Jeszcze kilka lat temu zasadą było, że z podatków trzeba się rozliczać co miesiąc, a dziś wielu podatników może to robić raz na kwartał. Dotyczy to zarówno PIT (w tym ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych), jak i CIT.

O wyborze kwartalnego rozliczenia trzeba poinformować fiskusa, jeśli rozpoczynamy działalność gospodarczą lub jeśli wcześniej rozliczaliśmy się miesięcznie.

[srodtytul]Regułą rozliczenie miesięczne[/srodtytul]

Zaliczki miesięczne – na PIT i na CIT – są płacone do 20 dnia miesiąca następnego po tym, którego płatność dotyczy. Z wyjątkiem grudnia, za który zaliczka płacona jest w grudniu w wysokości zaliczki listopadowej, co oznacza, że w tym miesiącu trzeba zapłacić podwójną zaliczkę.

Od 2010 r. podatnicy mieli płacić zaliczkę grudniową do 20 stycznia następnego roku podatkowego (co oznacza, że zaliczka za grudzień 2010 r. miała być płatna dopiero 20 stycznia 2011 r.), ale możliwość skorzystania z tego udogodnienia została kolejny raz odroczona w czasie (zgodnie z najnowszym brzmieniem ustaw o podatkach dochodowych, nadanym w nowelizacji z 23 października 2009 r., taki sposób rozliczenia będzie stosowany dopiero od 2012 r.).

[wyimek][b]5 mln 67 tys. zł[/b] podatnik PIT i CIT, którego przychody za ubiegły rok podatkowy nie przekroczyły tej kwoty, może w 2010 r. płacić zaliczki co kwartał[/wyimek]

Reguła, że podatek jest płacony co miesiąc, dotyczy także ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Termin płatności tego podatku za dany miesiąc również przypada 20 dnia miesiąca następnego, z tym że w tym wypadku podatek za grudzień jest uiszczany dopiero w terminie złożenia zeznania rocznego (31 stycznia roku następnego).

Korzystną alternatywą dla rozliczeń miesięcznych mogą być dla wielu przedsiębiorców wpłaty kwartalne. Poniżej piszemy, kto może z tego skorzystać.

[srodtytul]PIT od małych i nowych przedsiębiorców[/srodtytul]

Gdy chodzi o zaliczki na PIT, to co kwartał mogą je wpłacać tylko przedsiębiorcy oraz osoby uzyskujące dochody z udziału w spółce osobowej prowadzącej działalność gospodarczą – zarówno gdy rozliczają się według skali, jak i gdy wybrali podatek liniowy.

Ale też nie wszyscy. W 2010 r. z tej formy rozliczenia mogą skorzystać:

- osoby rozpoczynające działalność lub

- tzw. mali podatnicy (których przychody za 2009 r. nie przekroczyły [b]5 067 000 zł[/b]).

Przy czym możliwość ta nie dotyczy podatników płacących uproszczone zaliczki (w stałej wysokości obliczonej na podstawie zeznania za rok ubiegły – potwierdziła to [b]Izba Skarbowa w Gdańsku w interpretacji z 13 czerwca 2007 r., BI/4117-0023/07).[/b]

Kwartalne zaliczki nie dotyczą także osób uzyskujących dochody z najmu czy dzierżawy opodatkowane według skali (które są odrębnymi od działalności gospodarczej źródłami przychodu).

Mali podatnicy powinni poinformować naczelnika urzędu skarbowego o wyborze kwartalnych zaliczek na PIT do 20 lutego (w 2010 r. do 22 lutego, bo 20 przypada w sobotę).

Natomiast rozpoczynający działalność gospodarczą w 2010 r. powinni to zrobić [b]do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.[/b]

Raz złożone zawiadomienie o wyborze kwartalnego rozliczenia dotyczy także lat następnych (nie trzeba więc go ponawiać).

Chcąc zrezygnować z kwartalnych zaliczek i przejść na miesięczne, należy złożyć stosowne zawiadomienie również do 20 lutego.

Także utrata w kolejnym roku statusu małego podatnika powoduje (wówczas automatycznie, bez konieczności powiadamiania urzędu), że podatnik przechodzi na zaliczki miesięczne, bo nie spełnia warunków do kwartalnej formy rozliczenia.

Osoby rozliczające się według skali płacą zaliczki od kwartału, w którym ich dochody przekroczyły kwotę wolną od podatku (w 2010 r. 3091 zł), natomiast opłacające podatek liniowy – od tego kwartału, w którym uzyskały pierwszy dochód.

