Przy kwartalnym rozliczeniu podatku dochodowego nie trzeba składać deklaracji. Wystarczy wpłata zaliczki. Inaczej jest w wypadku VAT – przedsiębiorcy muszą wypełniać kwartalne deklaracje.

Nie wszyscy jednak mają taki wybór. Dodatkowo, aby przejść na kwartalne rozliczenie, trzeba dopełnić pewnych formalności. Luty 2009 r. to dla wielu firm czas na podjęcie stosownych decyzji i powiadomienie o nich urzędu skarbowego.

[srodtytul]Wybór u podatników CIT...[/srodtytul]

Podatnicy CIT mogą wybrać wpłacanie zaliczek na ten podatek co kwartał, jeżeli:

- rozpoczynają w danym roku działalność gospodarczą lub

- są tzw. małymi podatnikami, czyli ich przychody (brutto, wraz z należnym VAT) za ubiegły rok nie przekroczyły ustawowego limitu (równowartości 800 tys. euro).

W 2009 r. ta forma rozliczenia jest dostępna dla spółek, których przychody za 2008 r. nie przekroczyły 2 702 000 zł.

O wyborze kwartalnej formy rozliczenia CIT należy poinformować naczelnika urzędu skarbowego do 20. dnia drugiego miesiąca roku podatkowego. Ten termin dotyczy także rozpoczynających działalność gospodarczą. Trzeba przy tym pamiętać, że rozliczenie kwartalne dotyczy kwartałów roku kalendarzowego. Nie mogą to być trzy dowolne kolejno po sobie następujące miesiące.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka Y jest małym podatnikiem. Jej rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym. Informację o wyborze kwartalnego sposobu opłacania zaliczek powinna złożyć najpóźniej 20 lutego.

[b]Przykład[/b]

Spółka akcyjna X rozpoczyna działalność 1 marca 2009 r. Jako rok podatkowy wybrała rok inny niż kalendarzowy. Do 20 kwietnia powinna złożyć w urzędzie skarbowym informację o wyborze kwartalnej metody wpłacania zaliczek. Tego też dnia mija termin wpłaty zaliczki na CIT za pierwszy kwartał (w wypadku spółki będzie ona wyliczona tylko za jeden miesiąc działalności, bo spółka rozpoczęła działalność w ostatnim miesiącu pierwszego kwartału roku kalendarzowego).[/ramka]

Jeśli raz zostanie złożone zawiadomienie o zamiarze wpłacania zaliczek kwartalnych, ta forma rozliczenia obowiązuje także w kolejnych latach podatkowych – chyba że podatnik do 20. dnia drugiego miesiąca kalendarzowego zawiadomi o rezygnacji z kwartalnych wpłat zaliczek albo przestanie być małym podatnikiem – wówczas automatycznie przechodzi na zaliczki miesięczne, gdyż nie spełnia warunków do kwartalnej formy rozliczenia.

Kwartalną zaliczkę ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały (przy czym zaliczka za ostatni kwartał jest równa tej za III kwartał).

[b]Przy kwartalnym rozliczeniu nie ma możliwości opłacania zaliczki w uproszczonej formie (w wysokości obliczonej na podstawie zeznania złożonego za poprzedni rok podatkowy).[/b]

Zaliczki za okres od pierwszego do przedostatniego kwartału roku podatkowego są płatne do 20. dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka (do 20 kwietnia za I kwartał, do 20 lipca – za II kwartał, do 20 października – za III kwartał). Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za kwartał poprzedni do 20. dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego.

[srodtytul]...i u opodatkowanych PIT[/srodtytul]

Podobnie jak w wypadku CIT kwartalne zaliczki na PIT mogą w 2009 r. wpłacać przedsiębiorcy:

- rozpoczynający działalność lub

- będący tzw. małymi podatnikami (których przychody za 2008 r. nie przekroczyły 2,702 mln zł ).

Taką możliwość mają zarówno osoby opłacające podatek według skali, jak i te, które wybrały podatek liniowy. Nie skorzystają z niej jedynie płacący uproszczone zaliczki (w stałej wysokości obliczonej na podstawie zeznania za rok ubiegły). W ten sposób mogą się rozliczać tylko osoby prowadzące działalność gospodarczą. Kwartalne zaliczki nie dotyczą uzyskujących dochody z najmu.

