Zdarza się, że spółki ubezpieczają kadrę kierowniczą (zwłaszcza członków zarządu) od odpowiedzialności cywilnej z tytułu podejmowanych przez nich decyzji w imieniu firmy. Zazwyczaj polisa nie wskazuje konkretnej osoby objętej ubezpieczeniem, ale zdarzą się zakupy polis OC na rzecz imiennie wskazanych osób.

I tylko w tym ostatnim wypadku u osób korzystających z ochrony ubezpieczeniowej powstanie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Jak bowiem czytamy [b]w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 17 października 2008 r. (IPPB2/415-1082/08-2/SP)[/b]: „gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (…) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez spółkę”.

[srodtytul]Kiedy powstaje przychód[/srodtytul]

Nieodpłatnym świadczeniem będzie tu zapewnienie ochrony tym osobom przed ewentualnymi stratami finansowymi wynikającymi z obowiązku pokrycia szkód powstałych w wyniku podjętych przez nie decyzji, w sytuacji gdy nie płacą one za ochronę w postaci polisy ubezpieczeniowej [b](interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 3 września 2008 r., IPPB2/415-900/08-2/MK)[/b].

Przychód z tego tytułu, jak zauważył [b]Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w interpretacji z 30 czerwca 2006 r. (1472/DPC/415-35/06/PK)[/b], powstanie w dacie jego otrzymania. Nie będzie to jednak dzień zawarcia umowy ubezpieczenia, lecz dzień zapłaty składki ubezpieczeniowej. Zatem jeśli składka będzie płacona okresowo (np. miesięcznie), to przychód będzie powstawał odrębnie w każdym z tych okresów.

Wartość nieodpłatnego świadczenia polegającego na zakupie polis OC należy ustalić, zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o PIT, według cen zakupu. Gdy polisą objętych jest kilka osób, kwotę składki należy rozłożyć na wszystkie te osoby. Część składki przypadająca na konkretną osobę stanowi przychód tej osoby (por. wyżej cytowana interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 3 września 2008 r.).

[srodtytul]Z jakiego źródła[/srodtytul]

Dla powstania tego przychodu nie ma znaczenia, czy beneficjenci polis ubezpieczeniowych związani są z firmą stosunkiem pracy, powołania czy kontraktem menedżerskim (por. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 26 sierpnia 2008 r., IBPB2/415-1017/ 08/BD, KAN-5294/05/08[/b]).

Na ogół organy podatkowe kwalifikują nieodpłatne przychody uzyskane z tytułu zakupu przez firmę polis OC do źródła, z którego osoba, na rzecz której wykupiono tę polisę, otrzymuje świadczenia z tytułu podstawowego stosunku prawnego łączącego ją z firmą. Jeżeli zatem osoba ta jest pracownikiem, to nieodpłatne przychody należy kwalifikować jako przychody ze stosunku pracy.

Natomiast jeżeli uzyskuje przychody z działalności osobistej (art. 13 pkt 7 albo pkt 9 ustawy o PIT), to należy je kwalifikować do przychodów z tego źródła. W konsekwencji na firmie płacącej składki ubezpieczeniowe ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy na podstawie art. 31 ustawy o PIT (stosunek pracy) albo art. 42 tej ustawy (działalność wykonywana osobiście).

Zdarza się też (zwykle w grupie firm powiązanych), że składkę ubezpieczeniową dla uprawnionych pracowników lub innych osób związanych ze spółką opłaca inna spółka. Jak zauważył[b] Małopolski Urząd Skarbowy w interpretacji z 23 sierpnia 2006 r. (PO2/423-36/06/66138)[/b], w sytuacji gdy tego typu przychody są uzyskiwane nie od pracodawcy, lecz od innej firmy, z którą beneficjenci polis nie pozostają w stosunku pracy, przychody te należy kwalifikować jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

[ramka][b]Abonament medyczny to też nieodpłatne świadczenie[/b]

[b]Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku 25 sierpnia 2008 r. (I SA/Wr 8/08)[/b] orzekł, że osoby związane z firmą umową-zleceniem i kontraktem menedżerskim, którym zapewniono nieodpłatną opiekę medyczną, także otrzymują nieodpłatne świadczenia podlegające opodatkowaniu. Jak czytamy w tym orzeczeniu: „posiadanie przez spółkę interesu w zapewnieniu zleceniobiorcom (menedżerom) określonego poziomu świadczeń medycznych nie odmienia tego, że wymienione osoby fizyczne uzyskują przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, gdyż przedmiotem ochrony ubezpieczeniowej jest zdrowie tych osób, zaś koszt owej ochrony ponosi za nie kto inny (spółka)”.

Zdaniem WSA objęcie tych osób ubezpieczeniem było następstwem wykonywania przez nie, na rzecz spółki, działalności na podstawie zlecenia i kontraktu menedżerskiego, co wskazuje na źródło przychodu, o którym mowa w art. 13 pkt 8 i 9 ustawy o PIT. W konsekwencji ubezpieczający zobowiązany będzie pobrać zaliczkę na podatek stosownie do art. 41 ust. 1 tej ustawy. [/ramka]

[ramka][b]Auto i laptop użyczone menedżerowi[/b]

[b]W wyroku z 16 maja 2007 r. (I SA/Bk 173/07) WSA w Białymstoku [/b]uznał, że udostępnienie przez firmę menedżerowi (w ramach kontraktu menedżerskiego) samochodu służbowego, telefonu komórkowego, komputera przenośnego (koszty związane z ich użytkowaniem i eksploatacją ponosi firma), w sytuacji gdy są wyłącznie wykorzystywane do celów służbowych, nie powoduje powstania u menedżera przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Przychód ten powstaje dopiero w sytuacji, gdy menedżer wykorzystuje te składniki majątku firmy do celów prywatnych. [/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym w BDO Numerica International Auditors & Consultants sp. z o.o.[/i]