Nie trzeba oddawać VAT, jeśli złomujemy stary towar

Natomiast może być zobowiązany do wykazania podatku należnego, jeśli przekaże towar na potrzeby osobiste.

Przed dylematem zagospodarowania niesprzedanych zapasów stanął jeden z naszych czytelników. Zawiesił działalność, ale został mu towar, którego nie dał rady sprzedać. Przy jego zakupie odliczył VAT.

– Co zrobić, abym nie musiał go korygować, czy powinienem oddać towar na złom? – pyta czytelnik.

[srodtytul]Prawo do odliczenia[/srodtytul]

Z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia, jeśli kupione towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przedsiębiorca może więc odliczyć podatek naliczony, jeśli kupił towary po to, aby je sprzedać. Co zrobić, gdy mu się to nie uda? Wtedy towar już nie zostanie wykorzystany do czynności opodatkowanych. Ale podatnik kupił go po to, aby sprzedać, i ten zamiar w momencie transakcji powinien decydować o prawie do odliczenia.

Czytelnik nie będzie więc musiał korygować podatku naliczonego, jeśli odda towar do złomowania. Jeśli odbiorca nie zapłaci za złom, to taka czynność nie powinna być też opodatkowana VAT należnym. Ale tu może dojść do sporu z urzędem. Fiskus uważa bowiem, że opodatkowane jest każde nieodpłatne przekazanie towarów, niezależnie od tego, czy miało miejsce w ramach działalności, czy też nie. Co innego wynika jednak z orzecznictwa sądowego (np. [b]wyrok siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 marca 2009 r., I FPS 6/08[/b]).

Podatek należny trzeba będzie jednak zapłacić przy przekazaniu towarów na potrzeby osobiste przedsiębiorcy lub jego pracowników. Tak wynika z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

[srodtytul]Przerwa od działalności [/srodtytul]

W tej sprawie pojawia się jeszcze jeden problem – czy można sprzedać stary towar na złom w czasie zawieszenia działalności? Przypomnijmy, że w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów. Tak mówi art. 14a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z tego, że nie wolno mu sprzedawać towarów i świadczyć firmowych usług. Może natomiast zbywać środki trwałe i wyposażenie. Może też wykonywać „wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów” (art. 14a ust. 4 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Jak jednak zakwalifikować pozbycie się zawadzających w firmie, np. psujących się, towarów (za niewielką odpłatnością)? Z literalnej interpretacji przepisów wynika, że nie jest to możliwe w czasie zawieszenia. Trudno jednak uznać, że przedsiębiorca, który po prostu odda stare zapasy na złom, wykonuje działalność.

[ramka][b]Sprzedaż w czasie zawieszenia

Maria Kukawska, doradca podatkowy w Accreo Taxand[/b]

Zawieszenie działalności nie powoduje konieczności sporządzania tzw. remanentu likwidacyjnego, który trzeba opodatkować VAT. Zatem dopóki czytelnik nie zlikwiduje działalności, nie będzie musiał opodatkować stanu magazynowego. Gdyby jednak w przyszłości zamierzał likwidować firmę, powinien rozważyć możliwość pozbycia się przestarzałego towaru. Moim zdaniem może go też sprzedać za symboliczną kwotę albo oddać odpłatnie na złom. Wprawdzie w okresie zawieszenia firmy przedsiębiorca nie może na bieżąco wykonywać działalności i osiągać z niej przychodów. Od tej zasady przewidziano jednak wyjątek – uprawnienie do wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów. Z przepisu tego można wyciągnąć wniosek, że jeżeli przedsiębiorca ponosi np. koszty związane z magazynowaniem przestarzałych towarów handlowych, powinien móc je sprzedać, aby ograniczać swoje straty. Taka czynność nie wpływa oczywiście na prawo do odliczenia podatku naliczonego. [/ramka]

[ramka][b]Decyduje zamiar przy zakupie

Adam Bartosiewicz, dr nauk prawnych, współautor komentarza do ustawy o VAT[/b]

O tym, czy można odliczyć VAT przy zakupie towaru, decyduje zamiar wykorzystywania go do czynności opodatkowanych. Jeśli przedsiębiorca chciał go sprzedać, może pomniejszyć podatek, nawet gdy mu się to nie udało. Nie trzeba też robić korekty, o której mówi art. 91 ust. 7d ustawy o VAT. Wykaże bowiem VAT przy remanencie likwidacyjnym i zasada neutralności będzie zachowana.

Przedsiębiorca nie musi też robić korekty, gdy oddał stary towar na złom. Mamy tu trzy możliwości rozliczenia:

-sprzedaż towaru przeznaczonego do złomowania – wykazuje wtedy VAT należny,

-przekazanie towaru na złom za darmo – moim zdaniem nie musi wykazywać VAT należnego (tak wynika z orzecznictwa sądowego dotyczącego art. 7 ust. 2 ustawy o VAT), ale organy podatkowe mogą uważać inaczej,

-oddanie towaru na złom za dodatkową opłatą dla odbiorcy – nie jest to ani odpłatna dostawa, ani nieodpłatne przekazanie, przedsiębiorca przekazujący towar nie musi więc naliczać VAT. Moim zdaniem może natomiast odliczyć podatek naliczony z faktury od odbiorcy, kupuje bowiem usługę na potrzeby działalności.[/ramka]