Pierwszą zaliczkę kwartalną oblicza się tak samo jak miesięczną >patrz tekst na str. 2 – 3, z tym że przy ustalaniu dochodu bierze się pod uwagę przychody i koszty z całego kwartału, a nie z jednego miesiąca. Zaliczkę za kolejne dwa kwartały ustala się w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Zaliczka za ostatni kwartał jest równa zaliczce za III kwartał.

Kwartalne zaliczki na PIT należy wpłacać w terminach:

- do 20 kwietnia za I kwartał,

- do 20 lipca za II kwartał,

- do 20 października za III kwartał,

- do 20 grudnia za IV kwartał (w takiej samej wysokości jak ta za III kwartał).

Przy kwartalnym rozliczeniu PIT, podobnie jak przy miesięcznym, nie trzeba składać żadnych deklaracji.

[srodtytul] Ryczałt dla firm i wynajmującyc[/srodtytul]h

W 2010 r. raz na kwartał mogą się też rozliczać przedsiębiorcy płacący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, o ile ich przychody z działalności prowadzonej samodzielnie (albo przychody spółki) nie przekroczyły w 2009 r. równowartości 25 tys. euro, czyli 105 570 zł.

O wyborze tej formy wpłacania podatku powinni oni powiadomić naczelnika urzędu skarbowego o miesiąc wcześniej niż rozliczający PIT na ogólnych zasadach, bo do 20 stycznia. Raz złożonego zawiadomienia nie trzeba ponawiać w kolejnych latach.

Ryczał za kwartały I – III jest płatny w tych samych terminach co kwartalne zaliczki na PIT, natomiast za ostatni kwartał roku – w terminie złożenia zeznania rocznego PIT-28 (czyli najpóźniej 31 stycznia).

Z kwartalnych wpłat ryczałtu mogą też skorzystać osoby, które wybrały tę formę opodatkowania najmu czy dzierżawy. Gdy przychody z najmu osiągają małżonkowie, limit 25 tys. euro (105 570 zł) odnosi się odrębnie do każdego z nich.

Trzeba pamiętać, że – w przeciwieństwie do rozliczenia PIT na zasadach ogólnych – osoby rozpoczynające działalność opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie mają możliwości uiszczania podatku co kwartał (nabywają do tego prawo w kolejnych latach, jeśli ich przychody z działalności gospodarczej za rok poprzedni nie przekroczą równowartości 25 tys. euro).

Dotyczy to także wynajmujących (co potwierdziło [b]Ministerstwo Finansów w piśmie z 12 grudnia 2002 r., PB 2/MW-033-0562-2684/ 02).[/b]

[srodtytul]Podatnicy CIT też mają wybór[/srodtytul]

Także podatnicy CIT mogą wybrać wpłacanie zaliczek na ten podatek co kwartał, jeżeli:

- rozpoczynają działalność gospodarczą (w pierwszym roku podatkowym) lub

- są tzw. małymi podatnikami (których przychody za 2009 r. nie przekroczyły [b]5 067 000 zł[/b]).

O tym wyborze trzeba poinformować naczelnika urzędu skarbowego do [b]20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego[/b] (a więc jeśli rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, do 20 lutego).

Ten termin dotyczy także rozpoczynających działalność gospodarczą. Trzeba przy tym pamiętać, że rozliczenie kwartalne dotyczy kwartałów roku kalendarzowego. Nie mogą to być trzy dowolne kolejno po sobie następujące miesiące.

Jest to ważne w przypadku podatników, którzy wybrali rok podatkowy inny niż kalendarzowy.

[b]Przykład[/b]

Spółka z o.o. Y rozpoczęła działalność 1 grudnia 2009 r. Rokiem podatkowym jest u niej okres przekraczający rok kalendarzowy. Informację o wyborze kwartalnej metody wpłacania zaliczek powinna złożyć w urzędzie skarbowym do 20 stycznia 2010 r.

Podobnie jak u podatników PIT, jeśli raz zostanie złożone zawiadomienie o zamiarze wpłacania zaliczek kwartalnych, ta forma rozliczenia obowiązuje także w kolejnych latach podatkowych, chyba że podatnik do 20 dnia drugiego miesiąca kalendarzowego zawiadomi o rezygnacji z kwartalnych wpłat zaliczek albo w kolejnym roku podatkowym przestanie być małym podatnikiem, wówczas automatycznie przechodzi na zaliczki miesięczne, bo nie spełnia warunków do kwartalnej formy rozliczenia.

