Podatnicy zobligowani do sporządzenia dokumentacji podatkowej, których przychody lub koszty przekroczą w roku podatkowym 2017 równowartość 10 mln euro, razem z deklaracją podatkową CIT-8 po raz pierwszy zostali zobowiązani do złożenia uproszczonego sprawozdania w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi (CIT-TP). Wzór takiego sprawozdania stanowi załącznik do rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 8 czerwca 2017 r. w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 1190). Sprawozdanie otrzymało postać formularza, którego uzupełnienie polega głównie na zakreśleniu odpowiednich pozycji. Finalna wersja formularza jest wynikiem uwzględnienia wielu uwag zgłaszanych w trakcie konsultacji publicznych w listopadzie 2016 r. W stosunku do poprzedniego projektu, formularz został znacząco skrócony oraz uproszczony w zakresie danych przedstawianych organom podatkowym. Z uwagi na brak precyzyjnych kryteriów w zakresie niektórych pozycji, uzupełnienie formularza CIT-TP może jednak wciąż sprawiać podatnikom trudności.

Jedną z takich kwestii może być ustalenie profilu funkcjonalnego przedsiębiorcy, który należy wskazać w części D formularza. Profil ten powinien wyznaczać pozycję podmiotu w danej grupie. Oznacza to, że podmiot o największym ryzyku powinien uzyskać istotną część przychodu, podczas gdy podmiot ponoszący niskie ryzyko powinien uzyskać raczej niewielki, stabilny poziom przychodów. Wśród profili funkcjonalnych możemy wskazać na przykład komisanta, producenta o rozbudowanych funkcjach i ryzyku czy dystrybutora o ograniczonym ryzku. Ustawodawca nie wskazuje jednak cech charakterystycznych wyróżnionych profili, które stanowiłyby wskazówkę dla podatnika. Przyporządkowanie podmiotu do określonej grupy wymaga od niego specjalistycznej wiedzy z zakresu cen transferowych.

Trzy typy dystrybutorów...

Poniżej wskazujemy cechy charakterystyczne profili funkcjonalnych, które mogą sprawić podatnikom najwięcej trudności. Chodzi o prowadzących działalność dystrybucyjną oraz produkcyjną.

W zależności od zakresu realizowanych funkcji oraz ponoszonych ryzyk, wyróżnia się trzy typy dystrybutorów:

1) Dystrybutor o rozbudowanych funkcjach i ryzykach jest podmiotem działającym we własnym imieniu i na własny rachunek, a także posiada tytuł własności do sprzedawanych towarów. Ponosi on największą odpowiedzialność związaną z działalnością dystrybucyjną. Do jego zadań należy nabywanie towarów, określanie cen ich sprzedaży, zaangażowanie w działalność marketingową i promocyjną, utrzymywanie własnej sieci dystrybucyjnej i stanów magazynowych. Wynagrodzenie tego podmiotu zależy od warunków rynkowych i popytu na sprzedawane towary. Ponosi on więc największe ryzyko rynkowe, nie mając gwarancji sprzedaży oferowanych towarów i osiągnięcia zysku. Z drugiej strony, ryzyko to związane jest jednocześnie z możliwością uzyskania znaczących zysków w przypadku dobrej koniunktury.

2) Dystrybutor o ograniczonym ryzyku, podobnie jak „pełny" dystrybutor", sprzedaje towary we własnym imieniu i na własny rachunek, ale podlega wytycznym zleceniodawcy. Jego działalność wiąże się z mniejszym zakresem odpowiedzialności i ryzykiem. Podmiot ten zamawia towary przede wszystkim na określone zamówienie klienta, a to z kolei zmniejsza ryzyko rynkowe. Nie ponosi on ryzyka nabycia towarów, na które nie ma wskazanych nabywców, co implikuje również mniejsze koszty magazynowania lub ich brak. Jego zadania polegają na nabyciu towarów i kontroli jakości, sprzedaży, kontaktach z pozyskiwanymi klientami czy wsparciem technicznym. Tacy dystrybutorzy są najczęściej wynagradzani w postaci marży odsprzedaży, zapewniającej pokrycie kosztów działalności i osiągnięcie stabilnego zysku odzwierciedlającego pełnione funkcje i ponoszone ryzyka.

