Na podstawie bowiem art. 17c pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=863A40ACC61CA9E96D7A3843BE9CCADE?id=115893]ustawy o CIT[/link] (art. 23c pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E124846EEAE97869217567BDC99910B?id=80474]ustawy o PIT[/link]) jeżeli po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu operacyjnego finansujący przenosi na kupującego własność środków trwałych będących przedmiotem umowy, to przychodem ze sprzedaży tych środków jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży.

Dopiero gdy cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych, przychód określa się w wysokości wartości rynkowej. Chodzi tu zresztą o przychód finansującego, a nie korzystającego.

Definicję hipotetycznej wartości netto środków trwałych ustawodawca zawarł w art. 17a pkt 6 lit. a) ustawy o CIT (art. 23a pkt 6 lit. a ustawy o PIT). Rozumie przez nią wartość początkową pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne obliczone według metody degresywnej (określonej w art. 16k ust. 1 ustawy o CIT bądź art. 22k ust. 1 ustawy o PIT) z uwzględnieniem współczynnika 3.

Zatem hipotetyczną wartość netto środka trwałego należy ustalić z uwzględnieniem hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych (załącznik do ustaw o PIT i o CIT) podwyższonych o współczynnik 3. W następnych latach podatkowych od jego wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe hipotetyczne odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, hipotetyczne odpisy nalicza się według tej metody.

[ramka][b]Przykład[/b]

Okres podstawowy umowy leasingu operacyjnego wynosił trzy lata. Wartość początkowa maszyny to 100 000 zł.

Liniowa stawka amortyzacji wynosi 20 proc. Hipotetyczne odpisy amortyzacyjne liczymy następująco:

- w pierwszym roku 100 000 zł x 20 proc. x 3 = 60 000 zł

- w drugim roku (100 000 zł – 60 000 zł) x 20 proc. x 3 = 24 000 zł

- ponieważ w trzecim roku odpis według metody degresywnej byłby niższy od obliczonego metodą liniową, przechodzimy na tę metodę: 100 000 zł x 20 proc. = 20 000 zł

W związku z tym że ustalone w ten sposób odpisy amortyzacyjne byłyby wyższe od wartości początkowej maszyny (60 000 zł + 24 000 zł + 20 000 zł = 104 000 zł), to należy przyjąć, że wartość hipotetyczna po zakończeniu tej umowy leasingu będzie wynosiła 0 zł. Możliwe jest zatem nabycie tej maszyny (wykupienie z leasingu) np. za kwotę 1000 zł + 220 zł VAT, będzie ona bowiem wyższa od jej wartości hipotetycznej równej 0 zł. W tym wypadku, z punktu widzenia przepisów podatkowych, możliwy byłby wykup nawet za symboliczną złotówkę. To, że wartość rynkowa maszyny jest znacznie wyższa, nie ma znaczenia, dopóki cena wykupu będzie wyższa od wartości hipotetycznej tego przedmiotu leasingu.[/ramka]