Umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy jest umową terminową. Specyficzne jest w niej jednak oznaczenie momentu zakończenia stosunku pracy. Wyznacza go koniec wykonywania pracy określonej w tym kontrakcie.
To, jak długo będzie trwał taki kontrakt, nie jest na ogół dokładnie znane stronom w chwili jego zawierania. Zwykle wiąże się bowiem z czynnikami niezależnymi, np. pogodą, długością trwania innych prac przygotowawczych czy tempem dostaw materiałów.
Przykładowo, decydując się na zawarcie angażu na czas wykonywania budowy magazynów czy remontu mostu, strony zwykle nie są w stanie precyzyjnie określić, do kiedy on potrwa z uwagi na nieprzewidziany termin wykończenia tych obiektów. Jednak finał tej pracy spowoduje zarazem rozwiązanie umowy łączącej strony. Oznacza to, że chwila zakończenia zadań wskazanych w umowie jest zarazem momentem ich zakończenia.
Przykład
Firma przyjęła pana Adama jako betoniarza zbrojarza do budowy centrum targowego. W umowie strony wskazały, że jest on zatrudniony na czas powstania fundamentów tego obiektu. 12 marca 2011 ostatecznie zakończono ich budowę.
Z tym dniem umowa o pracę pana Adama rozwiązała się i przedsiębiorstwo wydało mu świadectwo pracy.
Ważne data i zajęcia
Angaż taki musi zawierać dokładne oznaczenie pracy, na czas której został zawarty. Musi to być na tyle precyzyjne, aby można było ustalić, kiedy ostatecznie kończy się to zadanie. Ma to więc być praca, która jest tylko czasowo wykonywana przez pracowników pracodawcy. Podobnie wypowiadał się Sąd Najwyższy w wyroku z 15 listopada 2001 (II UKN 627/00).
Stwierdził, że pojęcie „określona praca” przy umowach na czas jej wykonania oznacza zindywidualizowane zadanie robocze mieszczące się w zakresie rodzajowo określonych czynności. Treść zadania roboczego pozostaje przedmiotem polecenia pracodawcy, choć jego wykonanie jest nie tylko celem umowy, ale pełni zarazem funkcję zdarzenia kończącego stosunek pracy, czego podwładny musi być świadomy i wyrazić na to zgodę.
Nie można natomiast określać, że umowa ta jest zawierana np. na czas produkowania bloczków B-4 czy na okres farbowania tkanin, jeśli pracodawca stale zajmuje się takimi czynnościami. W takim wypadku umowa nie spełniałaby bowiem warunków tej zawartej na czas wykonywania określonej pracy, bo nie byłoby w niej oznaczenia pracy mającej charakter okresowy.
W takiej sytuacji nie dałoby rady ustalić końca umowy i w istocie pracownicy byliby zatrudnieni bezterminowo. Dlatego należy precyzyjnie oznaczyć pracę, której wykonanie ma stanowić zakończenie tej umowy.
Automatyczne rozwiązanie
Jedna z zalet angażu na czas wykonywania określonej pracy polega na tym, że rozwiązuje się on automatycznie z zakończeniem zadania, na realizację którego został zawarty. Strony nie muszą składać dodatkowych oświadczeń.
Bez znaczenia jest przy tym, czy w tym momencie pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, urlopie czy osiągnął wiek przedemerytalny w rozumieniu art. 39 kodeksu pracy. Okoliczności te nie ograniczają bowiem rozwiązania angażu zawartego na czas wykonywania określonej pracy.
Rozwiązanie umowy wraz z zakończeniem określonej pracy to wygoda dla szefów, który nie muszą obawiać się przepisów chroniących pracowników. Jedynie gdy umowa na czas wykonywania określonej pracy miałaby się rozwiązać po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu (art. 177 § 3 k.p.).
Bez wymówienia
Co do zasady natomiast nie jest dopuszczalne rozwiązanie takiej umowy za wypowiedzeniem. Należy to uznać za jej istotną wadę. Wyjątki ściśle określają przepisy.
Kiedy wolno się wcześniej rozstać
Dopuszczalność wypowiedzenia umowy na czas wykonywania określonej pracy dotyczy tylko sytuacji związanych z koniecznością wcześniejszego rozwiązania angażu z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
Według art. 41
1
§ 2 k.p. w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy umowę o pracę zawartą na czas wykonania określonej pracy może rozwiązać każda ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Także ustawa z 13 marca 2003 o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm., dalej ustawa) dopuszcza wcześniejsze wypowiedzenie umowy na czas wykonania określonej pracy.
Zgodnie bowiem z jej art. 5 ust. 7 w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w zakresie grupowego zwolnienia umowy zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy może rozwiązać każda ze stron za dwutygodniowym wymówieniem.
Podobnie przy zwolnieniach indywidualnych z przyczyn niedotyczących załogi dopuszcza się wypowiedzenie angażu zawartego na czas wykonywania określonej pracy. Przyczyny te muszą jednak stanowić wyłączny powód rozwiązania kontraktu (art. 10 ust. 1 ustawy).
Strony nie mogą także wprowadzić do takiego angażu klauzuli dopuszczającej wcześniejsze wypowiedzenie. Pracodawcy nie wolno więc wymówić go pracownikowi zatrudnionemu na czas wykonywania określonej pracy, jeśli niedbale lub opieszale wykonuje swoje obowiązki. W praktyce osłabia to atrakcyjność tego kontraktu w porównaniu np. z umową na czas określony.
Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach
Zobacz serwisy:
Umowa o pracę » Umowa na czas określony
Rozwiązanie umowy o pracę » Wypowiedzenie umowy o pracę