Prezydent podpisał ustawę – Prawo restrukturyzacyjne 9 czerwca 2015 r., została opublikowana w Dzienniku Ustaw – poz. 978. Większość nowych regulacji wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku. Nowe przepisy realizują tzw. politykę nowej szansy poprzez umożliwienie efektywnej restrukturyzacji firm pod nadzorem sądów.
Zasługują one na miano rewolucyjnych, a to przede wszystkim za sprawą wielu zupełnie nowych (lub znacząco zmodyfikowanych) instytucji prawnych.
Najważniejsze z nich to:
- Nowe postępowania
Cztery zupełnie nowe procedury restrukturyzacyjne, zastąpią dotychczasowe przepisy o postępowaniu układowym oraz o postępowaniu naprawczym:
– Postępowanie o zatwierdzenie układu
– Przyspieszone postępowanie układowe
– Postępowanie układowe
– Postępowania sanacyjne
- Plan restrukturyzacyjny
Sformalizowany dokument tworzony przez nadzorcę lub zarządcę będzie wymagany w każdym rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego. Jest to swego rodzaju biznesplan, który zawiera również uzasadnienie propozycji układowych.
- Spis wierzytelności
Ten dokument ma być sporządzany w postępowaniach restrukturyzacyjnych przez nadzorcę/zarządcę na podstawie dokumentacji dłużnika. Jest to odpowiednik listy wierzytelności z postępowania upadłościowego. Spis wierzytelności stanowi kluczowy dokument dla całego postępowania restrukturyzacyjnego – decyduje o tym, kto jest, a kto nie jest wierzycielem uprawnionym do głosowania w sprawie przyjęcia układu.
- Masa układowa/sanacyjna
Składa się na nią cały majątek firmy poddającej się procedurze układowej lub sanacyjnej. Uznanie danego elementu majątku za składnik masy układowej/sanacyjnej nie powoduje powstania domniemania, że ten składnik majątku stanowi własność dłużnika. W postępowaniu upadłościowym jest zupełnie inaczej, tj. zaliczenie elementu majątku do masy upadłości stanowi domniemanie, że element ten jest składnikiem majątku upadłego.
- Nadzorca wykonania układu
Nadzorca sądowy lub zarządca stają się z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu – nadzorcami wykonania układu, których celem jest kontrola działalności dłużnika w okresie wykonywania układu.
- Postępowanie o zatwierdzenie układu
Ten tryb restrukturyzacji przewiduje samodzielne zbieranie przez dłużnika głosów wierzycieli przed złożeniem wniosku do sądu. Wniosek o zatwierdzenie układu będzie mógł być złożony do sądu dopiero po zebraniu przez dłużnika większości głosów wymaganych do przyjęcia układu. Dłużnik ma obowiązek: zawarcia umowy z osobą posiadającą licencję doradcy restrukturyzacyjnego (aktualnie licencję syndyka), która będzie kontrolować zbieranie głosów, ustalanie wykazu wierzytelności, a następnie przebieg całego postępowania zrelacjonuje sądowi w formie sprawozdania o ściśle określonej zawartości – nadzorca układu.
- Przyspieszone postępowanie układowe
W tym trybie restrukturyzacji układ będzie zawierany podczas zgromadzenia wierzycieli zwoływanego i przeprowadzanego pod nadzorem sądu. Przyspieszone postępowanie układowe jest najbardziej zbliżone do dotychczas obowiązującego rozwiązania w postaci możliwości zawierania układu na wstępnym zgromadzeniu wierzycieli.
- Postępowanie układowe
Ten tryb restrukturyzacji będzie prowadzony na zasadach zbliżonych do obecnie obowiązującego postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu. Sposób ustalania kręgu wierzycieli będzie miał, tak jak dotychczas, charakter sporu sądowego, co przy istnieniu większej liczby spornych wierzytelności gwarantuje pełną ochronę praw wierzycieli.
- Postępowanie sanacyjne
Postępowanie sanacyjne jest instytucją nową, stanowiącą połączenie układu i likwidacji. W tym postępowaniu możliwa będzie sprzedaż elementów majątku dłużnika, który jest np. nierentowny lub którego nie można efektywnie wykorzystać w działalności dłużnika. Za dłużnika będzie natomiast działał zarządca o uprawnieniach w wielu sprawach zbliżonych do uprawnień syndyka.
- Układ częściowy
Dotychczas wszystkie postępowania sądowe umiejscowione w ustawie – Prawo upadłościowe i naprawcze przewidywały konieczność uczestniczenia w każdym postępowaniu wszystkich wierzycieli działających łącznie. Układ częściowy umożliwia natomiast przeprowadzenie restrukturyzacji tylko z wybraną grupą wierzycieli, przy pełnym respektowaniu/zagwarantowaniu praw pozostałych wierzycieli.
- Przygotowana likwidacja – pre-pack
Instytucja ta zapewnia możliwość przejęcia majątku upadłego przez nabywcę już w momencie ogłoszenia upadłości, a nie dopiero po przeprowadzeniu wielu czynności formalnych poprzedzających sprzedaż majątku upadłego (warunki umowy sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika są ustalone wcześniej przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości). Sprzedaż w tym trybie będzie sprzedażą egzekucyjną z wszystkimi jej zaletami.
- Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości
Krokiem do pełnej informatyzacji postępowania restrukturyzacyjnego ma być utworzenie Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości (CRRU). Na stronach CRRU będą publikowane wszystkie przewidziane w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne obwieszczenia. CRRU ma umożliwić uczestnikom postępowania dostęp do najważniejszych informacji z akt sprawy. Zacznie działać 1 lutego 2018 roku.
—Maurycy Organa, radca prawny, syndyk licencjonowany, członek INSOL EUROPE, członek sekcji upadłościowej Instytutu Allerhanda
podstawa prawna: ustawa prawo restrukturyzacyjne z 9 czerwca 2015 r. (DzU z 2015r. poz. 978)