Mali podatnicy powinni poinformować naczelnika urzędu skarbowego o wyborze kwartalnych zaliczek na PIT do 20 lutego. Natomiast rozpoczynający działalność gospodarczą w 2009 roku powinni to zrobić do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie dotyczy także lat następnych. Chcąc zrezygnować z kwartalnych zaliczek, należy złożyć stosowne zawiadomienie również do 20 lutego.

[b]Przedsiębiorcy rozliczający się według skali płacą zaliczki od kwartału, w którym ich dochody przekroczyły kwotę wolną od podatku, natomiast osoby opłacające podatek liniowy – poczynając od tego kwartału, w którym uzyskały pierwszy dochód.[/b]

Pierwszą zaliczkę kwartalną oblicza się w ten sam sposób co miesięczną, z tym że przy ustalaniu dochodu bierze się pod uwagę przychody i koszty z całego kwartału, a nie z jednego miesiąca. Zaliczkę za kolejne dwa kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Zaliczka za ostatni kwartał jest równa zaliczce za III kwartał.

Z kwartalnego rozliczenia w 2009 r. mogą też korzystać przedsiębiorcy płacący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (a także wynajmujący opłacający ten podatek), o ile ich przychody z działalności prowadzonej samodzielnie (albo przychody wspólników spółki) nie przekroczyły w 2008 r. równowartości 25 tys. euro, czyli 84 437,50 zł.

[srodtytul]Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych[/srodtytul]

O wyborze tej formy rozliczenia trzeba było powiadomić naczelnika urzędu skarbowego do 20 stycznia. Ryczał za kwartały I – III jest płatny w tych samych terminach co kwartalne zaliczki na PIT (patrz ramka), natomiast za ostatni kwartał roku – w terminie złożenia zeznania rocznego (najpóźniej 31 stycznia).

Uwaga! Osoby rozpoczynające działalność nie mają możliwości kwartalnych wpłat (mają do nich prawo w kolejnych latach, jeśli ich przychody z działalności gospodarczej za rok poprzedni nie przekroczą równowartości 25 tys. euro).

[srodtytul]W VAT mali i rozpoczynający [/srodtytul]

Jeśli chodzi o VAT, to raz na kwartał mogą go płacić mali podatnicy – ci, którzy wybrali metodę kasową, a także ci, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, a tylko składają deklaracje co kwartał.

Małym podatnikiem do celów rozliczenia VAT w 2009 r. jest taki, którego sprzedaż za 2008 r. nie przekroczyła równowartości 1,2 mln euro (4,053 tys. zł). W wypadku podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami powierniczymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze limit wynosi 45 tys. euro (152 tys. zł).

Rozpoczynający działalność w trakcie roku też mogą korzystać z przywilejów małego podatnika – jeśli przewidują, że ich sprzedaż w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej nie przekroczy wskazanych kwot.

[srodtytul]Metoda kasowa[/srodtytul]

W skrócie metoda kasowa polega na tym, że w kwartalnej deklaracji VAT-7K ujmuje się:

- faktury sprzedaży, które zostały w danym kwartale zapłacone oraz te, które nie zostały zapłacone, lecz minęło 90 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi przez małego podatnika,

- faktury zakupowe, które zostały przez małego podatnika w całości zapłacone w tym kwartale.

Składa się ją do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy (tu także chodzi o kwartały kalendarzowe rozpoczynające się od stycznia, kwietnia, lipca i października). W tym samym terminie wpłaca się do urzędu skarbowego nadwyżkę VAT.

Aby rozliczać się kasowo, trzeba o tym pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który ma być stosowana ta metoda (wystarczy wypełnić odpowiednie pola na formularzu VAT-R). Aby z niej zrezygnować (najwcześniej po 12 miesiącach), też trzeba złożyć zawiadomienie – do końca kwartału, w którym stosowana była ta metoda.

