Ten bowiem rodzaj kar umownych nie figuruje w zapisanym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) wykazie wydatków nieuważanych za koszty uzyskania przychodów. Odnosi się do nich ogólna reguła przewidziana art. 22 ust.1 updof, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Kary umowne i odszkodowania nieuważane za koszty uzyskania przychodów zostały wymienione w art. 23 ust. 1 pkt 19 updof. Nie ma wśród nich kar za zwłokę w dostarczeniu towarów, robót i usług. Wymienia się tam tylko następujące kary umowne i odszkodowania: ¦ z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, ¦ z tytułu zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, ¦ z tytułu zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Sankcja zatem w postaci zakazu zaliczania do kosztów podatkowych dotyczy tylko tych odszkodowań i kar umownych, które związane są z wadliwością przedmiotu umowy. Wymienione w art. 23 ust. 1 pkt 19 updof kary umowne z tytułu zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad odnoszą się do sytuacji, gdy w umowie z kontrahentem przewidziano, że jeśli dostarczone przez podatnika towary mają wady, obowiązany jest on do ich wymiany - w określonym terminie - na wolne od wad, a na wypadek niedochowania tego terminu ustalono karę umowną. Nie chodzi natomiast o opóźnienie w dostarczeniu towarów, wykonaniu robót i usług, które są niewadliwie. Kary umowne za to ostatnie opóźnienie podatnik je wypłacający ma prawo wliczyć w ciężar kosztów. Zapłacone kary umowne za opóźnienie w dostarczeniu towaru, dzieła itd. wpisuje się do księgi przychodów i rozchodów w kol. 13, przeznaczonej do ewidencjonowania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kol. 10 - 12 księgi).
