Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości rozdysponuje 1,5 mln zł na projekty mające przysłużyć się  wejściu naszych firm na rynki zagraniczne lub zwiększenie eksportu. Wszystko za sprawą  działania 6.1 „Paszport do eksportu” programu „Innowacyjna gospodarka”.

Działanie to podzielone jest na dwa etapy. Pierwszy przewiduje dotacje na przygotowanie tzw. planu rozwoju eksportu. Chodzi w nim o to, aby firma, korzystając z usług specjalistów (zewnętrznych firm doradczych), przygotowała strategię zdobycia rynku/ów zagranicznego, wskazując, z jakich instrumentów będzie w przyszłości korzystać realizując ten plan. Drugi etap to wdrożenie przygotowanego i zaakceptowanego przez PARP planu. W tym czasie firma może się wystawiać na targach, brać udział w negocjacjach, zdobywać certyfikaty niezbędne do wprowadzenia produktu lub usługi na zagranicznym rynku.

Dwuetapowy charakter działania ma duże znaczenie. Ogłoszony w tym tygodniu konkurs dotyczy wyłącznie dotacji na przygotowanie planu eksportu. Konkurs nie przewiduje natomiast składania wniosków o wsparcie na wdrożenie takiego planu. Taki nabór zostanie ogłoszony w późniejszym terminie.

Specjalny biznesplan

Dotacja na przygotowanie planu rozwoju eksportu może trafić do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców z całego kraju. Program „Innowacyjna gospodarka”, a tym samym działanie 6.1 ma bowiem charakter ogólnopolski. Miejsce prowadzenia działalności lub ulokowanie siedziby firmy w konkretnym województwie nie ma więc znaczenia. Oczywiście musi to być terytorium kraju.

Istnieje jednak drugi warunek, którego spełnienie może być już trudniejsze. Dotyczy on firm, które są już obecne na innych rynkach, czyli dokonują transakcji eksportowych. Mianowicie o pomoc mają prawo ubiegać się tylko te firmy, dla których udział eksportu w całkowitej sprzedaży nie przekraczał poziomu 30 proc. w ubiegłym roku (roku obrotowym poprzedzającym rok złożenia wniosku).

Pod pojęciem eksportu kryje się także dostawa wewnątrzunijna, czyli sprzedaż towarów na jednolitym rynku europejskim. Innymi słowy chodzi o to, aby dotacje trafiały do firm, które rzeczywiście nie angażowały się do tej pory w działalność eksportową lub była to dla nich działalność marginalna.

Na czym konkretnie polega omawiane wsparcie? Firma ma obowiązek wynająć zewnętrznych ekspertów, którzy na podstawie przekazanych im informacji i pomysłów przygotują strategię wejścia na rynki zagraniczne. Taki plan powinien w szczególności zawierać:

• analizę pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa oraz wskazanie rynków docelowych pod kątem produktów lub usług oferowanych przez firmę,

• badanie wybranych rynków, w szczególności przez przeprowadzenie analizy aktów prawnych, procedur (celnych, administracyjnych), zwyczajów, praktyk handlowych i zasad warunkujących dostęp produktu lub usługi (normy techniczne, wymogi certyfikacyjne, upodobania klientów/konsumentów itp.),

• wskazanie oraz uzasadnienie wyboru co najmniej dwóch działań, które będą realizowane przez przedsiębiorcę w celu wejścia na wybrany rynek, czyli będą służyć wdrożeniu w życie przygotowanego planu. Chodzi tu o takie działania, jak:

– udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy,

– organizacja i udział w misjach gospodarczych,

– wyszukiwanie i dobór partnerów na rynkach docelowych,

– uzyskanie niezbędnych dokumentów uprawniających do wprowadzenia produktu/usługi na rynek,

– doradztwo w zakresie strategii finansowania przedsięwzięć eksportowych i działalności eksportowej,

- doradztwo w zakresie opracowania koncepcji wizerunku przedsiębiorcy na wybranych rynkach docelowych.

Niezależny usługodawca

Warto zaznaczyć, że wybierając firmę ekspercką, której powierzone zostanie przygotowanie planu, nie wolno postępować w zupełnie dowolny sposób. Przedsiębiorca, który ubiega się o wsparcie, nie może bowiem dokonywać zakupu towarów lub usług od podmiotów powiązanych z nim osobowo lub kapitałowo.

Przez takie powiązania rozumie się wzajemne powiązania między wnioskodawcą (występującym o pomoc) a wykonawcą, polegające na:

• uczestniczeniu w spółce jako wspólnik spółki cywilnej lub osobowej,

• posiadaniu udziałów lub co najmniej 5 proc. akcji,

• pełnieniu funkcji członka organu nadzorczego lub zarządzającego, prokurenta, pełnomocnika,

• pozostawaniu w takim stosunku prawnym lub faktycznym, który może budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności w wyborze wykonawcy, w szczególności pozostawaniu w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub w stosunku przysposobienia, opieki bądź kurateli.

Wymogi te wynikają z przepisów o ustanowieniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (DzU z 2007 r. nr 42, poz. 275 ze zm.).

Do 10 tys. zł

Maksymalna wartość pomocy to 10 tys. zł. Intensywność wsparcia, czyli udział dotacji w kosztach projektu, to 80 proc. Odnosi się to do tzw. kosztów kwalifikowanych. Podstawowym wydatkiem będzie zakup usług doradczych. I oczywiście jest to koszt kwalifikowany, przy czym trzeba pamiętać, że nie obejmuje on podatku VAT naliczonego przez usługodawcę.

Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy firma nie ma żadnych prawnych lub faktycznych możliwości rozliczenia (odliczenia, odpisania) tego podatku. W praktyce podatek VAT właściwie zawsze stanowi wydatek niekwalifikowany. W związku z tym musi być sfinansowany ze środków własnych przedsiębiorcy.

