Tak

Art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o PIT mówiący o odpisach aktualizujących odwołuje się wprawdzie do przepisów o rachunkowości, ale dotyczy przecież wszystkich przedsiębiorców, nie tylko prowadzących księgi handlowe. Poprzez odniesienie do ustawy o rachunkowości ustawodawca wskazuje jedynie, o jakie odpisy chodzi. Tak wynika z

odpowiedzi Krajowej Informacji Podatkowej zamieszczonej w Biuletynie Skarbowym Ministerstwa Finansów nr 6/2007

. Wcześniej potwierdzały to zresztą organy podatkowe, np.

Izba Skarbowa w Rzeszowie w interpretacji z 27 stycznia 2005 r. (IS.I/2-4117/163/04) oraz Urząd Skarbowy w Tarnobrzegu w interpretacji z 28 kwietnia 2005 r. (US.II/415/8/2005)

.

Przypomnijmy, że utworzenie odpisu aktualizującego to jeden ze sposobów na zaliczenie do kosztów niezapłaconej przez kontrahenta wierzytelności, którą wcześniej wykazaliśmy po stronie przychodów. Ustawodawca wymienia przykładowe zdarzenia uzasadniające jej odpisanie, np. wykreślenie dłużnika z ewidencji działalności gospodarczej, zasądzenie wierzytelności i skierowanie do egzekucji (art. 23 ust. 1 pkt 21 oraz ust. 3 ustawy o PIT). Uprawdopodobnienie nieściągalności może też być uzasadnione innymi okolicznościami. Ale to podatnik musi udowodnić, że istnieje duże prawdopodobieństwo niewyegzekwowania należności.

Trzeba też pamiętać, że odpis aktualizujący to koszt „tymczasowy”, gdyż np. w przypadku przedawnienia wierzytelności musimy wykazać przychód – właśnie w wysokości zaliczonego do kosztów odpisu.

Zgodnie z art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości odpisów aktualizujących dokonujemy w odniesieniu do należności:

- od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,

- od dłużników w razie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności,

- kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

- stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,

- przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Oczywiście można też udokumentować nieściągalność wierzytelności na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 i ust. 2 ustawy o PIT (np. postanowieniem komornika, z którego wynika, że egzekucja jest bezcelowa).