Wykorzystywanie sprzętu do osobistych celów może też być opodatkowane VAT.
[b]– Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (vatowiec) wykorzystuje osoby zatrudnione w firmie na umowę o pracę oraz sprzęt stanowiący środki trwałe do budowy własnego domu. Wydatków związanych z budową nie zalicza do kosztów uzyskania przychodów. Jak je jednak rozdzielać i wyceniać? Czy trzeba wystawiać fakturę wewnętrzną?[/b] – pyta czytelnik DF.
Oczywiście wydatki przedsiębiorcy związane z budową własnego domu nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.
[srodtytul]Rozdzielamy czas pracy...[/srodtytul]
Jeżeli więc pracownicy i sprzęt (środki trwałe) wykorzystywani są zarówno w działalności gospodarczej, jak i dla celów prywatnych, wydatki będą kosztami jedynie częściowo. Istotne jest tu, aby precyzyjnie i dokładnie określić, jaka część wydatków dotyczy celów prywatnych. Z tego powodu należałoby ewidencjonować czas pracy osób budujących dom. Ewidencja ta powinna być podpisana zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika.
Kosztem podatkowym nie będzie wynagrodzenie w tej części, w jakiej pozostaje czas pracy na budowie domu do całkowitego czasu pracy w danym miesiącu. Należy się też zastanowić, czy w świetle wymogów kodeksu pracy nie należy zawrzeć aneksu do umowy o pracę.
[srodtytul]...i używania maszyn[/srodtytul]
Jeżeli chodzi o środki trwałe, to przedsiębiorca powinien sporządzić protokół, w którym wykazany zostałby czas używania przy budowie domu środków trwałych. Na tej podstawie powinien wyliczyć proporcję, w której pozostaje okres używania sprzętu na cele prywatne do łącznego czasu jego wykorzystania w danym miesiącu. W tej właśnie części miesięczny odpis amortyzacyjny nie będzie kosztem podatkowym.
[srodtytul]Trzeba zapłacić VAT... [/srodtytul]
Używanie środka trwałego przy budowie własnego domu należy potraktować na równi z odpłatnym świadczeniem usług, co oznacza konieczność opodatkowania takiej czynności VAT. Wyjątkiem będzie tu sytuacja, gdy przy nabyciu środka trwałego wykorzystywanego następnie przy budowie domu przedsiębiorcy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Mogło tak być przykładowo wtedy, gdy przedsiębiorca nabył sprzęt używany i transakcja była zwolniona z VAT. Wówczas prywatne korzystanie z takiego sprzętu nie podlegałoby opodatkowaniu.
Jeżeli używanie środka trwałego na osobiste cele jest opodatkowane, trzeba wystawić fakturę wewnętrzną. Podstawą opodatkowania powinien być tu koszt świadczenia usług na potrzeby własne podatnika.
Przykładowo, jeśli środki trwałe są w posiadaniu przedsiębiorcy na podstawie umowy leasingu finansowego, to kosztem tym będzie odpowiednia część raty leasingowej, to jest w proporcji przypadającej na czas użytkowania sprzętu przy budowie domu.
[srodtytul]...ale od jakiej podstawy [/srodtytul]
Trudniej natomiast określić koszt świadczenia usługi przy wykorzystaniu sprzętu, który jest własnością przedsiębiorcy. Moim zdaniem trzeba wziąć pod uwagę cenę nabycia środka trwałego (bez VAT) powiększoną o wartość netto wszystkich dotychczasowych nakładów, w szczególności o wartość remontów. Należy uwzględnić jedynie te wydatki, przy których nabyciu przedsiębiorcy przysługiwało prawo odliczenia podatku. Może się więc zdarzyć, że sam zakup sprzętu był zwolniony z VAT, natomiast przedsiębiorca odliczył podatek przy zakupie usług serwisowych. Wówczas to właśnie koszty napraw (bez VAT) będą stanowiły bazę do wyliczenia podstawy opodatkowania przy przekazaniu maszyn do prywatnego użytku.
W celu ustalenia podstawy opodatkowania koszty własne należy przyjąć jedynie w tej proporcji, w jakiej pozostaje czas używania sprzętu przy budowie domu do całkowitego okresu korzystania z maszyn przez danego przedsiębiorcę. Problematyczne jest jednak, jak z góry ustalić ten całkowity czas, w którym przedsiębiorca będzie używał sprzętu, skoro likwidacja środka trwałego nastąpi w bliżej nieokreślonej przyszłości. Najrozsądniejszym rozwiązaniem według mnie byłoby przyjęcie, że czas ten równy jest normatywnemu okresowi amortyzacji środka trwałego.
Istnieje przy tym ryzyko uznania przez organy podatkowe, że należy uwzględnić jedynie okres od nabycia środka trwałego do zakończenia korzystania z niego przy budowie domu. Takie podejście spowodowałoby zwiększenie podstawy opodatkowania czynności przekazania środków trwałych do budowy prywatnego domu.
[i]Autor jest doradcą podatkowym w Polfinans sp. z o.o.[/i]
