Program „Inteligentny rozwój" ma służyć podniesieniu poziomu innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw. W tym celu firmy mogą liczyć na wsparcie finansowe, które może zostać wykorzystane na prowadzenie badań przemysłowych, prac rozwojowych, tworzenie prototypów i wersji demonstracyjnych nowych urządzeń. Część środków zarezerwowano także na wsparcie takich inwestycji, które pozwoliłyby wykorzystać wyniki badań i w praktyce zastosować nowe technologie, stworzone samodzielnie przez firmę lub zakupione od podmiotów trzecich.
Działanie 3.2.1
Jednym z działań, które koncentruje się właśnie na etapie wdrożenia, jest to o numerze 3.2.1 „Kredyt na innowacje technologiczne". Dzięki niemu firma może postawić na rozbudowę zakładów produkcyjnych lub usługowych, wyposażyć je w nowe urządzenia, sprzęt, maszyny, linie technologiczne, kupić prawa niematerialne itp. Warunek jest jeden. Aby zdobyć takie dofinansowanie, trzeba wdrożyć technologię i dzięki temu rozpocząć produkcję nowych towarów lub zacząć świadczyć nową usługę.
Nowa technologia może być wynikiem prowadzonych samodzielnie prac badawczo-rozwojowych, efektem prac zleconych przez firmę, ale wykonanych przez jednostkę badawczą lub naukową. Przedsiębiorca może wreszcie kupić ją na rynku, niezależnie od tego, czy był inicjatorem jej stworzenia, czy po prostu dostrzegł jej potencjał. Samo źródło technologii jest więc wtórne dla działania 3.2.1. Natomiast to, co obowiązkowo musi zrobić przedsiębiorca, to samodzielnie wdrożyć tę technologię.
Liczy się wdrożenie
Oznacza to, że firma powinna mieć własny pomysł na wykorzystanie nowej wiedzy, i to w taki sposób, aby w oparciu o nią dało się rozpocząć produkcję zupełnie nowego lub znacząco zmodyfikowanego w skali całego kraju towaru lub proces świadczenia zupełnie nowej usługi. Także ta ostatnia musi cechować się znaczną odmiennością od usług oferowanych przez inne firmy na terenie Polski.
Wdrożenie technologii musi polegać na takich działaniach przedsiębiorcy, w wyniku których pomysł stanowiący opisaną we wniosku o dofinansowanie nową technologię zrealizowany zostanie poprzez stworzenie bazy technologicznej (np. linii technologicznej), w której technologia ta będzie mogła zostać w praktyce zastosowana, a w efekcie możliwa będzie produkcja towarów lub świadczenie usług bezpośrednio wynikających z jej wdrożenia.
W związku z tym należy odróżnić inwestycje polegające faktycznie na wdrażaniu technologii od inwestycji polegających na zakupie i uruchomieniu gotowej linii technologicznej, w której opisywana we wniosku technologia jest już zawarta. W przypadku gdy do wykorzystania danej technologii możliwe jest nabycie gotowej linii technologicznej pracującej według tej technologii (tj. takiej, której sposób działania wprost wynika z opisu technologii objętej wnioskiem,) nie można mówić, że technologię wdraża nabywca urządzenia. W rzeczywistości wdrożenia technologii dokonał już producent urządzenia na etapie jego konstruowania. Przedsiębiorca w takiej sytuacji nie wdraża technologii, a jedynie ją stosuje, wykorzystując funkcjonalności linii technologicznej. A jak stanowi art. 3 ust. 4 ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (DzU z 2014r. poz. 226 ze zm.), kredyt technologiczny nie może być udzielany na zakup, leasing lub wynajem środka trwałego, w którym została wdrożona nowa technologia będąca przedmiotem inwestycji technologicznej finansowanej za pomocą kredytu technologicznego.
Jak wynika z powyższego opisu, samo nabycie lub stworzenie technologii, chociaż istotne, nie jest tutaj najważniejszym elementem. Tym jest natomiast jej praktyczne wykorzystanie. Firma musi dokonać jej samodzielnego wdrożenia, a w efekcie zyskać nowy produkt: towar, usługę, proces, przy czym muszą one cechować się znacznym poziomem innowacyjności. Zgodnie z kryteriami wykorzystana technologia musi bowiem przyczynić się do podniesienia możliwości produkcyjnych lub usługowych w taki sposób, aby firma mogła zacząć oferować nowy lub znacząco ulepszony, w stosunku do dotychczas wytwarzanych na terenie kraju, towar, proces lub usługę.
