Czy umorzenie postępowania egzekucyjnego, które prowadzone jest przeciwko nierzetelnemu kontrahentowi oznacza zaprzepaszczenie szansy na odzyskanie pieniędzy na przykład za nietrafioną dostawę towaru?

Komentuje Paweł Trybuchowski wiceprezes zarządu w getBACK :

Coraz częściej bywa tak, że ze względu na brak majątku u dłużnika, przedsiębiorcy otrzymują od komornika informację o umorzeniu egzekucji. Taką informację interpretują jako kres działań windykacyjnych. Nie jest to jednak prawda. Dla firm windykacyjnych to jedynie punkt wyjścia do podjęcia kolejnych działań. Umorzenie dotyczy bowiem egzekucji, a nie długu. On przecież nadal pozostaje. Nic się nie zmieniło – komornikowi nie udało się jedynie znaleźć majątku na poczet zadłużenia.

Czyli jest to dobry moment na zastąpienie komornika przez firmę windykacyjną?

Tak jest. Proces zarządzania wierzytelnościami nie ustaje wraz z kapitulacją komorników. Z punktu widzenia firmy wierzyciela, której windykacja nie jest podstawową działalnością, podejmowanie kolejnych kroków staje się ekonomicznie nieuzasadnione. Przedsiębiorca powinien zawsze zastanowić się, co z takim długiem zrobić. Na pewno warto, aby przemyślał, jak zamierza wykorzystać to, że jest właścicielem zasądzonej wierzytelności.

Jeżeli nie chce dalej zajmować się dłużnikiem i jego problemami, może taką wierzytelność czy wierzytelności wystawić na sprzedaż. Może też zlecić jej długoterminowe zarządzanie firmie zewnętrznej. Takie posunięcia pozwalają na skoncentrowanie sił i środków na podstawowej działalności gospodarczej. Trzeba jednak pamiętać, że profesjonalny zleceniobiorca znacznie skuteczniej przeprowadzi proces odzyskiwania długu.

Ile czasu zajmuje zwykle odzyskanie wierzytelności?

To może potrwać. Zanim konsekwentna praca nad wierzytelnością przyniesie efekt, może upłynąć sporo czasu. Odzyskanie wierzytelności jest zwykle możliwe przy odpowiednim zarządzaniu, czyli regularnym kontakcie z dłużnikiem, negocjacjach i pilnowaniu, żeby wierzytelność się nie przedawniła.

Gdzie kończy się rola firmy windykacyjnej?

Dla profesjonalnej firmy zarządzającej wierzytelnościami jej zadanie kończy się dopiero w momencie całkowitej spłaty zadłużenia. Dopiero wtedy odzyskanym pieniądzom towarzyszy satysfakcja z dobrze wykonanej roboty.

Ile wynosi okres przedawnienia wierzytelności, o których mówimy?

Czas przedawnienia dla wierzytelności po bezskutecznej egzekucji komorniczej to 10 lat.

Przedsiębiorca otrzymuje od komornika informację o umorzeniu egzekucji komorniczej. Co to dla niego oznacza i jego dłużnika? Jak to się dzieje, że od tego momentu wartość długu rośnie?

Umorzenie egzekucji komorniczej – jak wspomniałem, często odbierane jest przez dłużników jako zwolnienie od obowiązku spłaty. To mylne przeświadczenie wynika z nieznajomości nazewnictwa. Przy uruchamianiu drugiej egzekucji komorniczej dłużnicy często nie rozumieją dlaczego wierzytelność dalej istnieje, skoro została umorzona. Kontaktują się z wierzycielem, zadają pytania. To dobry moment na rozpoczęcie ponownych negocjacji.

Sprawnie przeprowadzony proces sądowy oraz egzekucyjny powoduje, że wartość nominalna długu znacznie rośnie. Oprócz zasądzanych w takim przypadku minimalnych kosztów zastępstwa procesowego (od 12 do 24 proc. wartości przedmiotu sporu), kosztów postępowania sądowego, kosztów egzekucji komorniczej, dochodzą także te związane z zastępstwem w postępowaniu egzekucyjnym, należne pełnomocnikowi wierzyciela (jedna czwarta kosztów zastępstwa procesowego).

Na przykładzie tych kalkulacji widać, że doliczając należne odsetki ustawowe, wartość zadłużenia może wzrosnąć nawet o kilkadziesiąt procent. Wierzyciel ma prawo naliczać odsetki przez kolejne lata, dlatego nie jest wykluczone, że np. po czterech latach kwota długu może się podwoić.

Jaki jest główny cel sprzedawania przez duże korporacje swoich wierzytelności?

Wierzytelności po bezskutecznej egzekucji komorniczej wystawia na sprzedaż wiele banków i firm telekomunikacyjnych. Cieszą się one równie dużym zainteresowaniem, co wierzytelności młodsze, bez postępowania sądowego.

