Odmieniony wygląd produktu lub jego opakowania, dodanie nowych atrakcyjnych funkcji, zwiększenie użyteczności lub wygody korzystania – wszystkie te działania mogą przyczynić się do poprawy wizerunku produktu, zwiększenia jego rozpoznawalność, a w konsekwencji przełożyć się na to, co najważniejsze dla każdego przedsiębiorcy – większą sprzedaż. Znacząco odmieniony produkt, powstały dzięki wykorzystaniu nowoczesnego wzornictwa, może także otwierać drogę do nowych rynków, w tym tych zagranicznych.

Czytaj także: Firmy ubiegające się o dotacje powinny pamiętać o unijnej polityce

Zarówno tworzenie nowych wzorów, jak i ich późniejsze wykorzystanie wymaga odpowiednich nakładów. Pierwszy etap może bowiem oznaczać wymóg zatrudnienia dodatkowych osób lub wynajęcia zewnętrznej firmy, która przyjrzy się dotychczasowym osiągnięciom przedsiębiorstwa na tym polu i przygotuje specjalnie dla niej nowe rozwiązania. Etap ich wprowadzania może być jeszcze kosztowniejszy, gdy wymagać będzie dokonania inwestycji w rozbudowę firmy lub zakupu i montażu dodatkowych urządzeń albo wartości niematerialnych (maszyn, linii produkcyjnych, technologicznych, instalacji oprogramowania lub wykorzystania licencji, patentów, know-how).

Wprowadzanie strategii

Na sfinansowanie tych ostatnich działań przedsiębiorcy mogą uzyskać bezzwrotne dotacje. Chodzi tu o podjęcie kroków zmierzających do praktycznego wykorzystania (wdrożenia) rekomendacji wynikających z opracowanej specjalnie dla danej firmy strategii wzorniczej (wykonanej na zlecenie firmy przez podmiot zewnętrzny). Jest to dokument, który powinien zawierać co najmniej następujące elementy:

- ogólną charakterystykę firmy obejmującą analizę wzorniczą przedsiębiorstwa w zakresie produktów, technologii, struktury organizacyjnej, procesów komunikacji z klientem, strategii marketingowej,

- ogólny opis otoczenia firmy w zakresie designu zawierający co najmniej informacje odnośnie charakterystyki klientów, opis głównych konkurentów,

- opis trendów rynkowych, określenie kluczowych w kontekście beneficjenta trendów branżowych, społecznych i technologicznych o dużym potencjale wpływu na rynek, na którym operuje przedsiębiorca,

- ocenę poziomu wykorzystania wzornictwa w firmie oraz jej potencjału w tym zakresie,

- zdefiniowanie problemów wzorniczych w firmie (przy czym problemy te mogą dotyczyć zarówno produktu, jak i innych procesów biznesowych w danej organizacji),

- możliwości rozwiązania problemów wzorniczych w firmie,

- rekomendacje dalszych szczegółowych działań dla przedsiębiorcy wraz z wstępnym harmonogramem i oszacowaniem kosztów ich wdrożenia.

Zgodnie z regułami działania 1.4 „Wzór na konkurencję" programu „Polska wschodnia" dofinansowanie w etapie wdrożeniowym wolno przeznaczyć na sfinansowanie:

- usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych ściśle związanych z wdrożeniem strategii wzorniczej,

- wydatków wynikających z realizacji inwestycji początkowej,

- kosztów związanych z ustanowieniem i zabezpieczeniem zaliczki wypłacanej w ramach przyznanego grantu.

Inwestycja początkowa

Ponieważ zasadnicze znaczenie dla firm będzie zapewne mieć inwestycja początkowa i koszty z nią związane, warto dodać, że jej zakres może obejmować nabycie środków trwałych innych niż nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

- będą wykorzystywane wyłącznie w przedsiębiorstwie otrzymującym pomoc,

- będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości,

- zostaną nabyte od osób trzecich niepowiązanych z przedsiębiorcą na warunkach rynkowych,

- będą stanowić aktywa przedsiębiorcy otrzymującego pomoc i pozostaną związane z projektem oraz będą w dyspozycji jego przedsiębiorstwa przez co najmniej trzy lata od dnia zakończenia jego realizacji.

Samą inwestycję początkową, zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 651/2014 należy rozumieć, jako:

- inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane ze zwiększeniem zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu,

- inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów uprzednio w nim nieprodukowanych,

- inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącego zakładu.

