W razie konieczności wysyłki towaru do kupującego sprzedawca ma obowiązek zapakować go i zapewnić transport odpowiedni dla właściwości towaru, tak aby uniemożliwić jego uszkodzenie.
W wypadku niewykonania albo nienależytego wykonania tych obowiązków klientowi przysługują uprawnienia na podstawie przepisów kodeksu cywilnego albo ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (ustawa o sprzedaży konsumenckiej).
Jaka odpowiedzialność
Sprzedawca obowiązany jest wydać dokładnie taki towar i w takiej ilości, jak zakupił kupujący.
W przeciwnym razie sprzedawca musi liczyć się z odpowiedzialnością wobec kupującego z tytułu nienależytego wykonania umowy albo niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową.
Warto jednak, by sprzedawcy zwracali uwagę na pewne rozróżnienie sytuacji, w których może znaleźć się klient, na gruncie polskich przepisów:
- kupujący otrzymuje towar zupełnie inny niż zakupiony oraz gdy otrzymuje towar innego rodzaju,
- kupujący otrzymuje mniejszą liczbę sztuk towaru oraz mniejszą ilość elementów w zestawie.
W przypadku wydania przez przedsiębiorcę towaru zupełnie innego niż sprzedany należy uznać, że w ogóle nie wykonał on zawartej z klientem umowy. Przyjmuje się bowiem, że sprzedawca nie wykonuje zobowiązania, jeżeli wydaje inny przedmiot niż wynikający z treści zobowiązania (umowy).
Należy również wskazać, że towar zupełnie inny niż zakupiony nie mieści się w zakresie pojęcia „niezgodność towaru z umową”, więc nie będą miały w takiej sytuacji zastosowania przepisy ustawy o sprzedaży konsumenckiej.
Z kolei w przypadku wydania przez sprzedawcę towaru innego rodzaju klientowi będą przysługiwały uprawnienia wynikające z postanowień ustawy o sprzedaży konsumenckiej. Przedmiot o innych cechach niż sprzedany należy uznać za towar niezgodny z umową.
Różne uprawnienia będą również przysługiwały klientowi w wypadku otrzymania innej ilości towaru, niż zakupił. Jeżeli sprzedawca przekaże mu mniejszą niż zakupiona ilość sztuk towaru, będzie odpowiadał z tytułu nienależytego wykonania umowy. Jeśli natomiast wyda kupującemu zestaw lub komplet, w którym brakuje pewnych elementów, wówczas poniesie odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru z umową.
Przykład 1
Sprzedawca prowadzący działalność gospodarczą sprzedał na aukcji internetowej najnowszy dostępny na rynku model telefonu komórkowego iPhone.
Przez niedopatrzenie przesłał do kupującego jedynie ładowarkę do tego telefonu. Sprzedawca nie wykonał zatem swego zobowiązania i klient może się domagać od niego wydania zakupionego telefonu.
Jeżeli ten model telefonu nie był najnowszy i kupujący stwierdził, że otrzymał starszy model, przysługują mu uprawnienia wynikające z przepisów ustawy o sprzedaży konsumenckiej. Jeżeli działał jako przedsiębiorca, to z rękojmi za wady rzeczy.
Przykład 2
Sprzedawca dostarczył nabywcy dwie puszki farby olejnej, przy czym w umowie wskazana była ilość dwukrotnie większa. Sprzedawca nienależycie wykonał swoje zobowiązanie i klient będzie mógł domagać się od niego dostarczenia brakujących puszek.
Jeżeli klient otrzymał od sprzedawcy zestaw sztućców, w którym brakowało kilku sztuk, należy uznać, że kupujący otrzymał towar niezgodny z umową i będą mu przysługiwać uprawnienia wynikające z przepisów ustawy o sprzedaży konsumenckiej.
Podobne roszczenia
Roszczenia przysługujące kupującemu z tytułu niewykonania/nienależytego wykonania umowy, niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową są podobne. Sprzedawcy muszą pamiętać, że w obu przypadkach klient może domagać się od nich wykonania umowy zgodnie z jej treścią.
W razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy sprzedawca będzie zobowiązany dostarczyć klientowi, na własny koszt, właściwy towar albo jego odpowiednią ilość.
