Czy jeśli udzielamy pożyczek, powinniśmy kwotę tych pożyczek uwzględniać w strukturze sprzedaży (gdy w grę wchodzi odliczenie proporcjonalne)?
To zależy. Zgodnie z ustawą o VAT, obliczając kwotę do odliczenia według proporcji sprzedaży, nie uwzględnia się m.in. obrotu uzyskanego z tytułu usług pośrednictwa finansowego, jeżeli „czynności te dokonywane są sporadycznie”. Ustawodawca nie zdefiniował, co miał na myśli wprowadzając to pojęcie. Natomiast według słownika języka polskiego termin „sporadyczny” oznacza zjawiający się, występujący rzadko, od czasu do czasu, nieregularnie. Należy zatem uznać, że intencją ustawodawcy było, aby brak konieczności uwzględniania określonych usług finansowych przy wyliczaniu proporcji sprzedaży zależał od częstotliwości realizowanych transakcji.
Taka regulacja sprawia podatnikom sporo kłopotów. Pozostawia ogromne pole do interpretacji. Trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy sporadyczność transakcji należy rozumieć obiektywnie, czy subiektywnie. W tej drugiej sytuacji inna będzie przecież liczba transakcji sporadycznych dla firmy przeprowadzającej tysiące transakcji rocznie, a inna dla takiej, która takich transakcji wykonuje w takim samym czasie tylko np. kilkanaście. Obiektywnie trudno byłoby przyjąć, jaka liczba transakcji jest duża, a jaka mała.
W rozwianiu tych wątpliwości pomocna może być dyrektywa 2006/112/WE w sprawie VAT, która posługuje się pojęciem „transakcje okazjonalne”.Termin „okazjonalny” oznacza odnoszący się do określonej okazji, okoliczności, sytuacji, wywołany przez nią, dostosowany do niej; okolicznościowy. Użyte w dyrektywie określenie jest zatem szersze niż użyte w polskiej ustawie. Transakcje zawierane okazjonalnie oznaczają bowiem zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, tylko gdy nadarzy się okazja, nawet gdyby występowały one w sposób powtarzalny. Rozumowanie takie potwierdził ETS.
W wyroku dotyczącym Regie Dauphinoise-Cabinet (C-306/94)
wyjaśnił, że inwestycje firmy polegające na tworzeniu na własny rachunek lokat ze środków wpłacanych przez klientów nie mogą być określone jako transakcje okazjonalne, jeśli otrzymanie odsetek z tych inwestycji jest „bezpośrednią, stałą i konieczną konsekwencją działalności opodatkowanej firmy”. Tym samym ETS pośrednio wyznaczył zakres transakcji uznawanych za wykonywane w sposób okazjonalny jako takich, które nie stanowią bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności opodatkowanej VAT.
W innym wyroku (C-77/01, Empresa de. Desenvolvimento Mineiro)
ETS wskazał, że nawet jeśli wysokość dochodów z tytułu transakcji finansowych przewyższa dochody z podstawowej działalności podatnika, nie wyklucza to „okazjonalności” takich transakcji. Zdaniem Trybunału dopóki do realizacji transakcji finansowych zaangażowanie aktywów podatnika jest znikome, dopóty powinny być one traktowane jako okazjonalne.
