Przepisy o podatku dochodowym zawierają szczegółowe regulacje dotyczące możliwości zaliczania do kosztów opłat związanych z wprowadzaniem do obrotu produktów, które szkodzą środowisku.

[srodtytul]Odzyskiwanie opakowań[/srodtytul]

Z art. 16 ust. 1 pkt 19a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] wynika, że kosztem podatkowym jest opłata produktowa, o której mowa w art. 12 ust. 2 tej [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C7F342D51B7756D8775BA097A5ADD493?id=185746]ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej[/link].

Przepis ten dotyczy przedsiębiorców, którzy nie osiągnęli odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Muszą oni wpłacać opłatę produktową. Oblicza się ją jako iloczyn stawki opłaty i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku (recyklingu) przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie produktów lub opakowań.

Przedsiębiorca, który wywiązuje się ze swoich obowiązków, ma więc prawo zaliczać wydatki do kosztów uzyskania przychodów. Inaczej jest, gdy tego nie robi. Artykuł 16 ust. 1 pkt 19a ustawy o CIT stanowi bowiem, że nie uznaje się za koszt dodatkowej opłaty produktowej, o której mowa w art. 17 ust. 2 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej.

Zgodnie z ustępem 1 tego przepisu w razie stwierdzenia, że przedsiębiorcy lub organizacji, który pomimo ciążącego obowiązku, nie dokonał wpłaty opłaty produktowej lub dokonał wpłaty w wysokości niższej od należnej, marszałek województwa wydaje decyzję, w której określa wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej.

W myśl ust. 2 w sytuacji niewykonania decyzji określonej w ust. 1 marszałek województwa ustala, w drodze decyzji, dodatkową opłatę produktową. Wynosi ona 50 proc. kwoty niewpłaconej opłaty produktowej.

[srodtytul]Recykling wraków[/srodtytul]

Artykuł 16 ust. 1 pkt 19b ustawy o CIT stanowi, że kosztami podatkowymi są poniesione opłaty, o których mowa w art. 12 ust. 2 i art. 14 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji ustawy.

Artykuł 12 dotyczy wprowadzającego pojazd, który nie jest zobowiązany do zapewnienia sieci zbierania pojazdów. Podobnie jak podmiot niebędący przedsiębiorcą, który dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu pojazdu, jest on zobowiązany do wniesienia, na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, opłaty w wysokości 500 zł od każdego pojazdu wprowadzonego na terytorium Polski.

Zgodnie z art. 14 wprowadzający pojazd, który powinien zapewnić sieć zbierania pojazdów i nie spełnia tego obowiązku, zobowiązany jest do naliczenia i wpłacenia opłaty za jej brak. Oblicza się ją jako iloczyn stawki opłaty za brak sieci i liczby pojazdów wprowadzonych w danym roku na terytorium kraju przez wprowadzającego pojazd oraz ilorazu liczby dni w roku, w których nie zapewniono sieci, i liczby dni w danym roku. [b]Podstawowa stawka opłaty za brak sieci wynosi 500 zł za pojazd.[/b]

Firma nie ma natomiast prawa zaliczyć do kosztów dodatkowej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów, o której mowa w art. 17 ust. 2 ustawy z o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Ustęp 1 tego przepisu stanowi, że w sytuacji stwierdzenia, że wprowadzający pojazd nie dokonał wpłaty opłaty za brak sieci albo dokonał wpłaty w wysokości niższej od należnej, główny inspektor ochrony środowiska wydaje decyzję, w której określa wysokość tego zobowiązania.

Jeśli przedsiębiorca nie zapłaci go w ciągu 14 dni od momentu, w którym decyzja stała się ostateczna, główny inspektor ochrony środowiska ustala, w drodze decyzji, dodatkową opłatę za brak sieci. Wynosi ona połowę kwoty niewpłaconej opłaty za brak sieci.

[srodtytul]Sprzęt elektryczny[/srodtytul]

Podobnie skonstruowane są podatkowe przepisy dotyczące opłat ustanowionych w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Wynika z nich, że kosztem uzyskania przychodów są opłaty, o których mowa w art. 9 ust. 1 i 3 oraz art. 64 ust. 2 tej ustawy.

Ten pierwszy reguluje zasady uiszczania przez wprowadzającego sprzęt opłaty rejestrowej lub opłaty rocznej, które trzeba przekazać na odrębny rachunek bankowy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Drugi przepis dotyczy przedsiębiorców, którzy nie osiągnęli minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu. Muszą oni wpłacać opłatę produktową.

Nie jest jednak kosztem dodatkowa opłata produktowa, o której mowa w art. 69 ust. 2 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Zgodnie z ustępem 1 tego przepisu w razie stwierdzenia, że wprowadzający sprzęt nie dokonał wpłaty opłaty produktowej albo dokonał wpłaty w wysokości niższej od należnej, główny inspektor ochrony środowiska wydaje decyzję, w której ustala wysokość należnej opłaty produktowej.

Ustęp 2 stanowi, że w sytuacji niewykonania tej decyzji w ciągu dwóch tygodni od dnia, w którym stała się ostateczna, główny inspektor ochrony środowiska określa (w drodze decyzji) dodatkową opłatę produktową w wysokości odpowiadającej połowie kwoty niewpłaconej należnej opłaty produktowej.

[srodtytul]Baterie i akumulatory[/srodtytul]

Od 1 stycznia 2010 r. do ustawy o CIT został dodany jeszcze jeden przepis dotyczący opłat związanych z ekologią. Chodzi o art. 16 ust. 1 pkt 19d ustawy o CIT. Stanowi on, że kosztem uzyskania przychodów są poniesione wydatki, o których mowa w art. 37 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BE39340971AA1ACA30D5A563D3FEBA90?id=312518]ustawy o bateriach i akumulatorach[/link].

Z przepisu tego wynika, że co najmniej [b]0,1 proc. przychodów z tytułu wprowadzenia do obrotu baterii i akumulatorów na terytorium Polski firma przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne albo przekazuje, w terminie do 15 marca następnego roku, na wyodrębniony rachunek urzędu marszałkowskiego.[/b]

Kosztem podatkowym jest również opłata produktowa uiszczana przez podmioty, które nie zapewniły wymaganego poziomu zbierania baterii i akumulatorów, o której mowa w art. 38 ust. w ustawy o bateriach i akumulatorach. Nie jest nim natomiast dodatkowa opłata produktowa, o której mowa w art. 42 ust. 2 tej ustawy.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Takie same zasady rozliczania opisanych opłat obowiązują przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy od osób fizycznych. Zawarte są one w art. 23 ust. 1 pkt 16a –16d [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link].[/ramka]

[ramka][b]Sankcji nie da się potrącić[/b]

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów opłat sankcyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wpłacie do budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.[/ramka]