Wraz z nowelizacją ustawy o VAT, która weszła w życie 1 grudnia 2008 r., zmianie uległy również przepisy ordynacji podatkowej mówiące o prawie do korekty deklaracji. Obecnie prawo do złożenia korekty deklaracji po kontroli podatkowej przysługuje również w zakresie VAT. Wspomniana zmiana weszła w życie na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7EC29755A2F0773550504B31A56287C9?id=290821]ustawy z 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 209, poz. 1320).[/link]
[srodtytul]Bez prawa do zmian... [/srodtytul]
Zgodnie z brzmieniem przepisów ordynacji podatkowej sprzed nowelizacji uprawnienie do skorygowania deklaracji ulegało zawieszeniu na czas trwania postępowania lub kontroli podatkowej (w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą) i przysługiwało nadal po ich zakończeniu. Nie miało to jednak zastosowania w zakresie podatku VAT (art. 81b § 3 ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 30 listopada 2008 r.).
W myśl tego przepisu uprawnienie do dokonania korekty deklaracji w zakresie VAT było zawieszane nie tylko w okresach kontroli czy postępowania podatkowego, lecz również w czasie pomiędzy zakończeniem kontroli skarbowej a wszczęciem postępowania podatkowego podatnik nie miał prawa do korekty deklaracji.
Taka regulacja była oczywiście niekorzystna dla podatników, którzy pozbawieni byli prawa do autokorekty deklaracji, nawet w przypadku, gdy zgadzali się z ustaleniami kontroli.
Co istotne, brak uprawnienia do korekty deklaracji powodował, że podatnik nie mógł uniknąć sankcji karnoskarbowych oraz 30-proc. sankcji, która była automatycznie nakładana w przypadkach stwierdzenia zaległości podatkowych w zakresie VAT (na podstawie regulacji obowiązujących do 1 grudnia 2008 r.).
[srodtytul]... i z konsekwencjami[/srodtytul]
Treść tego przepisu budziła wątpliwości podatników, czy również w sytuacji, gdy w wyniku kontroli nie zakwestionowano rozliczeń, brak jest możliwości korekty deklaracji. Zgodnie jednak ze stanowiskiem ministra finansów przedstawionym w [b]interpretacji w sprawie stosowania art. 81b ordynacji podatkowej (SP 1/618/8012-110-2024/05/EB)[/b] brak było „merytorycznego i praktycznego uzasadnienia dla uznania bezwzględnej bezskuteczności korekty deklaracji VAT w każdej sytuacji po zakończeniu kontroli podatkowej. (…) Jedynie w sytuacji, gdy kontrola podatkowa wykaże nieprawidłowości, a zebrany w toku kontroli materiał dowodowy będzie przyczynkiem do wszczęcia postępowania podatkowego, korekta deklaracji w zakresie podatku od towarów i usług nie będzie prawnie skuteczna”.
[srodtytul]Zawieszone, ale tylko na pewien czas [/srodtytul]
1 grudnia 2008 r. ograniczenie prawa do korekty deklaracji VAT po kontroli podatkowej przestało obowiązywać – art. 81b § 3 ordynacji podatkowej został wykreślony. Zgodnie zatem z aktualnymi przepisami uprawnienie do skorygowania deklaracji nadal będzie ulegało zawieszeniu na czas trwania postępowania lub kontroli podatkowej, jednak będzie przysługiwało po jej zakończeniu, nawet w przypadku deklaracji z zakresu VAT i również wtedy, gdy podczas kontroli podatkowej zostaną wykazane nieprawidłowości.
Zmiana ta ma szczególne znaczenie w kontekście możliwości uniknięcia postępowania podatkowego w związku z wykazanymi podczas kontroli nieprawidłowościami. Do 1 grudnia 2008 r. podatnicy nie mieli wpływu na wszczęcie postępowania podatkowego po kontroli. W obecnej sytuacji, po złożeniu korekty deklaracji po kontroli podatkowej z uwzględnieniem uwag zawartych w protokole kontroli, wszczęcie postępowania będzie bezzasadne. Jednocześnie przez złożenie korekty deklaracji podatnik zabezpieczy się przed wymierzeniem sankcji na podstawie kodeksu karnego skarbowego w związku z wykazanymi podczas kontroli nieprawidłowościami.
Zmianę należy zatem oceniać pozytywnie, szczególnie ze względu na ograniczenie obowiązków podatników związanych z procesem postępowania podatkowego oraz możliwość uniknięcia obciążenia finansowego w związku z ewentualnymi sankcjami wynikającymi z kodeksu karnego skarbowego.
[i]Krzysztof Hejduk jest partnerem w firmie KPT Doradcy Podatkowi, Magdalena Korba jest tam konsultantem [/i]
