Drugiego września wejdą w życie w życie przepisy nowelizujące ustawę o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (DzU z 2017r., poz. 1475). Jest to tzw. ustawa wdrożeniowa, ustalająca zasady działania instytucji zaangażowanych w proces wydatkowania środków unijnych i regulująca procedury ich przyznawania. Nowe przepisy przewidują m.in. powołanie osoby dbającej o interesy beneficjentów odpowiedzialnej za gromadzenie wniosków i postulatów związanych z realizacją programów operacyjnych oraz doprecyzowują zasady podziału konkursów o unijne pieniądze na etapy.
Własnego rzecznika ustanowi Ministerstwo Rozwoju, ale także każdy z szesnastu zarządów województw. Rzeczników będą mogły mieć inne instytucje zaangażowane w procedurę wydatkowania i rozliczania środków. Chodzi o instytucje pośredniczące i wdrażające. Zadaniem rzeczników będzie troska o interesy beneficjentów i usprawnienie systemu wydatkowania środków, m.in. poprzez:
- przyjmowanie zgłoszeń dotyczących utrudnień i propozycji usprawnień w zakresie realizacji programu operacyjnego przez właściwą instytucję,
- analizowanie powyższych zgłoszeń i udzielanie wyjaśnień w ich zakresie,
- dokonywanie okresowych przeglądów procedur w ramach programu operacyjnego obowiązujących we właściwej instytucji,
- formułowanie propozycji usprawnień dla właściwej instytucji.
Kolejna zmiana wiąże się z wprowadzeniem rund, na które będzie mógł zostać podzielony każdy konkurs o pieniądze. Przedsiębiorcy, którzy starali się je zdobyć, wiedzą, że walka o nie odbywa się właśnie poprzez konkursy. Właściwa instytucja ogłasza nabór wniosków, wyznaczając od kiedy do kiedy będą przyjmowane. Czasem nabór może być otwarty, przez co rozumie się konkurs z datą oznaczającą początek przyjmowania aplikacji i z zastrzeżeniem, że będą one przyjmowane do wyczerpania budżetu. Konkursy organizowane ostatnio (przeprowadzane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju lub Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości) charakteryzowały się jeszcze tym, że były dzielone na etapy. Taki tryb przyspiesza procedurę oceny projektów i wyłaniania tych, które nie tylko spełniają kryteria programu wsparcia (działania), ale są także gotowe do realizacji.
Możliwość organizowania konkursów w takim trybie potwierdza obecnie art. 39 ustęp 3, który stanowi, że konkurs może być podzielony na rundy. Runda obejmuje nabór projektów, ocenę spełniania kryteriów wyboru projektów i rozstrzygnięcie właściwej instytucji o wyborze projektów do dofinansowania.
Istotny dla przedsiębiorców będzie dodany nowelą art. 50a. Zgodnie z nim, w toku postępowania o dofinansowanie właściwa instytucja nie może żądać zaświadczeń ani dokumentów na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli są one znane jej z urzędu lub są możliwe do ustalenia na podstawie:
- ewidencji, rejestrów lub innych danych,
- rejestrów podmiotów publicznych, do których instytucja ma dostęp w drodze elektronicznej,
- wymiany informacji z innym podmiotem publicznym.
Przepis ten ma zmniejszyć obciążenia przedsiębiorców w zakresie gromadzenia dokumentów, dając im więcej czasu na meritum, czyli przygotowanie dobrego projektu spełniającego kryteria formalne i merytoryczne.
W przypadku popełnienia błędu we wniosku, to zgodnie z art. 43 ust. 1 w razie stwierdzenia braków w zakresie warunków formalnych właściwa instytucja wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 7 dni i nie dłuższym niż 21 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Natomiast zgodnie z ust. 2, w razie stwierdzenia oczywistej omyłki we wniosku o dofinansowanie projektu właściwa instytucja poprawia omyłkę z urzędu, informując o tym wnioskodawcę, albo wzywa wnioskodawcę do poprawienia omyłki w wyznaczonym terminie.
Nowe przepisy skracają także terminy związane z procedurą odwołań.