3) Komisant jest podmiotem prowadzącym dystrybucję we własnym imieniu, ale na rachunek zleceniodawcy. Nie posiada on tytułu prawnego do sprzedawanych towarów. Działalność dystrybucyjna tego podmiotu związana jest z pełnieniem funkcji i ponoszeniem ryzyka w najmniejszym zakresie. Do jego zadań należy pozyskiwanie i utrzymywanie kontaktów z klientami, negocjowanie w zakresie warunków dostaw oraz reprezentacji. Komisant otrzymuje wynagrodzenie w postaci prowizji, co do zasady uzależnionej od wysokości obrotu. Wynagrodzenie to kształtuje się na poziomie, który wystarcza na pokrycie kosztów prowadzonej działalności oraz zapewnienie niskiego, stabilnego zysku.

... i producentów

W zależności od zakresu realizowanych funkcji oraz ponoszonych ryzyk, wyróżnia się również trzy typy producentów:

1) Producent o rozbudowanych funkcjach i ryzykach odpowiada za całość procesu produkcyjnego, angażując oprócz aktywów materialnych także wartości niematerialne i prawne – patenty, wzory przemysłowe, know-how, znaki towarowe. Może on podejmować aktywność badawczo-rozwojową, a także zajmować się sprzedażą oraz dystrybucją towarów, marketingiem oraz promocją. Podmiot ten ponosi pełne ryzyko rynkowe, magazynowe, kredytowe czy gwarancyjne. Z uwagi na szeroki zakres ryzyka ten typ producenta narażony jest na ponoszenie strat.

2) Producent o ograniczonym ryzyku świadczy usługi produkcyjne na podstawie zlecenia, samodzielnie kupuje oraz magazynuje surowce potrzebne do produkcji oraz posiada do nich tytuł własności. Z chwilą sprzedaży następuje przeniesienie prawa własności produktu. Podmiot ten nie posiada natomiast praw w zakresie wartości niematerialnych. Angażowane przez niego aktywa to maszyny, narzędzia, linia produkcyjna oraz kadra pracowników. Ten typ producenta uzyskuje wynagrodzenie, które pokrywa koszty działalności i zapewnia stabilny zysk.

3) Producent prosty jest podmiotem o najmniejszym zakresie odpowiedzialności, wykonującym usługę na materiale powierzonym przez zleceniodawcę. W procesie produkcyjnym pozostaje on zarówno właścicielem prawnym materiałów, jak i wytworzonych towarów. Producent prosty odpowiada za wytworzenie produktu o określonej jakości w ustalonej ilości i terminie. Z kolei zleceniodawca zobowiązuje się do odbioru produktu oraz ponosi ryzyko jego zbycia. Producent wykonujący usługę produkcyjną nie pełni poza produkcją żadnych istotnych funkcji i ryzyk. Podmiot ten uzyskuje wynagrodzenie, które podobnie jak w przypadku producenta o ograniczonym ryzyku, pokrywa koszty działalności i zapewnia stabilny, niewysoki zysk. ?

Anna Skórska, KR Group

Od spójności danych zależy prawdopodobieństwo kontroli

Ustalenie właściwego profilu funkcjonalnego jest ważnym elementem formularza, ponieważ będzie wypływać na wybór metody ustalania cen transakcyjnych. Biorąc pod uwagę informacje, jakie mają zostać przedstawione w sprawozdaniu, formularz CIT-TP należy traktować jako narzędzie pozwalające organom na typowanie podmiotów, które powinny zostać objęte kontrolą podatkową. Niespójność wskazanego profilu funkcjonalnego z danymi zawartymi w dokumentacji podatkowej, może wpłynąć na wytypowanie danego podmiotu do kontroli. Ze względu na powyższe, warto dobrze przygotować się do jego poprawnego określenia. ?