Jeżeli sprzedawca nie spełni żądania wykonania umowy, kupujący będzie mógł się domagać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Należy pamiętać, że sprzedawca nie będzie odpowiadać z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jeżeli było one następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności.
Sprzedawcy, którzy przekazali klientowi towar niezgodny z umową, muszą pamiętać, że będzie on mógł domagać się w pierwszej kolejności nieodpłatnej wymiany towaru na zgodny z umową, a jeżeli sprzedawca zignoruje takie żądanie, kupujący może, w dalszej kolejności, żądać obniżenia ceny towaru albo od zawartej umowy odstąpić.
Ważne terminy
Z punktu widzenia sprzedawcy najważniejszą różnicą między przysługującymi klientowi uprawnieniami z tytułu niewykonania umowy czy niezgodności towaru z umową są terminy, w których kupujący mogą dochodzić swoich roszczeń.
Przede wszystkim, aby klient mógł wykonywać uprawnienia z tytułu niezgodności towaru z umową, musi zawiadomić sprzedawcę o niezgodności w ciągu dwóch miesięcy od jej wykrycia. Jeżeli sprzedawca zostanie powiadomiony w terminie późniejszym, kupujący nie będzie mógł dochodzić przysługujących mu roszczeń.
Jeżeli kupujący dotrzymał terminu na zawiadomienie, swoich roszczeń może domagać się w ciągu roku od dnia wykrycia niezgodności towaru z umową.
Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową w przypadku jej stwierdzenia w ciągu dwóch lat od wydania towaru kupującemu. Roszczenia kupującego wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy sprzedaży przedawniają się dopiero po upływie dziesięciu lat.
Czyje ryzyko
Sprzedawca powinien również pamiętać, że zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego z chwilą wydania rzeczy kupującemu to on ponosi ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru w transporcie. Może ono oczywiście nastąpić w sposób bezpośredni, niejako z rąk do rąk, wówczas wydanie towaru następuje w chwili przekazania towaru kupującemu.
Jeżeli natomiast rzecz sprzedana ma być przez sprzedawcę przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, wydanie następuje z chwilą, gdy sprzedawca w celu dostarczenia rzeczy kupującemu powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się transportem rzeczy tego rodzaju.
Należy wskazać, że jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie zostało oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, zwyczajowo jest nim siedziba sprzedawcy. Wynika z tego, że w przypadku sprzedaży wysyłkowej zasadniczo ryzyko utraty towaru lub jego uszkodzenia w trakcie transportu będzie ponosił kupujący i nie będą mu z tego tytułu przysługiwać roszczenia względem sprzedawcy.
Przykład 3
Sprzedawca opakował przenośny odtwarzacz Mp3 w kopertę bąbelkową. Klient otrzymał sprzęt z pękniętym wyświetlaczem.
W takim wypadku należy stwierdzić, że sprzedawca niedostatecznie zabezpieczył towar przed uszkodzeniem w trakcie transportu. Będzie ponosił zatem odpowiedzialność z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania.
Komentuje:
Bartosz Maciejewski, prawnik w Kancelarii prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Poznaniu
Trzeba pamiętać, że to na sprzedawcy ciąży obowiązek takiego zapakowania towaru, aby nie uległ on uszkodzeniu w trakcie transportu. Po stronie klienta leży natomiast zbadanie otrzymanej przesyłki.
W razie wykrycia ubytku lub uszkodzenia towaru kupujący powinien podjąć wszelkie możliwe czynności niezbędne do ustalenia odpowiedzialności przewoźnika.
Przyjmuje się, że jeżeli z powodu nienależytego opakowania towar ulegnie uszkodzeniu lub zniszczeniu, sprzedawca ponosi odpowiedzialność, nawet gdy ryzyko przypadkowego zniszczenia lub utraty rzeczy przeszło na kupującego. Aby więc uniknąć odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenie lub utratę w czasie transportu, sprzedawcy powinni zawsze bardzo starannie zapakować sprzedany towar.
Jeśli towar ulegnie uszkodzeniu z winy nieodpowiedniego zapakowania przez sprzedawcę, klient będzie mógł wystąpić z roszczeniem z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania w terminie dziesięciu lat.
Czytaj również:
Zobacz serwisy:
Konsumenci » Reklamacja i rezygnacja z umowy
