Czynsz i abonament w kosztach
Spółka zawiesiła działalność gospodarczą zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Mimo to ponosi pewne wydatki wynikające z umów długoterminowych (czynsz za wynajem lokali, opłaty z tytułu leasingu operacyjnego, abonament telefoniczny), zawartych na wiele miesięcy przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej. Czy takie wydatki mogą być zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów?
Tak.
Ponoszone w okresie zawieszenia opłaty wynikające z umów długoterminowych zawartych przed dniem zawieszenia działalności mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Ani ustawa o CIT, ani o PIT nie definiuje zawieszenia działalności gospodarczej, odsyłając w tym zakresie do ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Kwestie związane z zawieszeniem działalności zostały uregulowane w art. 14a tej ustawy.
Przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Jeżeli jednak okres zawieszenia obejmuje wyłącznie pełny miesiąc luty danego roku kalendarzowego, to za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników prowadzący działalność gospodarczą przez co najmniej sześć miesięcy może także zawiesić wykonywanie działalności na okres do trzech lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie piątego roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na okres do sześciu lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Z uprawnienia tego przedsiębiorca może korzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż czterech częściach.
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.
W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z niej. Ma jednak prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
W okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik nie może zatem prowadzić sprzedaży wchodzącej w zakres tej działalności. Może jednak wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Wszystkie wydatki poniesione przez podatnika, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT i art. 23 ustawy o PIT, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, jeżeli pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka ponosi w okresie zawieszenia działalności gospodarczej wydatki wynikające z umów długoterminowych (czynsz za wynajem lokali, opłaty z tytułu leasingu operacyjnego, abonament telefoniczny). Skoro umowy te zostały zawarte na wiele miesięcy przed zawieszeniem działalności gospodarczej (zobowiązanie do ich poniesienia powstało przed zawieszeniem działalności gospodarczej), to należy przyjąć, że wynikające z nich wydatki mogą stanowić koszt uzyskania przychodów spółki także w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Wydatki te należy wówczas uznać za pośrednio związane z działalnością gospodarczą i mające związek z zachowaniem źródła przychodów.
Także organy podatkowe przyznają, że podatnicy, którzy zawiesili działalność gospodarczą, mogą w okresie zawieszenia zaliczać w ciężar kosztów uzyskania przychodów ponoszone wydatki wynikające z zawartych umów długoterminowych, takie jak: czynsz za najem lokalu, abonament telekomunikacyjny czy opłaty z tytułu leasingu operacyjnego samochodów osobowych. Takie wnioski wynikają m.in. z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lutego 2012 r. (IPPB1/415-1082/11-4/EC), interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 30 września 2011 r. (IPPB1/415-596/11-4/JB) czy interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 8 września 2010 r. (IPPB1/415-594/10-3/JB).
Decyduje moment zawarcia umowy
W okresie zawieszenia działalności gospodarczej zawarłem umowę na prenumeratę czasopisma fachowego. Czy ponoszone z tego tytułu wydatki mogę kwalifikować jako koszty uzyskania przychodów?
Nie.
W tym przypadku wydatków na prenumeratę czasopisma branżowego podatnik nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodów.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że umowa o prenumeratę została zawarta w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Nie jest to zatem zobowiązanie powstałe przed dniem zawieszenia działalności gospodarczej i dlatego poniesionych z tego tytułu wydatków nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 maja 2009 r., ITPB1/415-198/09/DP).
Amortyzacja też jest zawieszona
Prowadzę firmę budowlaną, nie zatrudniając pracowników. Z powodu problemów zdrowotnych muszę zawiesić działalność na dziesięć miesięcy. Czy w okresie zawieszenia mogę rozliczać odpisy amortyzacyjne od posiadanych środków trwałych?
Nie.
W okresie zawieszenia działalności gospodarczej środki trwałe nie podlegają amortyzacji. Nie należy zatem od nich dokonywać odpisów amortyzacyjnych.
Stosownie do art. 22c pkt 5 ustawy o PIT amortyzacji nie podlegają składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane. Składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono działalność albo jej zaprzestano.
Przykład
Pan Jan zawiesił działalność gospodarczą na okres od 1 maja 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. Oznacza to, że za te miesiące pan Jan nie powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych od posiadanych środków trwałych.
Można sprzedać środek trwały
Jestem podatnikiem PIT na zasadach ogólnych (prowadzę podatkową księgę przychodów). Od 1 stycznia 2015 r. zawiesiłem działalność gospodarczą zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Czy jeżeli teraz sprzedam środek trwały (budynek warsztatu oraz grunt – ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych), to powinienem odwiesić działalność gospodarczą i rozpoznać uzyskane przychody jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej?
Podatnik nie musi odwieszać działalności gospodarczej. Powinien jednak rozpoznać przychód z niej.
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, może jednak zbywać m.in. własne środki trwałe i wyposażenie (zob. art. 14a ust. 4 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Może zatem zbyć w 2015 r. środek trwały, nie tracąc prawa do korzystania z zawieszenia działalności gospodarczej. Uzyskane z tego tytuły przychody powinien jednak zakwalifikować jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT) uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i świadczących usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług (zob. art. 14 ust. 1 ustawy o PIT). Przychodem z działalności gospodarczej są również m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą (zob. art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o PIT).
Należy zatem przyjąć, że przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi w prowadzonej działalności gospodarczej (w przypadku czytelnika są to budynek warsztatu i grunt) będą przychodami z działalności gospodarczej. W przypadku wystąpienia dochodu podatnik, pomimo zawieszania działalności gospodarczej, powinien zapłacić od tej sprzedaży podatek dochodowy.
W związku ze zwolnieniem z obowiązku uiszczania zaliczek w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (wynikającym z art. 44 ust. 10 ustawy o PIT) rozliczenie przychodu z planowanej sprzedaży środka trwałego w okresie zawieszenia nastąpi w zeznaniu rocznym (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 października 2012 r., ITPB1/415-783/12/IG). W zależności od formy opodatkowania działalności gospodarczej będzie to PIT-36 albo PIT-36L.
Odsetki od lokaty powiększą przychód przedsiębiorcy
1 kwietnia 2015 r. zawiesiłam działalność gospodarczą na 12 miesięcy. Przed zawieszeniem założyłam lokatę bankową, która wygaśnie w końcu czerwca 2015 r., i w związku z tym uzyskam przychody finansowe (odsetki od lokaty bankowej). Czy uzyskanie tych przychodów zmusza mnie do wcześniejszego odwieszenia działalności gospodarczej i rozpoznania przychodów z niej?
Podatniczka nie musi odwieszać działalności gospodarczej. Powinna jednak rozpoznać przychód z działalności gospodarczej.
W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z niej, może jednak osiągać przychody z odsetek bankowych. Jak bowiem stanowi art. 14a ust. 4 pkt 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem.
Czytelniczka nie musi odwieszać firmy w związku z uzyskaniem tych przychodów. Powinna jednak pamiętać, że są to przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej i należy je rozliczyć w zeznaniu rocznym za 2015 r. (ze względu na opisane w poprzednim pytaniu zwolnienie z obowiązku zapłaty zaliczek za okres zawieszenia działalności gospodarczej).