Przedsiębiorca musi udowodnić, że ma miejsce jedna z powyższych form inwestycji. Jeżeli to zrobi, ma szansę na uzyskanie dofinansowania sięgającego nawet trzech mln zł. Tak będzie, gdy wynikiem (rezultatem) projektu okaże się być innowacja produktowa. Jeśli rezultatem będzie inny rodzaj innowacji (organizacyjna, marketingowa, procesowa) maksymalna wysokość dofinansowania wynosi milion zł.

Polska wschodnia

Wnioski o dofinansowanie powyższych działań mogą składać mikro, małe oraz średnie przedsiębiorstwa, które:

- prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Polski wschodniej, tj. województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego,

- zamknęły przynajmniej jeden rok obrotowy trwający minimum 12 miesięcy,

- w ostatnim roku obrotowym zatrudniały co najmniej pięciu pracowników,

- w okresie trzech lat przed złożeniem wniosku osiągnęły przychody nie mniejsze niż 600 tys. zł przynajmniej w jednym roku obrotowym,

- prawidłowo wykorzystały pomoc finansową otrzymaną w ramach I etapu konkursu, tzn. zrealizowały zakres rzeczowy i finansowy projektu (przeszły przez etap audytu wzorniczego) i uzyskały zatwierdzenie złożonej strategii wzorniczej i złożonego wniosku o płatność końcową.

Najbliższa runda naboru wniosków kończy się 30 czerwca, następna 31 lipca. Aplikacje (które należy przygotować i składać w wersji elektronicznej) przyjmuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. To bowiem ona odpowiada za realizację działania 1.4 „Wzór na konkurencję". Stąd wszystkie istotne informacje o konkursie, w tym jego regulamin, wzory dokumentów, kryteria oceny projektów można znaleźć na stronie www.parp.gov.pl.

Zasady w skrócie

Dofinansowanie mogą otrzymać przedsiębiorcy sektora MSP operujący na obszarze makroregionu Polska wschodnia, którzy przeszli przez etap audytu wzorniczego (dofinansowywanego w ramach odrębnego konkursu) i dysponują zatwierdzoną strategią wzorniczą, a teraz pragną zastosować w praktyce wynikające z niej rekomendacje, tj. przeprowadzić działania z wykorzystaniem procesów projektowania, których końcowym rezultatem będzie wprowadzenie na rynek innowacji.

Miejsce realizacji projektu musi znajdować się na terytorium co najmniej jednego województwa makroregionu Polski wschodniej (województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie) Jeżeli realizacja projektu będzie przebiegała w kilku lokalizacjach wszystkie miejsca lokalizacji muszą się znajdować na terenie Polski wschodniej. W przypadku projektów polegających na zakupie mobilnych środków trwałych jako miejsce realizacji projektu uznaje się lokalizację siedziby lub zakładu/oddziału wnioskodawcy, w której środek został zaewidencjonowany.

Produkt, proces lub marketing

Rezultatem każdego dofinansowanego projektu musi być wprowadzenie na rynek innowacji. Do oceny, czy warunek ten jest spełniony, czy też nie, przyjmuje się definicję innowacji określoną w tzw. podręczniku OECD (Podręcznik Oslo), zgodnie z którą przez innowację należy rozumieć wprowadzenie do praktyki w gospodarce nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (wyrobu lub usługi), procesu, marketingu lub organizacji.

Zgodnie z ww. definicją można rozróżnić:

- innowację produktową – oznaczającą wprowadzenie na rynek przez dane przedsiębiorstwo nowego towaru lub usługi lub znaczące ulepszenie oferowanych uprzednio towarów i usług w odniesieniu do ich charakterystyk lub przeznaczenia,

- innowację procesową – oznaczającą wprowadzenie do praktyki w przedsiębiorstwie nowych lub znacząco ulepszonych metod produkcji lub dostawy,

- innowację marketingową – oznaczającą zastosowanie nowej metody marketingowej obejmującej znaczące zmiany w wyglądzie produktu, jego opakowaniu, pozycjonowaniu, promocji, polityce cenowej lub modelu biznesowym, wynikającej z nowej strategii marketingowej przedsiębiorstwa,

- innowację organizacyjną – polegającą na zastosowaniu w przedsiębiorstwie nowej metody organizacji jego działalności biznesowej, nowej organizacji miejsc pracy lub nowej organizacji relacji zewnętrznych.