Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 30 kwietnia 2013 r. (I SA/Gl 1313/12).
Stan faktyczny
Podatniczka wystąpiła do organu podatkowego o wydanie zaświadczenia o udzieleniu pomocy de minimis w określonej kwocie. Oświadczyła, że poniosła wydatki na dostosowanie miejsca i stanowiska pracy do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności pracownika objętego indywidualnym programem rehabilitacji (IPR). Z programu dołączonego do wniosku wynikało, że jego celem jest zmniejszenie ograniczeń zawodowych tej osoby. W metodach realizacji programu wpisano m.in. wyposażenie stanowiska pracy w odpowiedni samochód.
Fiskus odmówił wydania zaświadczenia. Stwierdził, że nie ma związku między zakupem auta a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych niepełnosprawnego zatrudnionego na stanowisku gońca. Zakup miał na celu wyłącznie poprawę jakości i komfortu pracy, ale nie pozostawał w związku z niepełnosprawnością.
Podatniczka zaskarżyła odmowę. Podkreśliła, że zakup auta był niezbędny do wykonywania obowiązków na nowym, zmienionym stanowisku pracy. Pracownica – wcześniej księgowa, ze względów zdrowotnych przekwalifikowana na gońca – oświadczyła, że w zatłoczonych środkach komunikacji publicznej ma napady „duszności" i „ciasnoty", co pogłębia jej stany depresyjne.
Rozstrzygnięcie
WSA w Gliwicach oddalił skargę. Przypomniał, że opracowanie IPR jest warunkiem koniecznym wykorzystania środków funduszu rehabilitacji na wydatki na zmniejszenie ograniczeń zawodowych. Programy opracowują powołane w tym celu komisje. Nie oznacza to jednak, że organ właściwy do wydania zaświadczenia o pomocy de minimis jest związany treścią IPR.
Zdaniem sądu fiskus miał prawo odmówić wydania zaświadczenia. Przedłożone przez skarżącą dowody nie dały podstaw do ustalenia, że wydatek na zakup samochodu miał na celu zmniejszenie ograniczeń zawodowych pracownicy. Zwłaszcza,że dużą część jej obowiązków można wykonać e-mailem lub za pośrednictwem innych środków komunikacji. Zakup samochodu tylko do przewożenia dokumentów, środków czystości czy odzieży dla pracowników nie mieści się w kategoriach celowego i oszczędnego dokonywania wydatków z funduszu rehabilitacji.
Jarosław Ziobrowski, WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr Sp.k.
Odmowa wydania zaświadczenia potwierdzającego, że dokonany wydatek to pomoc de minimis, jest przedmiotem licznych sporów (np. wyroki WSA w Warszawie z 28 listopada 2011 r., V SA/Wa 1821/11; z 28 lutego 2012 r., V SA/Wa 2397/11 oraz z 8 kwietnia 2009 r., V SA/Wa 2836/08; wyrok WSA w Gdańsku z 13 marca 2008 r., I SA/Gd 1072/07).
Wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis jest urzędowym oświadczeniem stwierdzającym, czy można zaakceptować konkretny wydatek jako taką pomoc. Organy właściwe w sprawie wydawania zaświadczeń uważają, że przepisy rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych w otwartym katalogu wydatków nie dopuszczają dowolności w ich stosowaniu. Szczególne znaczenie nadają wykazaniu związku przyczynowego pomiędzy wydatkiem a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych osoby niepełnosprawnej. Sąd w Gliwicach słusznie uznał, że przedłożone przez skarżącą dowody nie dały podstaw do ustalenia, że wydatek na zakup samochodu miał na celu zmniejszenie ograniczeń zawodowych niepełnosprawnej pracownicy objętej IPR.
Z drugiej strony warto wskazać wyrok NSA z 30 listopada 2011 r. (II GSK 1480/11), w którym stwierdzono, że odmowa uznania wydatków za pomoc de minimis może dotyczyć tylko tych wydatków, które nie byłyby objęte programem albo nie miałyby na celu zmniejszenia ograniczeń zawodowych, w ramach których są finansowane koszty. W wyroku tym NSA wskazał też, że takie okoliczności, iż zakup określonego sprzętu powoduje zwiększenie komfortu pracy, sprzyja poprawie warunków pracy niezależnie od tego, czy pracę wykonuje pracownik w pełni sprawny, czy niepełnosprawny, nie są przesłanką negatywną do objęcia wydatku programem indywidualnej rehabilitacji. Nie jest nią także to, że nie są to sprzęty o indywidualnym przystosowaniu do rodzaju niepełnosprawności. Istotne jest tylko, czy objęte IPR przedmioty nadają się do tego, by zmniejszać ograniczenia zawodowe osób niepełnosprawnych.
—oprac. Aleksandra Tarka