Kwartalną zaliczkę ustala się w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały (przy czym zaliczka za ostatni kwartał jest równa tej za III kwartał).

Przy kwartalnym rozliczeniu nie ma możliwości opłacania zaliczki w uproszczonej formie (w wysokości obliczonej na podstawie zeznania złożonego za poprzedni rok podatkowy).

Zaliczki za okres od pierwszego do przedostatniego kwartału roku podatkowego są płatne do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka (do 20 kwietnia za I kwartał, do 20 lipca za II kwartał, do 20 października za III kwartał).

Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego.

[ramka][b]Karta podatkowa co miesiąc[/b]

Możliwość opłacania podatku co kwartał nie dotyczy najmniejszych firm osób fizycznych, które wybrały jako formę rozliczenia kartę podatkową. Ten podatek jest wpłacany do 7 dnia miesiąca następnego. [/ramka]

[ramka][b]Kto jest małym podatnikiem[/b]

[b] W 2010 r. małym podatnikiem PIT lub CIT jest taki, którego przychody (brutto, wraz z należnym VAT) za ubiegły rok podatkowy nie przekroczyły ustawowego limitu 1 mln 200 tys. euro (a raczej jego równowartości w złotych, która po przeliczeniu wynosi 5 067 000 zł).[/b]

Gdy działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej, limit przychodów decydujący o posiadaniu statusu małego podatnika odnosi się do poszczególnych wspólników tych spółek, gdyż to oni, a nie spółka, są podatnikami PIT.

W takiej sytuacji, przy ustalaniu, czy podatnik jest małym podatnikiem, należy zsumować wszystkie jego przychody, ze wszystkich rodzajów działalności gospodarczej, niezależnie od formy jej prowadzenia (samodzielnie czy w spółce osobowej).

Decyzja o kwartalnym rozliczeniu podjęta przez jednego ze wspólników nie rzutuje na sposób rozliczenia pozostałych (mogą oni wpłacać zaliczki co kwartał, jeśli spełniają warunek bycia małym podatnikiem i wybrali taki sposób rozliczenia, albo co miesiąc).

Uwaga, jeżeli w trakcie roku podatkowego przychody podatnika przekroczą limit 1 mln 200 tys. euro obowiązujący na dany rok, to do końca roku zachowuje on prawo wpłacania zaliczek kwartalnych. O sposobie rozliczenia w kolejnym roku decyduje to, czy przychody mieściły się w limicie na ten rok obowiązującym.

[b]Zatem jeśli w 2009 r. przychody podatnika przekroczyły limit dla małych podatników obowiązujący w 2009 r. (4 053 000 zł), ale nie przekroczyły kwoty 5 067 000 zł (limit na 2010 r.), nie utracił on statusu małego podatnika i może w 2010 r. wpłacać zaliczki kwartalnie.[/b] [/ramka]

[ramka][b]Kto jest podatnikiem rozpoczynającym działalność[/b]

Zgodnie z art. 44 ust. 3g [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] kwartalne zaliczki może wpłacać podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą, o którym mowa w art. 22k ust. 11 ustawy o PIT.

Ten przepis z kolei stanowi, że ust. 7 (dotyczący innego podatkowego przywileju dla podatników małych i rozpoczynających działalność, przyspieszonej amortyzacji) nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności a także w dwóch latach poprzedzających ten rok prowadził działalność samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej albo działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Podatnikiem, o którym mowa w tym przepisie, jest zatem podatnik, w stosunku do którego ustawodawca chciał wyłączyć możliwość szybszej amortyzacji. Ustawodawca popełnił tu więc błąd logiczny. Odczytując literalnie wskazane przepisy, można wywnioskować, że uproszczone zaliczki mogą stosować wyłącznie ci podatnicy, którzy już prowadzili działalność w roku, w którym rozpoczęli nową, i w dwóch poprzedzających ją latach, podczas gdy miało być odwrotnie.

Takiego problemu nie ma w wypadku [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link]. Tu w art. 25 ust. 1d ustawodawca stwierdził, że do podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy zamierzają wpłacać zaliczki kwartalnie, art. 16k ust. 1 stosuje się odpowiednio.

A ten przepis z kolei stwierdza, że ust. 7 dotyczący przyspieszonej amortyzacji nie ma zastosowania do podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy zostali utworzeni:

- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników,

- w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej,

- przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki jego majątku o wartości przekraczającej łącznie 10 tys. euro.

Należy więc uznać, że ci podatnicy nie mogą też skorzystać z kwartalnych wpłat zaliczek.[/ramka]