- Od kilku miesięcy zatrudniamy emeryta na zlecenie. Zgłaszaliśmy go do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego do 21 września, bo od następnego dnia podjął w innej firmie pracę na pół etatu. Od 22 września wyrejestrowaliśmy go z tych ubezpieczeń i zgłosiliśmy tylko do zdrowotnego. Przychód ze zlecenia za wrzesień wypłaciliśmy 28 września. Jak rozliczyć składki za tę osobę za wrzesień? Czy te za okres od 1 do 21 września rozliczyć w raporcie RCA, a za pozostały okres w RZA?

Gdy emeryt pracuje tylko na podstawie umowy – zlecenia, objęty jest ubezpieczeniami na ogólnych zasadach. Oznacza to, że zleceniodawca musi go zgłosić do ubezpieczenia emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego. Decyzja o przystąpieniu do ubezpieczenia chorobowego należy natomiast do emeryta.

Sytuacja się zmienia wraz z podjęciem przez taką osobę dodatkowej pracy na podstawie umowy o pracę. Wymiar etatu ani pensja nie mają znaczenia. Od dnia nawiązania stosunku pracy emeryt z tytułu umowy – zlecenia podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (może dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczeń emerytalno-rentowych, ale większość osób tego nie robi, bo ma już prawo do emerytury).

Jeśli rodzaje ubezpieczeń, którymi objęty jest zleceniobiorca, zmieniają się w trakcie miesiąca, to składki na poszczególne ubezpieczenia trzeba obliczyć za okres, w jakim dana osoba była nimi objęta. Ale zawsze trzeba je wszystkie rozliczyć w jednym raporcie składkowym.

Taki sposób rozliczeń wynika z faktu, że za jedną osobę można za ten sam miesiąc złożyć tylko jeden raport składkowy z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia. A raporty składkowe są tylko dwa – albo RZA, albo RCA. Złożenie jednego wyklucza możliwość złożenia za ten sam miesiąc i z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia drugiego raportu.

Ponieważ w tym przypadku trzeba za zleceniobiorcę rozliczyć składki społeczne, to nie można złożyć raportu RZA, w którym wykazuje się jedynie składkę zdrowotną. Tutaj konieczne jest przekazanie raportu RCA. Przykład Pan Mieczysław, zleceniobiorca, zaczął pracować na etacie w innej firmie od 22 września br. Jego przychód ze zlecenia to stała kwota 1900 zł.

Za wrzesień zleceniodawca naliczył za niego składki: – na ubezpieczenia społeczne od kwoty: 1900 zł : 30 dni = 63,333333 (...) zł 63,333333 (...) zł x 21 dni = 1329,999 (...) zł; po zaokrągleniu 1330 zł – na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty: 1900 zł – (1330 zł x 13,71 proc.) = 1900 zł – 182,34 zł = 1717,66 zł. —Magdalena Wypijewska