzanie cenami transferowymi dokonywane było już w czasie planowania transakcji z podmiotami powiązanymi.[/b] Wówczas na tym etapie można podjąć odpowiednie decyzje dotyczące istoty i warunków transakcji wpływające na przyszłe kształtowanie się cen transferowych.

Stosunkowo łatwe jest także zgromadzenie materiałów źródłowych wskazujących, na jakiej podstawie dokonano określonych ustaleń cenowych, a jeśli to możliwe – wykazujących, że cena nie odbiega od cen rynkowych.

[srodtytul]Uwarunkowania branżowe[/srodtytul]

Polityka cen transferowych powinna odzwierciedlać specyfikę branży, w której działają podmioty powiązane, oraz być zgodna z istniejącymi przepisami prawa podatkowego.

To pozwoli na ukształtowanie reguł polityki w sposób zgodny z charakterem prowadzonej działalności oraz zgodnie z istniejącymi przepisami.

Jednocześnie uwarunkowania branżowe oddziałują na kształtowanie się cen i zyskowność podmiotów z danej branży i mogą tłumaczyć pogorszenie się kondycji finansowej podatnika lub zmianę polityki cenowej.

[srodtytul]Specyfika transakcji[/srodtytul]

Ważną kwestią przy tworzeniu polityki podatkowej cen transferowych jest określenie zbioru reguł, które będą towarzyszyć przedsiębiorstwu przy podejmowaniu różnych decyzji biznesowych na każdym etapie prowadzonej działalności.

Taki zbiór reguł określony w polityce cen transferowych powinien zawierać najważniejsze kroki postępowania przy różnych obszarach transakcyjnych.

Nie ma określonych przepisów ani norm mówiących, jak taka polityka powinna wyglądać. Rozwinięta jest pewna sprawdzona praktyka opracowywania polityki cen transferowych.

Z pewnością jednak stworzenie właściwej polityki wymaga podejścia indywidualnego i uzgodnień z kilku zakresów, tj.:

- opracowania koncepcji ustalania cen transferowych między podmiotami powiązanymi, która mogłaby zostać zaakceptowana przez podmioty niezależne, a także zostać uznana przez administrację podatkową,

- oceny całokształtu transakcji pod kątem ryzyka,

- zachowania racjonalnego podejścia biznesowego.

Tworzenie takiej polityki łączy się również z zapewnieniem procedur dotyczących przestrzegania określonych przepisów podatkowych z zakresu cen transferowych. To jest ściśle powiązane z tworzeniem wzorców umów jednolitych dla danych typów transakcji czy wzorców dokumentacji podatkowej w zakresie cen transferowych.

Stworzenie jasnej polityki z zakresu cen transferowych pozwala przedsiębiorstwu na określenie zgodnych z przepisami zasad postępowania obowiązujących w określonych sytuacjach. Takie procedury tworzą bufor bezpieczeństwa podatkowego w przedsiębiorstwie.

[srodtytul]Liczą się argumenty[/srodtytul]

Posiadanie polityki cen transferowych stanowi istotny argument podatnika wobec organów kontroli podatkowej i skarbowej. [b]Postępowanie według określonych, spisanych schematów polityki chroni go przed zarzutem swobodnego ustalania warunków transakcyjnych. [/b]

Aby jednak polityka cen transferowych przynosiła podatnikowi korzyści, oprócz jej ustalenia i spisania nie należy zapomnieć o jej przestrzeganiu.

[ramka][b]Najważniejsza właściwa implementacja[/b]

[b]Warunkiem sukcesu jest skuteczna implementacja polityki w zakresie cen transferowych. Wiąże się to z wyznaczeniem kompetentnych osób, które będą odpowiedzialne za wdrożenie zastosowanie się do tej polityki. [/b]

Implementacja powinna przebiegać pod ścisłym nadzorem osób odpowiedzialnych w firmie za ten obszar cen transferowych. Wynika to m.in. z potrzeby ciągłego dostosowywania tej polityki do zmieniającej się sytuacji ekonomicznej, faktycznej, prawnej itd. przedsiębiorstwa.

Przykładem takiej sytuacji jest np. kryzys gospodarczy, który rządzi się innymi prawami niż czas ożywienia gospodarczego. Dlatego w praktyce polityka powinna być aktualizowana i przystosowywana do zmieniających się warunków. [/ramka]

[i]Autorka jest szefem Zespołu Cen Transferowych w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy[/i]