[srodtytul]Na zasadach ogólnych[/srodtytul]

[b]U małego podatnika, który nie wybrał metody kasowej, zarówno obowiązek podatkowy, jak i prawo do odliczenia VAT powstaje na zasadach ogólnych (jak u dużych podatników). Tyle że deklarację VAT-7K składa on co kwartał i co kwartał wpłaca wynikający z niej podatek.[/b]

Aby skorzystać z takiego sposobu rozliczenia, trzeba o tym powiadomić naczelnika urzędu skarbowego (na druku VAT-R) do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy składana kwartalna deklaracja (jeśli ktoś chce przejść na takie rozliczenie od II kwartału, powinien o tym zawiadomić do 25 maja). Nowe firmy powinny to zrobić najpóźniej do 25. dnia miesiąca następującego po tym, w którym rozpoczęły działalność (np. gdy ktoś startuje w marcu, powinien złożyć zawiadomienie do 25 kwietnia).

[srodtytul]Duży z zaliczkami[/srodtytul]

Te terminy dotyczą również podatników innych niż mali, którzy w 2009 r. chcieliby składać kwartalne deklaracje (tu również chodzi o kwartały kalendarzowe). Mają taką możliwość (formularz VAT-7D), jednak – w odróżnieniu od małych podatników – co miesiąc muszą wpłacać należny podatek, z tym że za pierwszy i drugi miesiąc kwartału w formie zaliczek. Dlatego ten sposób rozliczenia może być dla dużych firm bardziej kłopotliwy niż opłacalny.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka akcyjna X chce przejść na kwartalne rozliczenie od II kwartału 2009 r. Powinna zawiadomić o tym urząd skarbowy do 25 maja. Gdyby taki sposób rozliczenia chciała wprowadzić od początku 2009 r., musiałaby złożyć stosowne zawiadomienie do 25 lutego.[/ramka]

Zaliczkę można ustalić w wysokości faktycznego zobowiązania za dany miesiąc (za osobnym powiadomieniem naczelnika urzędu skarbowego – najpóźniej z chwilą wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc pierwszego kwartału, za który ma być płacona w tej formie).

Bez osobnego powiadomienia można wpłacać zaliczkę w wysokości 1/3 kwoty zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji za poprzedni kwartał. Gdy zobowiązanie to wyniosło 0 zł (była nadwyżka lub VAT do zwrotu), nie ma obowiązku wpłaty zaliczki, ale podatnik może ją wpłacić w wysokości faktycznego rozliczenia za dany miesiąc.

Podatnicy przechodzący z rozliczenia miesięcznego na kwartalne płacą zaliczkę:

- za pierwszy miesiąc kwartału – w wysokości zobowiązania za pierwszy miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się miesięcznie,

- za drugi miesiąc kwartału – w wysokości zobowiązania za drugi miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się miesięcznie.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka akcyjna X przechodzi na kwartalne rozliczenie od II kwartału 2009 r. Zaliczka za kwiecień będzie odpowiadać zobowiązaniu z deklaracji VAT-7 za styczeń, natomiast zaliczka za maj – zobowiązaniu z deklaracji VAT-7 za luty.[/ramka]

Zawsze też mogą wpłacić zaliczkę w wysokości aktualnego zobowiązania za dany miesiąc (w naszym przykładzie za kwiecień i maj).

Jeszcze inne zasady dotyczą podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy przewidują, ze nie będą małymi podatnikami (ich sprzedaż przekroczy ustawowe limity). W kwartale, w którym rozpoczęli działalność, nie mają obowiązku wpłacania zaliczek. Z kolei mały podatnik, który w trakcie roku utraci ten status, ale nadal chce składać kwartalne deklaracje, ma obowiązek wpłaty zaliczek począwszy od kwartału następującego po tym, w którym stał się dużym podatnikiem.

Wybór kwartalnego rozliczenia nie jest nieodwołalny. Można powrócić do deklaracji miesięcznych, ale dopiero po upływie czterech kwartałów i za pisemnym powiadomieniem naczelnika urzędu skarbowego (do dnia złożenia deklaracji VAT za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, nie później niż do 25. dnia miesiąca następującego po tym, za który składana będzie miesięczna deklaracja VAT). Dotyczy to zarówno małych, jak i dużych podatników.

[ramka][b]Terminy wpłat[/b]

Kwartalne zaliczki na PIT należy wpłacać w terminach:

[b]- do 20 kwietnia – za I kwartał[/b],

[b]- do 20 lipca – za II kwartał[/b],

[b]- do 20 października – za III kwartał[/b],

[b]- do 20 grudnia – za IV kwartał[/b] (w takiej samej wysokości jak za III kwartał).[/ramka]