Jak to działa
Kolejny warunek, który musi spełnić przedsiębiorca, to posiadanie zdolności kredytowej. Finansowanie z działania 3.2.1 ma bowiem postać refundacji wydatków, które przedsiębiorca poniósł, wykorzystując do tego środki własne oraz pochodzące z kredytu bankowego. Oznacza to obowiązek podpisania stosownej umowy z bankiem komercyjnym i skorzystania z oferowanego przez niego finansowania.
Premia technologiczna, która pełni rolę dotacji, może w wypadku tej części programu „IR" trafić jedynie na wskazany przez bank rachunek, z którego udzielony został kredyt. Należy więc wyraźnie podkreślić, że unijna dotacja nie trafia w przypadku działania 3.2.1 na rachunek firmy, lecz służy częściowej spłacie kredytu. Umowę o kredyt trzeba podpisać z bankiem, który współpracuje w tym zakresie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (patrz ramka). Warunkową umowę takiego kredytu lub promesę jego udzielenia firm musi mieć przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Bez takich dokumentów BGK w ogóle nie będzie rozpatrywał aplikacji.
Kolejny warunek, który trzeba spełnić, aby w pełni wykorzystać możliwość, jaką daje premia, to przestrzeganie reguł związanych z kwalifikowaniem wydatków. Z dotacji mogą bowiem zostać sfinansowane tylko te wydatki, które zostały poniesione w terminie realizacji inwestycji technologicznej oraz zgodnie z przepisami przywołanej ustawy (art. 10).
Koszty kwalifikowane
Zgodnie z art. 10 ustawy wydatkami przeznaczonymi na realizację inwestycji technologicznej są ponoszone przez przedsiębiorcę realizującego tę inwestycję, niezbędne do jej realizacji, wydatki na:
- zakup nieruchomości niezabudowanej lub zabudowanej, w tym zakup prawa użytkowania wieczystego (trzeba spełnić dodatkowe warunki, aby taki zakup był kwalifikowany; istnieje także limit wydatków),
- zakup, wytworzenie, a także koszty montażu i uruchomienia nowych środków trwałych z wyłączeniem środków transportu nabywanych przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność w sektorze transportu,
- zakup używanych środków trwałych, a także koszty ich montażu i uruchomienia, z wyłączeniem jak wyżej oraz pod warunkiem że: cena używanych środków trwałych nie przekracza ich wartości rynkowej określonej na dzień nabycia i jest niższa od ceny podobnych nowych środków trwałych, sprzedający złoży oświadczenie określające podmiot, od którego nabył środki trwałe, oraz miejsce i datę ich zakupu, w okresie siedmiu lat poprzedzających datę ich nabycia, ich zakup nie był współfinansowany ze środków unijnych ani z krajowych środków pomocy publicznej lub pomocy de minimis,
- zakup robót i materiałów budowlanych w celu budowy lub rozbudowy budynków, budowli lub ich części,
- zakup wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz nieopatentowanej wiedzy technicznej, jeżeli wartości niematerialne i prawne spełniają łącznie określone warunki (np. będą wykorzystywane wyłącznie do celów inwestycji technologicznej, będą podlegać amortyzacji zgodnie z odrębnymi przepisami).
Zgodnie z przywołanym przepisem do wydatków na realizację inwestycji technologicznej zalicza się także te ponoszone na wykonane przez doradców zewnętrznych studia, ekspertyzy, koncepcje i projekty techniczne, niezbędne do wdrożenia nowej technologii w ramach inwestycji technologicznej.
