Katalog sytuacji powodujących rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest bardzo szeroki.

Przesłanki te usytuowane są bowiem aż w dwóch tytułach [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2000/DU2000Nr%2094poz1037a.asp]kodeksu spółek handlowych[/link], a mianowicie w art. 21 k.s.h. umieszczonym w tytule I, czyli w przepisach ogólnych wspólnych dla obu typów spółek kapitałowych, oraz w art. 270 – 271 k.s.h. (należących do tytułu III – spółki kapitałowe) traktujących o przyczynach zakończenia działalności sp. z o.o.

[srodtytul]Powody rozwiązania[/srodtytul]

Zgodnie z art. 21 k.s.h. spółkę należy rozwiązać, jeśli:

- nie zawarto umowy/aktu założycielskiego spółki,

- określony w umowie/akcie założycielskim przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,

- umowa/akt założycielski nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,

- wszystkie osoby zawierające umowę spółki (albo osoba sporządzająca akt założycielski) nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.

O akcie założycielskim mowa jest wówczas, gdy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością występuje tylko jeden wspólnik, a o umowie, gdy spółka ta została utworzona przez co najmniej dwóch udziałowców. Przy czym sp. z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową sp. z o.o.

Uwaga! Postanowienie sądu rejestrowego o rozwiązaniu sp. z o.o. nie może być wydane po upływie pięciu lat od daty jej wpisu do KRS.

Z kolei na podstawie art. 270 k.s.h. powodem rozwiązania spółki z o.o. są:

- okoliczności przewidziane w umowie spółki,

- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,

- ogłoszenie upadłości spółki, oraz

- inne przyczyny przewidziane prawem.

Na podstawie art. 271 k.s.h. sąd może, poza przypadkami, o których mowa w art. 21 k.s.h., orzec o rozwiązaniu sp. z o.o. na żądanie:

- wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,

- oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.

[b]Uwaga![/b] O rozwiązaniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może orzec sąd gospodarczy właściwy dla siedziby podmiotu.

W sytuacji gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 tys. zł, wyrok ten fakultatywnie wydaje sąd rejonowy, a gdy przedmiot sporu przewyższa 100 tys. zł – sąd okręgowy. Sprawy ze stosunku spółki należą do kategorii spraw gospodarczych, stąd właściwość rzeczowa sądu gospodarczego.

[srodtytul]Jednomyślna uchwała[/srodtytul]

Jeśli dojdzie do którejś z wymienionych wyżej okoliczności rozwiązania spółki z o.o., to pojawia się obowiązek zgłoszenia otwarcia jej likwidacji. Jednakże do dnia złożenia przez likwidatora(ów) wniosku o wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Sądowego jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu podmiotu może zapobiec jego rozwiązaniu.

Oznacza to, że oddanie głosu nieważnego, wstrzymanie się czy też nieuczestniczenie w głosowaniu nie zahamuje procesu likwidacji.

W świetle jednak postanowienia [b]Sądu Najwyższego z 23 kwietnia 2008 r. (III CZP 34/08)[/b] „w sytuacji, w której jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki zapadła wprawdzie po wydaniu przez sąd rejestrowy postanowienia o rozwiązaniu spółki, ale przed rozpoznaniem apelacji wniesionej przez spółkę od tego postanowienia, podlega ona wraz z uchwałą o podwyższeniu kapitału zakładowego i wnioskiem o rejestrację podwyższenia kapitału zakładowego uwzględnieniu przez sąd drugiej instancji w ramach zasady aktualności”.

[srodtytul]Wyjątki od reguły[/srodtytul]

Nie będzie jednak można wstrzymać procedury likwidacyjnej w sytuacji, w której z żądaniem rozwiązania spółki wystąpił – niebędący wspólnikiem – członek jej organu bądź domaga się tego – określony w odrębnej ustawie – organ państwowy albo gdy zachodzą poważne braki wskazane w art. 21 k.s.h..

Jeżeli zatem żądanie pochodzi od zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo osoby wchodzącej w skład tych gremiów, a jest ona równocześnie udziałowcem, postępowanie mające na celu zakończenie bytu prawnego sp. z o.o. może zostać zahamowane.

Będzie ono natomiast toczyło się nadal, gdy prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, czyli wskazany w art. 271 pkt 2 k.s.h. organ państwowy, wyda decyzję o rozwiązaniu spółki, nad którą inni przedsiębiorcy sprawują wspólną kontrolę, gdy powstała ona wskutek sprzecznej z prawem koncentracji przedsiębiorców.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

ABC sp. z o.o. znajduje się w likwidacji. Proces ten zainicjowała uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki. Została ona podjęta z uwagi na silny konflikt personalny między udziałowcami.

Przed złożeniem wniosku o wykreślenie ABC sp. z o.o. z KRS wspólnicy doszli jednak do porozumienia i jednogłośnie powzięli uchwałę o kontynuowaniu jej działalności.

Jeden z jej likwidatorów – pan Wiktor – stwierdził, że uchwała ta jest spóźniona. Jego stanowisko nie jest prawidłowe. Uchwała została bowiem podjęta przed zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru, a równocześnie nie zachodzi żadna z sytuacji określonych w art. 273 k.s.h., wyłączających ewentualność zahamowania procedury likwidacyjnej.

[b]Przykład 2[/b]

Pani Nadia, prezes zarządu DEF sp. z o.o., z uwagi na osiągnięcie celu spółki (tj. wybudowanie szpitala) zgłosiła do KRS otwarcie jej likwidacji. Pani Nadia nie była równocześnie udziałowcem DEF sp. z o.o. Następnie wspólnicy jednogłośnie podjęli uchwałę o dalszym jej istnieniu.

Nie zahamuje ona jednak procesu likwidacji, nawet wówczas, gdyby ww. uchwała została zgłoszona do daty złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.

Z żądaniem rozwiązania DEF sp. z o.o. wystąpił bowiem członek zarządu niebędący jej udziałowcem. Gdyby pani Nadia pełniła funkcję prezesa zarządu i równocześnie była wspólnikiem DEF sp. z o.o., wspomniana uchwała udziałowców mogłaby zapobiec utracie bytu prawnego przez tę spółkę.

[b]Przykład 3[/b]

Umowa M sp. z o.o. nie zawiera zapisu dotyczącego wysokości kapitału zakładowego. Brak ten nie został usunięty w wyznaczonym terminie. Z uwagi na powyższe sąd rejestrowy – z urzędu – wydał postanowienie o rozwiązaniu tej spółki.

Z dniem uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia nastąpiło otwarcie jej likwidacji. Wspólniczki podmiotu – tj. panie Patrycja i Tamara – uznały jednak, że ich jednogłośna uchwała, złożona do daty zgłoszenia wniosku o wykreślenie spółki z KRS, wstrzyma proces likwidacji M sp. z o.o. Stanowisko pań nie jest zasadne.

Zaniechanie określenia w umowie spółki wysokości kapitału zakładowego stanowi bowiem poważne uchybienie formalne. Nawet zatem jednomyślna uchwała udziałowców o kontynuowaniu działalności M sp. z o.o., złożona do daty zgłoszenia wniosku o wykreślenie jej z rejestru, nie wywoła zamierzonego efektu, a spółka zostanie rozwiązana.[/ramka]

[ramka][b]Zobacz [link=http://www.rzeczpospolita.pl/pliki/prawo/pdf/uchwala_wspolnikow_rozwiazanie.pdf]Uchwałę zgromadzenia spółki w sprawie kontynuowania działalności[/b][/link] [/ramka] [i]Autorka jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię w Płocku[/i]