O wysokości podatku decydują dwie, występujące zamiennie, okoliczności: związek przedmiotu opodatkowania z działalnością gospodarczą oraz zajęcie gruntów i budynków na cele działalności gospodarczej.
Istnienie związku lub zajęcia na cele działalności gospodarczej zazwyczaj przesądza o stosowaniu dużo wyższej stawki podatku.
[srodtytul]Związek z działalnością [/srodtytul]
Spośród dwóch wyrażeń jedynie pojęcie „związku z działalnością gospodarczą” zostało w ustawie zdefiniowane.
W myśl art. 1a ust. 1 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E2B09EBD1ACD597E92D822F900434D7?id=182297]ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.)[/link] wystarczy zazwyczaj, że [b]przedsiębiorca jest w posiadaniu nieruchomości, budynku lub budowli, aby uznać, że są one związane z działalnością gospodarczą. Jedynie względy techniczne mogą zadecydować o braku opodatkowania.[/b]
Natomiast „zajęcie na cele działalności gospodarczej” nie zostało określone w przepisach. Zasady techniki prawodawczej wykluczają możliwość utożsamiania tego pojęcia z wyrażeniem, które zostało zdefiniowane w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy.
Brak definicji legalnej uzasadnia odwołanie się do potocznego znaczenia słów. Według „Uniwersalnego słownika języka polskiego" pod redakcją prof. S. Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003 r.) słowa „zająć”, „zajmować” oznaczają – zapełnić (zapełniać), wypełnić (wypełniać) sobą lub czymś jakąś przestrzeń, powierzchnię.
Zatem „zajęciem na cele działalności gospodarczej” można określić jedynie faktyczne czynności polegające na przeznaczeniu i wykorzystywaniu gruntu, budynku lub budowli przy prowadzeniu działalności.
Wszelkie działania skierowane do przedmiotu opodatkowania powinny być zatem uzasadnione wyłącznie celami gospodarczymi przedsiębiorcy.
Natomiast grunt, budynek lub określona ich część, zajęte na potrzeby tej działalności, powinny wykluczać każdą inną aktywność, czyli niezwiązaną z działalnością gospodarczą.
[srodtytul]Trwałe i faktyczne zajęcie[/srodtytul]
Samo jednak przeznaczenie takiego mienia na cele aktywności gospodarczej nie jest wystarczające, by uznać, że podlega ono mniej korzystnym regułom opodatkowania.
Dopiero faktyczne i trwałe zagospodarowanie gruntu, budynku lub ich części w sposób, który nada im charakter gospodarczy (przemysłowy, usługowy itp.), będzie uzasadniało opodatkowanie według reguł przewidzianych dla mienia zajętego do celów działalności gospodarczej.
Oznacza to, że utrudnione bądź niemożliwe będzie wykorzystywanie tych obiektów do innych celów, np. mieszkaniowych, rolniczych.
Tezy te są podzielane w orzecznictwie sądowym, np. w [b]wyrokach NSA z 10 stycznia 2007 r. (II FSK 97/06) i WSA w Warszawie z 20 stycznia 2009 r. (III SA/Wa 2129/08).[/b]
[srodtytul]Na gruncie rolnym...[/srodtytul]
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
[ramka][b]Przykład[/b]
Jeżeli na części gruntu rolnego prowadzi się czynności służące działalności gospodarczej (np. skład złomu), to tylko ta fizyczna część nieruchomości będzie przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Do tej części nie będzie zaś odnosił się podatek rolny.
Mimo że grunt w całości jest własnością przedsiębiorcy, to stawka podatku od nieruchomości, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy (obecnie kwota nieprzekraczająca 0,77 zł od 1 mkw. powierzchni), będzie miała zastosowanie wyłącznie do tej części. Pozostały grunt bowiem nie stanowi przedmiotu opodatkowania w podatku od nieruchomości.[/ramka]
[srodtytul]... oraz w mieszkaniu[/srodtytul]
Podatnik może również prowadzić działalność gospodarczą w budynku lub lokalu mieszkalnym. Nie zawsze będzie się to wiązało z koniecznością opodatkowania nieruchomości według stawek jak dla działalności gospodarczej.
Wyłącznie takie użytkowanie nieruchomości, które wykluczy lub znacząco utrudni jej użytkowanie w innym celu niż działalność gospodarcza, spowoduje konieczność opodatkowania według stawek obowiązujących dla działalności gospodarczej (20,51 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej), nie zaś jak dla budynków mieszkalnych (0,65 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej).
Znajduje to potwierdzenie w orzecznictwie.
[b]W wyroku z 11 sierpnia 1992 r. (SA/Wr 650/92) NSA [/b]stwierdził, że dla opodatkowania wyższą stawką część budynku mieszkalnego winna być przeznaczona dla prowadzenia w niej działalności gospodarczej z wyłączeniem funkcji mieszkalnych i innych związanych z zamieszkiwaniem w budynku.
Z kolei [b]w decyzji prezydenta Łodzi z 3 sierpnia 2007 r. (IIIRF 31100/1/02/07)[/b] stwierdzono, że jeśli powierzchnie zajmowane na prowadzenie działalności gospodarczej służą jednocześnie celom mieszkalnym, to będą one korzystały ze stawki określonej jak dla budynków mieszkalnych.
Natomiast wykorzystywanie do działalności gospodarczej fizycznej części budynku będzie uzasadniało wyższe opodatkowanie tylko tej części.
[ramka][b]Przykład[/b]
Przedsiębiorca świadczy usługi projektowania w lokalu mieszkalnym, w pokoju, który jednocześnie wykorzystuje do celów osobistych.
Mieszkanie w całości będzie opodatkowane według stawek jak dla budynków mieszkalnych.
Gdyby jednak zorganizował w pokoju biuro i przyjmował w nim klientów, zastosowanie mogłyby znaleźć stawki dla działalności gospodarczej, ale tylko w odniesieniu do powierzchni pokoju. [/ramka]
[i]Autor jest doradcą podatkowym w Podkarpackim Biurze Analiz Podatkowych[/i]
