Projektowane przepisy o podatkach zasilających budżety samorządów są adresowane także do notariuszy. To oni bowiem są w niektórych sytuacjach płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn. Najczęściej dzieje się tak w związku z transakcjami dotyczącymi nieruchomości.
Według projektowanej zmiany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) płatnicy mają odpowiadać za podatek niepobrany, jeśli nastąpiło z to z ich winy. To dość istotna zmiana, bo w praktyce często się zdarza, że bardzo trudno ustalić, czy dana transakcja podlega PCC.
To fakt – istnieje reguła, że gdy od transakcji należy się VAT, to nie płaci się PCC (i odwrotnie). Jednakże w praktyce, zwłaszcza w razie sprzedaży nieruchomości, rozbieżne interpretacje organów skarbowych i orzecznictwo sądów sprawiają, że trudno jednoznacznie określić, który podatek należy nałożyć.
– Staramy się śledzić przepisy, interpretacje i orzeczenia sądów, ale to nie zawsze daje nam pewność, czy np. sprzedaż działek po podziale odrolnionego gruntu podlega VAT czy PCC – przyznaje Wojciech Fortuński, prezes Krajowej Rady Notarialnej.
Notariuszom często trudno ustalić, ?czy transakcja podlega PCC
Czy jednak proponowany w projekcie przepis o wyłączeniu odpowiedzialności notariuszy byłby wystarczający?
– To krok w dobrym kierunku, ale ciągle nie rozwiązuje on problemu niejasnego rozgraniczenia między PCC a VAT od niektórych transakcji – zauważa Wojciech Fortuński.
Nowe przepisy nie przewidują, w jakich konkretnie sytuacjach niepobranie PCC byłoby zawinione przez notariusza. Dziś w praktyce notariusz polega na oświadczeniu stron transakcji co do tego, któremu podatkowi ona podlega.
Zdaniem prezesa Fortuńskiego ewentualne nowe przepisy wykonawcze i wykładnia prawa powinny iść w kierunku ochrony płatników. – Wykonujemy przecież zadania delegowane przez państwo – zwraca uwagę.
Sprawa jest dla notariuszy o tyle istotna, że jako płatnicy odpowiadają całym swoim majątkiem za niepobrany lub niewpłacony podatek (tak przewiduje art. 30 ordynacji podatkowej). Mało tego, jeśli płatnik takich obowiązków nie dopełni, grożą mu kary grzywny albo pozbawienia wolności nawet do trzech lat.
Projektowane przepisy unowocześniają też obowiązki sprawozdawcze notariuszy. Mają oni jak dotychczas przekazywać właściwym gminom informacje o pobranym podatku, ale będą musieli robić to w formie elektronicznej. Jak zapewnia Wojciech Fortuński, notariat jest na to technicznie przygotowany.
Etap legislacyjny: uzgodnienia międzyresortowe