Sprawnie przeprowadzony proces sądowy oraz egzekucyjny powoduje, że wartość nominalna długu znacznie rośnie

Sprzedaż takiego długu jest bardzo dobrą alternatywą dla własnych lub zleconych działań. Długi z umorzoną egzekucją komorniczą są zwykle spisywane z bilansu wierzyciela, co jest istotnym argumentem przemawiającym za sprzedażą.

Czasami warto wycenić je nawet na symboliczną złotówkę – dzięki temu powstają zyski nadzwyczajne, co wpływa pozytywnie na wyniki.

Dlaczego firmom windykacyjnym opłaca się kupować długi innych przedsiębiorców?

Cena zakupu wierzytelności jest zawsze niższa od jej wartości nominalnej. Zasada jest taka - im starsza wierzytelność, tym większa różnica. Przedsiębiorstwa skupujące wierzytelności będą w stanie obsłużyć je dużo sprawniej, ponieważ na tym skupiają swoją podstawową działalność. Nie znaczy to jednak, że chętnie zapłacą każdą cenę. Zawsze trzeba też brać pod uwagę takie czynniki jak: wartość pieniądza w czasie, koszty oraz czas dochodzenia wierzytelności.

Czym kieruje się klient firmy windykacyjnej, gdy decyduje się na cesję wierzytelności

Z punktu widzenia klienta najważniejszym elementem jest rachunek ekonomiczny i to on decyduje o tym, czy transakcja będzie opłacalna, czy jedynie zminimalizuje stratę. Pod uwagę brany jest efekt podatkowy, bilansowy i wizerunkowy. Kalkulacji tych jednak nie przeprowadzi firma zewnętrzna. Decyzja w tej kwestii należy do klienta i jest ściśle związana z przyjętą strategią oraz sytuacją ekonomiczną.

Jaką więc firmę powinien wybrać

Rzeczywiście, najczęstszym dylematem przedsiębiorców w zakresie zarządzania wierzytelnościami, jest wybór firmy zewnętrznej, której należałoby sprzedać niewygodne długi lub zlecić ich windykację. Najważniejszymi kryteriami, którymi powinni się kierować to profesjonalna kadra, stabilne finansowanie i zaawansowana technologia.

Wybierając firmę windykacyjną przedsiębiorca powinien zadbać o to, aby przyszła współpraca nie rodziła ryzyka. Dlatego przed podpisaniem umowy, firma windykacyjna przechodzi liczne audyty – musi przedstawić dokumentację procedur i procesów, powinna wykazać się odpowiednim zapleczem kapitałowym oraz wiarygodnym finansowaniem. Istotnym elementem jest zgoda Komisji Nadzoru Finansowego na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

Stanowi ona swego rodzaju przepustkę do sektora bankowego i jest potwierdzeniem wysokich standardów pracy w firmie. KNF w trakcie weryfikacji szczegółowo sprawdza zarząd i kierownictwo przedsiębiorstwa pod względem kompetencji i niekaralności, wszelkiego rodzaju procedury oraz kondycję finansową spółki i jej strukturę własnościową.

W jakim zakresie firmy windykacyjne korzystają dziś z najnowszych technologii informatycznych?

Podobnie jak przedsiębiorstwa działające w innych branżach, firmy windykacyjne stawiają na nowe technologie. Dla tych zarządzających wierzytelnościami masowymi, technologia jest kluczem do sukcesu – widzą w niej swoją szansę na rozwój. Przewagę uzyskuje ten, kto ma informację i potrafi ją wykorzystać. Przedsiębiorstwa windykacyjne muszą być w najwyższym stopniu zinformatyzowane – przetwarzają setki milionów danych dot. m.in. nawyków płatniczych dłużników i ich zachowań. Systemy analizujące te dane, oceniają prawdopodobieństwo i ułatwiają indywidualne podejmowanie działań w każdej z milionów spraw, dzięki czemu są one skuteczne.

W branży wykorzystuje się też systemy scoringowe – na bieżąco oceniają prawdopodobieństwo uzyskania wpłaty, analizując dynamicznie zmieniające się w czasie informacje o sprawie i dłużniku. Są wykorzystywane jako podstawowe źródło informacji przy szacowaniu kosztów i efektywności prowadzonych działań. Używa się ich w trakcie zarządzania procesem, gdzie ściśle współpracują z systemami planowania akcji. Niezbędne są także tzw.

Systemy Planowania Akcji, które pracują na bazie wcześniej zdefiniowanych algorytmów. Analizują każdą sprawę osobno, wskazując sposób dalszego postępowania. Dzięki temu narzędziu proces masowego zarządzania wierzytelnościami jest prowadzony indywidualnie.

—rozmawiał Jerzy Kowalski