Ponadto przepisy zezwalają na to, aby do kosztów uwzględnianych w refundacji dodać te wynikające z:

• ustanowienia lub utrzymania zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązania (gdyby miało zastosowanie, czyli w przypadku zażądania przez PARP ustanowienia jakiegoś zabezpieczenia),

• otwarcia i prowadzenia przez przedsiębiorcę rachunku bankowego lub subkonta na posiadanym rachunku, przeznaczonych do rozliczania projektu.

Szczegółowe informacje o naborze wniosków znajdują się na stronie internetowej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl). Można tam znaleźć regulamin konkursu, wzór wniosku, instrukcję jego wypełniania, kryteria oceny projektów. Ten pierwszy opisuje m.in. procedurę ubiegania się o grant.

Wynika z niej, że w pierwszej kolejności firma wypełnia wniosek w postaci elektronicznej za pomocą specjalnego generatora wniosków. Następnie dokonuje jego zatwierdzenia w systemie – z tą datą uznaje się wniosek za złożony. Później trzeba potwierdzić złożenie wniosku przez podpisanie go przez osoby upoważnione do reprezentowania firmy.

Można to zrobić w sposób tradycyjny, dostarczając wersję papierową do tzw. regionalnej instytucji finansującej (właściwej ze względu na siedzibę firmy), lub wykorzystać bezpieczny podpis elektroniczny.

Nabór wniosków będzie prowadzony najpóźniej do 4 listopada. Jednak termin ten może zostać skrócony, jeżeli dużo firm wystąpi o pomoc i tym samym wyczerpany zostanie budżet konkursu.

Źródło prawa

Zasady udzielania wsparcia na projekty „Paszport do eksportu” reguluje rozporządzenie ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach programu „Innowacyjna gospodarka” (DzU z 2008 r. nr 68, poz. 414 ze zm.).

Warto wyjść poza Polskę

W ostatnich latach rośnie w Polsce liczba firm, które nastawiają się na wymianę międzynarodową. Pozwala to na zdobycie nowych rynków, uniezależnienie się od koniunktury panującej wyłącznie na rynku krajowym, uzyskanie korzyści z tytułu większej skali działalności.

Wzrastający udział mikro-, małych i średnich firm w handlu międzynarodowym nie jest zresztą zjawiskiem typowym tylko dla Polski. Jest to zjawisko globalne, za którym przemawiają ułatwienia i zmniejszające się koszty prowadzenia takiej działalności. Przede wszystkim jest to wynikiem rozwoju technologii, zarówno telekomunikacyjnych, jak i np. przewozowych czy szerzej usługowych. Przejawem pierwszych jest np. możliwość prowadzenia bezpośrednich rozmów z kontrahentami z całego świata bez potrzeby opuszczania biura.

Spotkanie w cztery oczy można w ostateczności zastąpić wideokonferencją. Kontrakt można negocjować, przesyłając sobie pocztą elektroniczną jego kolejne wersje. Rozwój środków transportu uczynił wymianę handlową bezpieczniejszą i znacznie tańszą, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu.

Bez problemu można znaleźć firmę spedycyjną, która wykorzystując swoje sieci kontaktów, magazyny, zaplecze logistyczne czy nawet własne środki transportu, będzie w stanie dostarczyć towar do najdalszych zakątków świata. Instytucje finansowe oferują wiele instrumentów służących bezpiecznemu rozliczaniu międzynarodowych transakcji.

Dysponują także narzędziami do finansowania ich realizacji. Przykładowo początkujący eksporter powinien zapoznać się z takimi pojęciami, jak: inkaso lub akredytywa dokumentowa, gwarancja bankowa (akredytywa stand by), faktoring, forfaiting, opcja czy transakcja swap.

O tym, jak dynamicznie rozwija się polski eksport (mimo niesprzyjających warunków gospodarczych w ostatnich latach), niech świadczą dane o jego wartości (w mld euro):

• I półrocze 2011 r. – 68,7

• 2010 r. – 120,3

• 2009 r. – 98,2

• 2008  r. – 116,2

• 2007 r. – 101,8

• 2006 r. – 87,9

• 2005 r. – 71,4

• 2004 r. – 59,7

Źródło: Ministerstwo Gospodarki

B+R będą przydatne

O przyznaniu dotacji decyduje wiele czynników. Między innymi firma musi wykazać, że dysponuje odpowiednimi zasobami (ludzkimi, technicznymi, organizacyjnymi) umożliwiającymi rzeczywiste rozpoczęcie eksportu.

Premiowana jest także szeroko rozumiana innowacyjność towarów lub usług mających być przedmiotem eksportu. Wyraża się ona np. w premiowaniu przedsiębiorców prowadzących lub finansujących badania i rozwój produktów, które są/będą przedmiotem międzynarodowych transakcji.

To samo dotyczy firm, które na produkt będący przedmiotem eksportu posiadają patent, prawa ochronne na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub przynajmniej wszczęły odpowiednią procedurę, mającą zapewnić im ochronę tego typu. Na dodatkowe punkty przyznawane w trakcie oceny wniosków mogą liczyć także przedsiębiorcy posiadający m.in.

• akredytowany certyfikat jakości w przedsiębiorstwie zgodny z wymogami normy ISO 9001 lub inne certyfikaty branżowe zawierające w sobie wymagania tej normy,

• akredytowany certyfikat systemu zarządzania BHP zgodny z wymaganiami OHSAS 18001 lub PN-N-18001,

• akredytowany certyfikat systemu zarządzania środowiskiem zgodny

z wymaganiami ISO 14001 lub rozporządzeniem EMAS.

Zobacz serwis:

Dotacje unijne dla firm » Programy krajowe » Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka