Od lipca 2011 można przekształcić jednoosobową działalność gospodarczej w spółkę kapitałową, czyli w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną. Zgodnie z art. 5841 Kodeksu spółek handlowych przedsiębiorca przekształcany staje się spółką z chwilą wpisania jej do rejestru. Właściwy organ ewidencyjny z urzędu wykreśla przedsiębiorcę z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Jakie są plusy takiej zmiany ?

Po pierwsze dochodzi do ograniczenia odpowiedzialności przedsiębiorcy jego majątkiem osobistym za zobowiązania.  Od momentu przekształcenia za nowe zobowiązania odpowiada samodzielnie już wyłącznie sama spółka, za stare (te sprzed przekształcenia) odpowiada przedsiębiorca (osoba fizyczna) wraz ze spółką, solidarnie.

Ta solidarna odpowiedzialność podmiotów trwa dość długo, bo trzy lata od momentu przekształcenia. Z tych względów przekształcenie opłaca się szczególnie tym przedsiębiorcom, których firmy przez lata znacznie się  rozwinęły.

Drugim plusem, jest tożsamość obu podmiotów. Nowa spółka jest kontynuatorem jednoosobowej działalności gospodarczej. Niestety budzi to często wątpliwości banków i firm leasingowych. Nie potrafią one zrozumieć, w jaki sposób można mówić o sukcesji praw i obowiązków, skoro nie dochodzi do unicestwienia starego bytu, tj. np. wykreślenia z właściwego rejestru, tak jak ma to miejsce w przypadku przekształcenia spółek. Wtedy np. z KRS wykreślona zostaje spółka z o.o. a w jej miejsce sąd wpisuje np. spółkę akcyjną. W przypadku przedsiębiorcy zostaje on wprawdzie wykreślony z Centralnej Ewidencji, a spółka kapitałowa z przekształcenia wpisana do KRS, ale wciąż istnieje osoba fizyczna. Niektóre podmioty tracą więc orientację i dochodzą do wniosku, że mają do czynienia nie z przekształceniem podmiotu, ale cesją praw i obowiązków.  Idąc tym tropem domagają się podpisania aneksów do umów czy dopełnienia innych warunków, negując tym samym automatyzm przekształcenia w zakresie stosunków cywilnych.  Trzeba bezwzględnie z tym walczyć, bo ustawodawca przewidział sukcesję w zakresie prawa cywilnego i administracyjnego.

Sukcesję prawną należy wywodzić w szczególności z regulacji art. 5842 § 1 i 2 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z powołanymi przepisami „(§1) Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształconego. (§2) Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

Autorka jest adwokatem, partnerem w Kancelarii GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – adwokaci i radcowie prawni sp.p.