Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji ?z 5 września 2013 r. (IPPB5/423-454/13-3/MW). Stanowisko to nie znajduje jednak potwierdzenia w przepisach ustawy o CIT i jednoczenie jest dobrym przykładem błędnego „odpowiedniego stosowania" przepisów podatkowych.

Są korzyści...

Podatnik, w tym również szczególny podatnik, jakim jest podatkowa grupa kapitałowa (PGK), ma prawo – niezależnie od dokonywanych odpisów amortyzacyjnych – skorzystać z odliczenia od podstawy opodatkowania 50 proc. wydatków na nowe technologie. Nieco upraszczając, w sumie nabycie nowych technologii pozwala na uwzględnienie w podstawie opodatkowania 150 proc. związanych z nimi wydatków.

...ale można je utracić

Jak jednak stanowi art. 18b ust. 8 ustawy o CIT, podatnik traci prawo do odliczeń związanych ?z nabyciem nowej technologii, jeżeli przed upływem 3 lat podatkowych, licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:

1) ?udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowej technologii,

2) ?zostanie ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku lub zostanie postawiony w stan likwidacji albo

3) ?otrzyma zwrot wydatków na tę technologię w jakiejkolwiek formie.

Którakolwiek ?z okoliczności

W razie wystąpienia którejkolwiek z tych okoliczności podatnik jest zobowiązany w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym one wystąpiły, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, do których utracił prawo, ?a w razie poniesienia straty – do jej zmniejszenia o tę kwotę.

Przepis ten – o czym stanowi art. 18b ust. 10 ustawy o CIT – „stosuje się odpowiednio" w razie utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika. Obowiązek „zwrotu ulgi" ciąży wówczas na spółce, która wprowadziła nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W interpretacji z 5 września 2013 r. Izba Skarbowa w Warszawie stwierdziła, że uwzględniając powyższe przepisy, „podatnik jest zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń z tytułu nabycia nowych technologii, ?a w razie poniesienia straty – do jej zmniejszenia o tę kwotę, również w sytuacji utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika, niezależnie od wystąpienia sytuacji, o których mowa w art. 18b ust. 8 ustawy o CIT". Oznacza to, że – zdaniem organu podatkowego – w każdym przypadku utraty przez PGK statusu podatnika zaistnieje obowiązek zwrotu ulgi na nowe technologie.

Odpowiednie stosowanie regulacji

Odnosząc się do powyższej interpretacji, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że z chwilą zawiązania podatkowej grupy kapitałowej, a dokładnie z pierwszym dniem roku podatkowego PGK, tworzące ją spółki przestają być podatnikami podatku dochodowego. Z drugiej strony utrata przez PGK statusu podatnika niejako przywraca byt podatkowy tym spółkom.

Niezależnie od tego, że PGK ma status podatnika, nie posiada ona zdolności prawnej. PGK nie może zatem niczego nabywać, nie ma też żadnego majątku. W tym zakresie podmiotami stosunków cywilnoprawnych pozostają nieprzerwanie spółki tworzące PGK. W konsekwencji, w okresie funkcjonowania PGK, dochodzi do dość niecodziennej sytuacji, w której kto inny ponosi wydatki, w tym na nabycie nowych technologii (spółka z PGK, która je nabywa), a kto inny korzysta z ulgi podatkowej (PGK).

Przykład

W okresie swojego funkcjonowania PGK skorzystała z ulgi na nowe technologie. Niestety, z uwagi na nieosiągnięcie 3 proc. progu rentowności (przepisy ustawy o CIT wymagają, aby PGK w każdym roku podatkowym osiągnęła 3-proc. udział dochodów podatkowych ?w przychodach podatkowych), PGK utraciła status podatnika. Po utracie tego statusu spółka z PGK, która poniosła wydatki na nabycie nowych technologii, otrzymała ich zwrot ?(w jakiejkolwiek formie), przez co naruszony został warunek skorzystania z ulgi na nowe technologie. Problem jednak w tym, że spółka, która otrzymała zwrot tych wydatków, nie skorzystała ?z ulgi, gdyż odliczenia tego dokonał inny podatnik, tj. PGK. W chwili zwrotu wydatków podatkowa grupa kapitałowa już nie istniała, tym samym trudno żądać zwrotu ulgi na nowe technologie od PGK.

Aby do takiej sytuacji nie dopuścić, ustawodawca wprowadził ?art. 18b ust. 10 ustawy o CIT i nałożył nim obowiązek „zwrotu ulgi" na spółkę, która co prawda nie skorzystała z ulgi jako podatnik, ale która poniosła wydatki na nowe technologie, będąc członkiem PGK.

Nie oznacza to jednak – jak tego chcą organy podatkowe – że sama okoliczność utraty przez PGK statusu podatnika powoduje obowiązek „zwrotu ulgi". Będzie tak dopiero wówczas, gdy już po rozwiązaniu PGK zaistnieje którakolwiek z okoliczności, ?o których mowa w art. 18b ust. 8 ustawy o CIT. Tylko w takim przypadku obowiązkiem spółki, która wprowadziła nową technologię do ewidencji, będzie „odpowiednie stosowanie" art. 18b ust. 9 ustawy o CIT i zwrot ulgi.

Autor jest doradcą podatkowym, starszym menedżerem w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.