Drugim ze środków pokontrolnych, jaki może zastosować inspektor pracy, jest wystąpienie. O tym, co może ono zawierać, stanowi przywołany na wstępie art. 11 ustawy o PIP w punkcie 8. Charakter prawny wystąpienia budził wiele kontrowersji. Obecnie jednak orzecznictwo jest zgodne co do tego, że nie jest to decyzja administracyjna. A to oznacza, że nie przysługuje od niego środek zaskarżenia.
Wystąpienia wydane na podstawie art. 11 pkt 8 ustawy o PIP nie mają również charakteru aktu lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie dotyczą bowiem uprawnień ani obowiązków wynikających z przepisów prawa (postanowienie WSA w Warszawie z 24 lipca 2008 r., II SA/Wa 631/08).
Wystąpienie inspektora pracy nie rodzi natomiast żadnego obowiązku po stronie pracodawcy i nie stwarza uprawnienia po stronie pracownika. Nie ma charakteru władczego, a pracodawca nie musi się mu podporządkować. Jego obowiązkiem jest wyłącznie zawiadomienie inspektora pracy w terminie określonym w wystąpieniu o terminie i sposobie wykonania ujętych w nim wniosków.
Ustawa o PIP nie przewiduje przy tym żadnej sankcji administracyjnej za nierespektowanie wystąpienia inspektora pracy przez jego adresata. Nie podlega ono też egzekucji, więc nie ma wpływu na sytuację prawną strony (postanowienie NSA z 23 października 2008 r., I OSK 1029/08).
Uwaga!
Wystąpienie inspektora pracy ma jedynie charakter zalecenia czy postulatu pod adresem pracodawcy
(postanowienie WSA w Krakowie z 18 maja 2010 r., III Sa/Kr 304/10)
.
Przykład
Pracodawca złożył odwołanie od wystąpienia inspektora pracy, twierdząc, że nie miało ono dostatecznych podstaw w stanie
prawnym i faktycznym. Odwołanie jest niedopuszczalne, ponieważ wystąpienie jest środkiem niezaskarżalnym.
Jeśli pracodawca się z nim nie zgadza, nie musi wykonać zawartych w nim zaleceń i nie spotka go za to żadna sankcja.
W praktyce jednak odwołanie złożone do PIP od wystąpienia ma skutek nieformalnej skargi na inspektora pracy i może spowodować ponowne zainteresowanie tą sprawą jego przełożonych.
Dążąc do odformalizowania postępowania organów inspekcji pracy, ustawodawca ostatnią nowelizacją w sierpniu 2011 r. wprowadził możliwość poprzestania w trakcie kontroli na wydaniu poleceń. Następuje to w formie ustnej w odniesieniu do mniej istotnych uchybień, które mogą zostać bezzwłocznie usunięte.
Inspektor kontroli wpisuje wydane polecenia w protokole kontroli. Podmiot kontrolowany, do którego zostało skierowane polecenie, ma obowiązek informowania odpowiedniego organu PIP o jego realizacji z upływem terminów określonych w tym poleceniu.
Autorka jest byłym inspektorem pracy, obecnie wspólnikiem w spółce Pogotowie Kadrowe sp.j.
