Chodzi o wszelkie formy kształcenia pracownika nieobjęte formami szkolnymi, takie jak kursy, szkolenia, seminaria czy studia podyplomowe.

[srodtytul]W ramach systemu oświaty i poza nim [/srodtytul]

Pozaszkolne formy zdobywania wiedzy przez pracowników wskazane zostały przede wszystkim w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1F86A1CDE82CE60F29B6D10BA5ED09B0?id=72344]rozporządzeniu z 1993 r.[/link] [b]WSA we Wrocławiu w wyroku z 14 marca 2008 r. (I SA/Wr 1505/07) [/b]zaznaczył, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby w celu doprecyzowania pojęcia „formy pozaszkolne” posiłkować się treścią § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3DAFEB1E563B6D130343C19648BDADC3?id=181080]rozporządzenia ministra edukacji i nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (DzU nr 31, poz. 216)[/link], wydanego na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C611607CBF8FF70D79C221D21D526FDD?id=175841]ustawy z 1991 r. o systemie oświaty[/link]. Jednakże, zdaniem tego sądu, bezprawne jest wywodzenie z tego, że zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT objęte są tylko formy kształcenia, które spełniają warunki wskazane z tym rozporządzeniu. Nie wynika to bowiem ani z tego przepisu, ani z § 9 rozporządzenia z 1993 r. WSA konkluduje, że przez pojęcie formy pozaszkolne rozumieć należy każdą formę kształcenia pracownika nieobjętą formami szkolnymi, taką jak kurs, szkolenie, seminaria czy studia podyplomowe.

Takie samo stanowisko w tej kwestii zajął minister finansów w przywoływanej już interpretacji ogólnej z 30 kwietnia 2008 r. Podkreślił w niej, że rozporządzenie z 2006 r. dotyczy form kształcenia dorosłych wyłącznie na poziomie wnikającym z ustawy o systemie oświaty. Nie obejmuje podnoszenia kwalifikacji zawodowych osób dorosłych będących pracownikami organizowanych w formach pozaszkolnych przez liczne i zróżnicowane podmioty na podstawie innych przepisów niż ta ustawa. Jednak również ich dotyczy rozporządzenie z 1993 r. i pracownicy uczęszczający na kursy, studia podyplomowe itp. organizowane przez takie podmioty mogą korzystać ze świadczeń wskazanych w tym rozporządzeniu i w konsekwencji ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT. Zatem – zaznaczył minister – nie ma przeszkód do stosowania tego zwolnienia do świadczeń otrzymanych przez pracowników w związku z podjęciem studiów podyplomowych, bez względu na to, w jakiej formie pracownik ten studia podejmuje, tj. szkolnej czy pozaszkolnej.

[srodtytul]Musi być skierowanie [/srodtytul]

Prawo pracownika do świadczeń związanych z podnoszeniem kwalifikacji na wszystkich kursach, studiach podyplomowych, stażach itd. organizowanych w formach pozaszkolnych warunkuje skierowanie zakładu pracy. Pracodawca, jak zaznaczył WSA we Wrocławiu w wyroku z 14 marca 2008 r., może uzależnić wydanie skierowania od zawarcia – dodatkowo – umowy z pracownikiem; nie jest to jednak warunek konieczny skierowania. Pracodawca ma w tym względzie swobodę.

Inaczej niż w przypadku kształcenia w formach szkolnych, kiedy przyznanie świadczeń dodatkowych (także pracownikowi skierowanemu) zależy od uznania pracodawcy, jeśli pracodawca decyduje się wypisać skierowanie na kształcenie w formach pozaszkolnych, to pracownikowi – oprócz urlopu szkoleniowego i zwolnienia z części dnia pracy na udział w zajęciach – przysługują świadczenia podobne do tych dodatkowych. Chodzi mianowicie o zwrot kosztów uczestnictwa, w tym zakwaterowania, wyżywienia i przejazdu. Inaczej niż w przypadku kształcenia w formach szkolnych rozporządzenie z 1993 r. nie wprowadza tu żadnych limitów. Co ważne, rozporządzenie dopuszcza ukształtowanie zakresu tych świadczeń w umowie z pracownikiem.

Wartość wszystkich tych świadczeń w pełnej wysokości jest objęta zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT.

[srodtytul]Zaliczka do potrącenia [/srodtytul]

Natomiast wynagrodzenia za czas tego urlopu i płatnego zwolnienia na udział w zajęciach zwolnienie podatkowe nie obejmuje (jego wymiar, zależny od systemu kształcenia, wskazano w § 10 rozporządzenia z 1993 r.). Pracodawca pobiera od nich zaliczkę na podatek od dochodów osobistych, tak samo jak od wynagrodzenia czy premii.

Pracownik decydujący się na podnoszenie kwalifikacji w formach pozaszkolnych bez skierowania może liczyć wyłącznie – na zasadzie porozumienia z pracodawcą – na urlop bezpłatny i zwolnienie z części dnia pracy bez wynagrodzenia. Rozporządzenie nie przewiduje dla tych pracowników zwrotu kosztów uczestnictwa. Potwierdził to WSA we Wrocławiu we wspomnianym wyroku z 14 marca 2008 r.

Jeżeli więc zakład pracy zdecydowałby się np. opłacić czesne za dwa semestry studiów podyplomowych pracownikowi, którego na te studia nie skierował, musi potrącić od wartości świadczenia zaliczkę na podatek dochodowy, uwzględnić wartość czesnego w rozliczeniu rocznym itd. Jednak w praktyce, jeżeli zakład jest zdecydowany ponosić koszty kształcenia czy dokształcania pracownika, to nie powinien mieć też powodów, by odmawiać mu skierowania.

[srodtytul]Akredytacja MEN niepotrzebna [/srodtytul]

W praktyce powstały poważne wątpliwości, czy jeśli pracodawca wykupił szkolenia u organizatora niemającego akredytacji, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT może być stosowane. Niektóre urzędy skarbowe uważały, że objęte nim są tylko wydatki na kształcenie organizowane przez podmioty wskazane w § 2 rozporządzenia z 2006 r., tj. mające status publicznej lub niepublicznej placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodka dokształcenia i doskonalenia zawodowego prowadzącego kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych. Taki podmiot musi też ponadto posiadać akredytację przewidzianą w art. 68b ustawy o systemie oświaty. Zwolnienie to nie dotyczy natomiast wszelkich szkoleń i kursów niespełniających tych wymagań.

Za błędną uznał tę [b]interpretację WSA we Wrocławiu w wielokrotnie tu wskazanym wyroku z 14 marca 2008 r., a także WSA w Warszawie w wyroku z 31 stycznia 2008 r. (III SA/Wa1915/07)[/b]. Takiego samego zdania był [b]minister finansów, który w interpretacji ogólnej z 30 kwietnia 2008 r.[/b], także już tu cytowanej, odwołał się do tych wyroków. Art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT nie uzależnia bowiem zwolnienia od posiadania akredytacji przez organizatora szkoleń. Dlatego ta kwestia jest w świetle tego przepisu bez znaczenia.