Intensywność wsparcia na część doradczą wynosi maksymalnie 50 proc. i nie jest zależna od wielkości firmy i miejsca realizacji inwestycji. Natomiast dla wsparcia inwestycyjnego wielkość dotacji uzależniona jest właśnie od tych czynników. W związku z tym na inną intensywność pomocy mogą liczyć mikro- i mali przedsiębiorcy, a na nieco inną (niższą) firmy średniej wielkości. Poziom ten zależy także od tego, w jakim województwie przedsiębiorca będzie realizował projekt. Generalnie zastosowanie znajduje tutaj tzw. mapa pomocy regionalnej. Niezależnie od tych czynników maksymalna wysokość premii technologicznej wynosi 6 mln zł.
Nabór w lipcu
Zgodnie z harmonogramem realizacji programu „Inteligentny rozwój" Bank Gospodarstwa Krajowego ma ogłosić kolejny konkurs w ramach działania 3.2.1 „Kredyt na innowacje technologiczne" 20 czerwca. Sam nabór wniosków ruszy 29 lipca. Firmy zainteresowane ubieganiem się o dotację (premię) powinny śledzić informacje na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego. Tam zostanie opublikowane ogłoszenie o rozpoczęciu konkursu i będzie się można zapoznać ze wszystkimi dokumentami regulującymi jego przebieg. Na dofinansowanie najlepszych projektów ma zostać przeznaczone 0,5 mld zł. Biorąc po uwagę maksymalną wartość dofinansowania (6 mln zł), środków powinno wystarczyć na realizację minimum 83 inwestycji.
Legalne definicje
Zasady przyznawania i wypłaty premii technologicznej reguluje ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Zgodnie z nią firma może się ubiegać o kredyt technologiczny, a w efekcie prawidłowo przeprowadzonej inwestycji otrzymać premię technologiczną na jego częściową spłatę. Jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 6, kredyt technologiczny to kredyt udzielany przedsiębiorcy przez bank kredytujący na realizację inwestycji technologicznej, który jest częściowo spłacany ze środków Funduszu Kredytu Technologicznego w formie premii technologicznej, do wysokości i na warunkach określonych w ustawie.
Ponieważ mowa tutaj o inwestycji technologicznej, to należy wyjaśnić, że jest to inwestycja polegająca na:
- zakupie nowej technologii, jej wdrożeniu oraz uruchomieniu na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych, w stosunku do dotychczas wytwarzanych na terytorium Polski, towarów, procesów lub usług,
- wdrożeniu własnej nowej technologii oraz uruchomieniu na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych, w stosunku do dotychczas wytwarzanych na terytorium Polski, towarów, procesów lub usług.
Ponieważ w obu definicjach pojawia się wymóg wdrożenia nowej technologii (własnej lub kupionej), to należy jeszcze wyjaśnić, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 9 jest to technologia w postaci prawa własności przemysłowej lub wyników prac rozwojowych, lub wyników badań przemysłowych, lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, która umożliwia wytwarzanie nowych lub znacząco ulepszonych, w stosunku do dotychczas wytwarzanych na terytorium Polski, towarów, procesów lub usług.
Współpraca trzech podmiotów
Specyfika działania 3.2.1 „Kredyt na innowacje technologiczne" opiera się na współpracy trzech podmiotów: firmy ubiegającej się o dotację i realizującej projekt, banku komercyjnego, który udziela kredytu na sfinansowanie inwestycji, oraz Banku Gospodarstwa Krajowego, który wypłaca premię technologiczną. Ta trafia bezpośrednio na rachunek banku kredytującego i służy zmniejszeniu zobowiązań przedsiębiorcy.
Bank do wyboru
Kredyt na innowacje technologiczne może zostać udzielony przez bank współpracujący z Bankiem Gospodarstwa Krajowego przy realizacji działania 3.2.1. Do tej pory takie porozumienia zawarły:
- Alior Bank,
- Bank BGŻ BNP Paribas,
- Bank Handlowy w Warszawie,
- Bank Millennium,
- Bank Ochrony Środowiska,
- Bank Polska Kasa Opieki,
- Bank Polskiej Spółdzielczości oraz zrzeszone banki spółdzielcze,
- Bank Zachodni WBK,
- Deutsche Bank Polska,
- Idea Bank,
- ING Bank Śląski,
- Krakowski Bank Spółdzielczy,
- mBank,
- PKO Bank Polski,
- Raiffeisen Bank Polska,
- SGB Bank oraz zrzeszone banki spółdzielcze,
- Bank BPH.
