Podczas urlopu na warunkach macierzyńskiego zarówno podstawowego, jak i dodatkowego pracownik podlega identycznej ochronie przed stratą posady jak osoba na podstawowym urlopie macierzyńskim. W tym okresie nie można go zatem zwolnić za wypowiedzeniem ani w inny sposób.
Pracodawcę wiąże też zakaz wręczenia mu wymówienia zmieniającego np. w celu obniżenia pensji. Wolno się z nim rozstać wyłącznie:
- za wypowiedzeniem w związku z ogłoszeniem upadłości albo likwidacji zakładu (termin rozwiązania stosunku pracy trzeba uzgodnić z reprezentującą go organizacją związkową; gdy taka w firmie nie działa lub działa, ale nie reprezentuje zatrudnionego – tego warunku nie trzeba spełniać),
- bez wypowiedzenia z jego winy, jeśli związek zawodowy się na to zgodzi (art. 177 w związku z art. 183 § 1 zdanie drugie i § 4 zdanie drugie kodeks pracy).
Reguły te mają odpowiednie zastosowanie do pracownika:
- przebywającego na dodatkowym urlopie na warunkach macierzyńskiego,
- łączącego zatrudnienie w obniżonym wymiarze czasu pracy z dodatkowym urlopem na warunkach macierzyńskiego (art. 183 § 1 i 4 k.p.).
Przykład
Pan Wojtek, dyrektor działu marketingu w spółce handlowej, przyjął na wychowanie adoptowanego dwuletniego chłopca i przeszedł na urlop na warunkach macierzyńskiego.
Tuż przed jego rozpoczęciem prezes spółki dowiedział się, że pan Wojtek zdradził firmie konkurencyjnej wobec jego pracodawcy kilka ważnych i tajnych informacji na temat strategii sprzedaży.
Z tego powodu wręczył mu oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy dyscyplinarnie z winy zatrudnionego, zachowując miesięczny termin z art. 52 k.p. Ze względu na to, że w spółce nie ma zakładowej organizacji związkowej, prezes siłą rzeczy nie spytał jej o zgodę na zwolnienie dyrektora. I postąpił prawidłowo.
Skoro w firmie nie działa zakładowa organizacja związkowa, nie musiał dotrzymywać tego wymogu (cytowany wyrok SN z 18 marca 2008 r.).
Przykład
Pani Elwira jest zatrudniona w firmie angażującej 12 pracowników. Pod koniec przebywania na urlopie na zasadach macierzyńskiego złożyła wniosek o dodatkowy urlop na warunkach macierzyńskiego i jednoczesne kontynuowanie zatrudnienia w obniżonym wymiarze czasu pracy z całego do 1/2 etatu.
Pracodawca był zmuszony zmniejszyć personel i wręczył kobiecie wypowiedzenie z przyczyn jej niedotyczących. Wymówienie jest niezgodne z przepisami. Nie mamy tu do czynienia z redukcjami z przyczyn niedotyczących zatrudnionych. Pracodawca zatrudnia bowiem mniej niż 20 pracowników i nie obejmuje go tzw. ustawa o zwolnieniach grupowych. W tej sytuacji zastosowanie mają kodeksowe reguły szczególnej ochrony stosunku pracy.
A według nich podwładnemu łączącemu dodatkowy urlop na warunkach macierzyńskiego z pracą w niższym rozmiarze można wypowiedzieć umowę o pracę jedynie w związku z ogłoszeniem likwidacji bądź upadłości zakładu.
