Gdy nie ma takich osób, wynagrodzenie wchodzi do masy spadkowej. Wtedy podlega [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6982855A3BFB5248B2819F30CCDB9C8A?id=314797]podatkowi od spadków i darowizn[/link], a nie dochodowemu.

Problemem tym zajmowała się [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 27 maja 2009 r. (IPPB4/415-322/09-2/SP).[/b]

Z pytaniem zwróciła się żona pracownika, który zmarł w maju 2008 r. Otrzymała ona wystawiony na nią PIT-11 za okres od 1 stycznia 2008 r. do 31 maja 2008 r. Nie wykazano w nim składek na ubezpieczenie społeczne. W firmie męża uzyskała informacje, że wskazane tam kwoty dotyczą tylko maja 2008 r. Ponadto pracodawca męża wystawił PIT-11 na nazwisko męża za okres od stycznia do kwietnia 2008 r.

Zdaniem wnioskodawczyni zakład pracy męża powinien wystawić pełny PIT-11 na jej męża za okres od 1 stycznia 2008 r. do końca maja 2008 r.

[srodtytul]Kiedy nie wchodzi do spadku[/srodtytul]

Izba skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Wskazała, że z chwilą śmierci prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców. Wynika to z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link].

Nabycie przez osoby fizyczne w drodze spadku co do zasady podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Nie dotyczy to jednak praw majątkowych ze stosunku pracy. To dlatego, że w myśl art. 63[sup]1[/sup] § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link] prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Dopiero gdy nie ma takich osób, prawa te wchodzą do spadku.

[srodtytul]Procedura uproszczona[/srodtytul]

Świadczenia wynikające ze stosunku pracy są więc wypłacane określonym osobom (w tym małżonkowi zmarłego pracownika) w wyniku zastosowania uproszczonej procedury. Taki przychód z tytułu wypłaconych małżonkowi zmarłego pracownika należności podlega podatkowi dochodowemu. Z art. 10 ust. 1 pkt 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] wynika bowiem, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 18 ustawy o PIT za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Przepis ten nie zawiera jednak katalogu zamkniętego takich przychodów. Należy więc uznać, że do tej kategorii zalicza się każdy przychód osiągnięty przez podatnika w związku z posiadaniem przez niego praw o charakterze majątkowym, w tym prawa do wypłaty świadczeń, które z tytułu stosunku pracy przysługiwały zmarłemu małżonkowi.

Natomiast wynagrodzenia i inne świadczenia wypłacone zmarłemu małżonkowi przed jego śmiercią są jego przychodem ze stosunku pracy (zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT). Z tego tytułu na płatniku ciążą obowiązki odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy, składek ZUS i zdrowotnej oraz wystawienia informacji PIT-11 na nazwisko zmarłego pracownika.

Izba skarbowa wyjaśniła, że także od wypłaty praw majątkowych płatnik musi pobrać zaliczkę. Kwoty te nie są jednak obciążone składkami ZUS i dlatego nie wykazano ich w PIT-11 wystawionym na żonę zmarłego pracownika.

[srodtytul]Bez kosztów uzyskania przychodów[/srodtytul]

Podobną sytuacją zajmowała się również [b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w odpowiedzi z 18 listopada 2008 r. (ITP-B2/415-830/08/ENB)[/b].

Z pisma tego wynika, że obliczając wysokość zaliczki od wynagrodzenia wypłaconego osobom uprawnionym do renty rodzinnej, nie uwzględnia się przysługujących pracownikom zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów. Płatnik nie powinien również potrącać 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (nawet gdy na podstawie odpowiedniego oświadczenia pracowników robił to co miesiąc, obliczając zaliczkę od pensji).

To dlatego, że wypłaty te dokonywane są z tytułu praw majątkowych, a nie ze stosunku pracy. Jest to więc inne źródło przychodów.

[srodtytul]Gdy pensja zalicza się do masy spadkowej[/srodtytul]

Z podatkowego punktu widzenia zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy wynagrodzenie weszło do masy spadkowej. Rozpatrywała ją [b]Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 12 listopada 2008 r. (IBPB2/415-1390/08/ASz). [/b]

Z wnioskiem zwrócił się przedsiębiorca, który zawarł umowę o dzieło. Została ona zrealizowana i wykonawca wystawił wnioskodawcy rachunek na kwotę przekraczająca 90 tys. zł.

Zgodnie z umową miała ona być płatna w ratach. Jednak po wypłacie części pieniędzy wykonawca dzieła zmarł. Po miesiącu z przedsiębiorcą skontaktowała się rodzina zmarłego (pięcioro rodzeństwa i dwóch siostrzeńców). Ustalono, że pozostała kwota zostanie wypłacona po otrzymaniu stosownego postanowienia sądu. Jego odpis wnioskodawca otrzymał w sierpniu 2008 r. Dostał także pełnomocnictwo upoważniające do dokonania wypłaty na wskazaną osobę ze strony rodziny zmarłego.

Izba skarbowa potwierdziła, że w takiej sytuacji przedsiębiorca nie występuje w roli płatnika. Pozostałą część wynagrodzenia powinien więc wypłacić w kwocie brutto. Będzie ona bowiem podlegała podatkowi od spadków i darowizn, a nie ustawie o PIT.

Izba skarbowa dodała, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek jego śmierci, są obowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela informację o wypłatach.

Mają na to 14 dni od ich dokonania.

[ramka]Wspólne zeznanie jest możliwe

Zgodnie z art. 6a ustawy o PIT wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

- zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego

- pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego. [/ramka]