Już przy rekrutacji pracodawcy często popełniają podstawowy błąd. W wielu ogłoszeniach proszą o przesłanie „curriculum vitae ze zdjęciem”, a niekiedy „CV koniecznie ze zdjęciem”. Tymczasem takie żądanie jest nieuprawnione.

Na podstawie art. 22[sup]1[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link] pracodawcy wolno domagać się od ubiegającego się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

- imię (imiona) i nazwisko,

- imiona rodziców,

- datę urodzenia,

- miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),

- wykształcenie,

- przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Jest to lista zamknięta, dlatego przyjmujący nie może wymagać niczego więcej, chyba że taki obowiązek wynika z przepisów. Zatem ten, kto w ogłoszeniu o zatrudnieniu żąda przesłania zdjęcia, łatwo naraża się na zarzut dyskryminacji. Jej popełnienie jest możliwe również na etapie nawiązywania stosunku pracy.

Jeśli więc kandydat na dane stanowisko będzie umiał wykazać, że został pominięty w rekrutacji wyłącznie dlatego, że nie przesłał zdjęcia lub ma mniej korzystny wizerunek niż inni startujący do posady, ma szanse na odszkodowanie.

Zgodnie z art. 18[sup]3d[/sup] k.p. nie może być ono niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dlatego niedopuszczalne jest żądanie zdjęcia w związku z prowadzoną rekrutacją. Kandydat może je przesłać przyszłemu pracodawcy tylko z własnej, nieprzymuszonej woli.

Po zatrudnieniu w dalszym ciągu szef nie ma podstaw żądać zdjęcia od pracownika. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EDB429801D28C645C63B2723607571B1?id=166335]Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (DzU z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm., dalej ustawa)[/link] wyjaśnia, że za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej (art. 6 ust. 1).

Nie ulega zatem wątpliwości, że zdjęcie każdej osoby, także pracownika, należy do tej kategorii. Zasadą jest, że przetwarzanie danych osobowych jest możliwe tylko wtedy, gdy ten, kogo dane dotyczą, zgodzi się na to.

Są jednak wyjątki. Art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy wskazuje na dopuszczalność przetwarzania danych, gdy jest to niezbędne do wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. Wykorzystując tę podstawę, pracodawcy uzasadniają konieczność umieszczenia zdjęć pracowników na identyfikatorach.

Firmy na swoich stronach wewnętrznych, w tzw. intranecie dostępnym wyłącznie dla załogi, często umieszczają zdjęcia wszystkich zatrudnionych, wskazując ich stanowisko i dział, w którym pracują. Nie narusza to prawa pracownika do ochrony wizerunku, a wyłącznie wiąże się z prawidłowym funkcjonowaniem zakładu.

Aby jednak uniknąć wątpliwości, zarówno postanowienia o umieszczeniu zdjęcia pracownika na identyfikatorze, jak i w intranecie warto umieścić w regulaminie pracy. Szef skutecznie obroni się wtedy przed wszelkimi zarzutami.

Jeśli natomiast pracodawca na stronach intranetowych chce publikować zdjęcia z firmowej imprezy, wcześniej powinien uzyskać zgodę znajdujących się na fotografiach. O ile bowiem od pracownika można wymagać zgody na publikację wizerunku po to, aby prawidłowo identyfikować załogę, o tyle zdjęcia z firmowego pikniku znacznie przekraczają dozwoloną granicę.

Nieco inaczej wygląda umieszczanie fotek pracowników na ogólnodostępnych stronach internetowych, w folderach informacyjnych czy na tablicach ogłoszeniowych przy wejściu do firmy. Tutaj bezwzględnie konieczna jest zgoda podwładnego na publikację zdjęcia. Pracodawca, który takiej akceptacji nie ma, musi liczyć się z pozwem o naruszenie dóbr osobistych.

[ramka][b]Naruszone dobra osobiste[/b]

Zgodnie z art. 24 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. Jeśli doszło do naruszenia, może także żądać, aby osoba, która się go dopuściła, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków.

W szczególności dotyczy to złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym może również domagać się zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny.

Ponadto, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego wyrządzono szkodę majątkową, poszkodowany ma prawo żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Pracodawca będzie musiał liczyć się ze sporym wydatkiem, zwłaszcza gdy wizerunek pracownika wykorzysta bezprawnie w reklamie firmy.

Najlepiej zgodę na udostępnienie fotki podwładnego mieć w formie pisemnej. W przeciwnym razie przy ewentualnym sporze pracodawcy trudno będzie udowodnić, że pracownik zezwolił na publikację wizerunku.[/ramka]

[i]Autor jest Adwokatem w Kancelarii Poznański w Warszawie[/i]