- Założyłem działalność gospodarczą. Czy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej prowadzonej działalności gospodarczej chroni przedsiębiorcę przed wszystkimi szkodami i jaki jest jego zakres?
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy stanowi swoistą ochronę przed roszczeniami osób trzecich w wypadku zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego. Charakter wykonywanej działalności warunkuje zakres umowy ubezpieczenia OC przedsiębiorcy. Niektóre branże, np. osoby wykonujące zawody prawnicze (notariusze, adwokaci, radcowie prawni), zarządcy nieruchomości czy podmioty lecznicze, mają ustawowy obowiązek posiadania aktualnej polisy, której zakres regulują powszechnie obowiązujące przepisy. Innymi słowy, przedsiębiorcy zobowiązani do jej zawarcia dokonują wyboru z dostępnych na rynku ofert, przy czym katalog zdarzeń ubezpieczeniowych podlegających ochronie pozostaje niezmieniony.
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej umożliwia również zawarcie dobrowolnej polisy OC, a jej przedmiotem są zdarzenia ubezpieczeniowe ukształtowane na zasadzie kontraktowej swobody umów. Ogólną zasadę jej realizacji ustanawia art. 822 k.c., wskazujący, że umowa obejmuje wszelkie szkody wyrządzone osobom trzecim, chyba że jej treść stanowi inaczej. W praktyce ogólne warunki ubezpieczenia przewidują w znacznej mierze wystąpienie odpowiedzialności ubezpieczyciela w podobnym zakresie, jak określa je k.c. Z reguły ochroną nie są objęte szkody, których naprawienie odbyć się może na zasadach przewidzianych w obowiązkowej umowie ubezpieczenia OC lub innej dobrowolnie zawartej polisie. Z ochrony wyłącza się również zdarzenia niebędące bezpośrednim następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, np. działania wojenne lub trzęsienia ziemi.
Niewątpliwie umowna odpowiedzialność cywilna powinna obejmować ryzykiem szkody wyrządzone niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy, a także czynami niedozwolonymi. W umowie ryzyko wystąpienia odpowiedzialności ubezpieczyciela można rozszerzyć na pracowników lub zleceniobiorców. Sam fakt zawarcia polisy nie wyłącza jednak powstałego zobowiązania, które w razie wystąpienia szkody nadal ciąży na ubezpieczonym. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczyciela dotyczy wyłącznie majątku przedsiębiorcy i co do zasady roszczenia cywilne powinny być kierowane bezpośrednio do sprawcy (organów przedstawicielskich).
Sergiusz Felbur, prawnik, specjalista ds. produktów prawnych Coris Lex Services sp. z o. o.