Jestem wspólnikiem spółki jawnej. Na początku marca 2014 r. zapłaciłem 1,2 tys. zł wierzycielowi spółki. Czy mogę żądać ?od pozostałych dwóch wspólników zwrotu w częściach równych ?nie tylko tego świadczenia, ale także kosztów procesu ?(w łącznej wysokości 2417 zł) wytoczonego przeciwko mnie ?przez wierzyciela spółki, jak również kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku wierzyciela spółki przeciwko mnie jako wspólnikowi (chodzi o kwotę 1,2 tys. zł), ?czy też koszty te stanowią mój dług osobisty?
Każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za jej zobowiązania bez ograniczenia, całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi uczestnikami podmiotu oraz ze spółką. Jest to także odpowiedzialność subsydiarna, co oznacza, że wierzyciel spółki jest uprawniony do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnika tylko wówczas, gdy postępowanie komornicze skierowane do składników majątku spółki okaże się bezskuteczne.
Jeżeli zaś jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, to treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. W braku jakichkolwiek regulacji w omawianej kwestii ma on prawo domagać się zwrotu w częściach równych. Przy czym część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
W uchwale z 28 lutego 2013 r. (III CZP 108/12) Sąd Najwyższy podniósł, że „Wspólnik spółki jawnej, który spełnił świadczenie na rzecz wierzyciela tej spółki, może żądać ?od innego jej wspólnika zwrotu odpowiedniej części tego świadczenia wraz z kosztami procesu wytoczonego przeciwko niemu, chyba że pozwany wspólnik skutecznie podniesie zarzut wadliwego prowadzenia procesu przez wspólnika pozwanego przez wierzyciela".
Odpowiadając zatem na pytanie: jeżeli umowa spółki jawnej, której czytelnik jest uczestnikiem, nie stanowi inaczej, to może on domagać się od pozostałych dwóch wspólników zwrotu po 4 tys. zł z tytułu kwoty głównej długu, a nadto po 805,67 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu i po 400 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego wszczętego przeciwko niemu. Warunkiem jest jednak, ?aby pozostali dwaj uczestnicy – w toku procesu o zapłatę ww. kwot wytoczonego przeciwko nim przez czytelnika ?– nie podnieśli przeciwko zainteresowanemu skutecznego zarzutu wadliwego prowadzenia procesu o zapłatę zainicjowanego przez wierzyciela przeciwko spółce, ewentualnie przeciwko spółce i jej uczestnikom (np. niepodniesienia zarzutu przedawnienia albo nieistnienia roszczenia).
—Anna Borysewicz, adwokat
podstawa prawna: art. 22 § 2 w zw. z art. 31 ustawy z 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz.1030)
podstawa prawna: art. 376 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz 121)
