Przypomnijmy, że w [b]wyroku z 23 marca 2010 r. (II FSK 1733/08) NSA[/b] przesądził ostatecznie, że leasingowa opłata wstępna bez względu na sposób księgowania kosztów (memoriałowo, kasowo) powinna być jednorazowo zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Oto kilka przykładów innych problemów związanych z leasingiem.

[srodtytul]Jaki VAT od ubezpieczenia[/srodtytul]

Koszt ubezpieczenia przedmiotu leasingu refakturowany przez leasingodawcę powinien być zwolniony z VAT.

Tak orzekł [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 marca 2010 r. (III SA/ Wa 1888/09)[/b]. Sprawa refakturowania ubezpieczenia przez firmy leasingowe i konieczności doliczania do niego VAT cały czas budzi wiele kontrowersji.

Wcześniej bowiem [b]WSA we Wrocławiu (w orzeczeniu z 8 grudnia 2008 r., I SA/Wr 881/ 08) i w Warszawie (w orzeczeniu z 10 grudnia 2009 r., III SA/Wa 1022/09) [/b]podzieliły stanowisko fiskusa o konieczności doliczania podatku według stawki 22 proc.

Pozostaje więc niepewność, czy pogląd wyrażony w wyroku z 24 marca 2010 r. będzie podzielany w orzecznictwie i akceptowany przez organy podatkowe [b](jedna z ostatnich interpretacji – wydana po tym wyroku – Izby Skarbowej w Warszawie z 16 marca 2010 r., IPPP3/ 4521-18/10-2/MM[/b], jest korzystna dla podatnika).

Już niedługo sprawę rozstrzygnie [b]NSA, który w postanowieniu z 31 marca 2010 r. (I FSK 608/09)[/b] zawarł pytanie prawne skierowane do składu siedmiu sędziów, argumentując swoje działanie m.in. istnieniem dwóch poglądów w orzecznictwie na ten temat.

[srodtytul]Koszty wcześniejszego rozwiązania umów[/srodtytul]

Organy podatkowe potwierdzają, że w razie wcześniejszego rozwiązania umowy leasingobiorca nie traci prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłat leasingowych poniesionych do dnia rozwiązania umowy[b] (tak np. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 2 marca 2009 r., IBPBI/1/415-963/08/AP)[/b].

Niestety, gdy chodzi o dodatkowe opłaty związane z rozwiązaniem umowy leasingu, jest już gorzej.

[b]W interpretacji z 16 czerwca 2010 r. (IPPB3/423-146/10-2/JG) Izba Skarbowa w Warszawie[/b] w odpowiedzi na pytanie podatnika o możliwość zaliczenia w koszty dodatkowych opłat za wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu z powodu trudnej sytuacji finansowej firmy i dekoniunktury wyjaśniła, że wydatki mają być ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jednocześnie odmówiła związku ponoszonych opłat z tytułu wcześniejszego rozwiązania umów leasingowych z uzyskaniem przychodów, ponieważ po rozwiązaniu umów przedmiot leasingu nie jest już wykorzystywany w działalności gospodarczej.

Stwierdziła, że to podatnik ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, a zapłacona opłata, jako wynik podjętych przez spółkę decyzji o odstąpieniu od umowy, jest konsekwencją tego ryzyka i nie może być przerzucana na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania. Wobec tego nie jest kosztem uzyskania przychodów.

Mamy tutaj przykład bardzo profiskalnego stanowiska organów podatkowych. Na ryzyko prowadzonej działalności z reguły powołują się one rozstrzygając sprawy ulg podatkowych (umorzenie, raty), a nie w sprawach kosztów podatkowych.

Zdecydowanie nie można zgodzić się z zaprezentowanym stanowiskiem, że tylko trafione inwestycje mogą generować koszty, natomiast te pozostałe nie służą zabezpieczeniu czy też zachowaniu źródła przychodu.

Zgodzić się z organem podatkowym można by było jedynie w sytuacji, gdyby taka dodatkowa opłata była nieracjonalnie duża w stosunku do kosztów samej umowy leasingowej. W pozostałych przypadkach jej poniesienie służy zabezpieczeniu źródła przychodu i powinna być ona uznana za koszt uzyskania przychodu.

[srodtytul]Przychód ze sprzedaży[/srodtytul]

Naszym zdaniem problemem budzącym najwięcej kontrowersji jest ustalenie przychodu ze sprzedaży składnika majątku wykupionego po leasingu. Mowa tutaj o sytuacji, gdy przedsiębiorca osoba fizyczna wykorzystywał w działalności gospodarczej samochód będący przedmiotem umowy leasingowej (także leasingu operacyjnego).

Po zakończeniu tej umowy wykupił go, nie wprowadzając jednak do ewidencji środków trwałych i nie zaliczając ceny wykupu do kosztów uzyskania przychodu. Organy podatkowe są zdania, że z chwilą sprzedaży takiego samochodu, nawet po upływie sześciu miesięcy od jego zakupu, przedsiębiorca uzyska przychód z działalności gospodarczej podlegający PIT.

Jak wskazała [b]Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 9 lipca 2010 r. (IPPB1/415-435/ 10-2/KS)[/b], przemawia za tym to, że samochód stanowił składnik majątku prowadzonej działalności gospodarczej, przez sam fakt obciążenia kosztów uzyskania przychodów ratami leasingowymi. Możliwość preferencyjnego wykupu samochodu po okresie leasingu też była związana z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Dlatego istnieje ścisłe powiązanie między tym składnikiem majątku a działalnością gospodarczą. Jego sprzedaż będzie więc generować przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link], tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeśli samochód zostanie z tej działalności wycofany – dopóki między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym został wycofany z działalności gospodarczej, i dniem odpłatnego zbycia nie upłynie sześć lat.

Pogląd ten podzieliły także [b]izby skarbowe: w Bydgoszczy w interpretacji z 3 czerwca 2009 r. (ITPB1/415-208/09/PSZ) i w Poznaniu w interpretacji z 31 grudnia 2009 r. (ILPB1/415-1101/09-4/AK)[/b].

W tym ostatnim piśmie wyjaśniono ponadto, że w związku z tym, że po wykupie auta podatnik nie zaliczył wydatku w koszty działalności gospodarczej, kosztem przy sprzedaży będzie, stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, cena, za jaką wykupił samochód od firmy leasingowej.

[srodtytul]Na jakiej podstawie[/srodtytul]

Pojawia się tu zasadnicza wątpliwość, dlaczego organy podatkowe wyciągają takie wnioski, skoro art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT odwołuje się do składników majątku wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1, czyli do

- środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, i

- składników majątku nieujętych w takiej ewidencji, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem takich, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł.

Organy podatkowe ignorują to, że w przepisie tym wskazano na środki trwałe ujęte w ewidencji środków trwałych i ewentualnie składniki nieujęte w tej ewidencji, pod warunkiem że ich wartość początkowa nie przekroczyła 3500 zł, ale też nie była mniejsza niż 1500 zł.

Nie obejmuje on rzeczy o wartości do 1500 zł, niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych. Tymczasem wartość wykupu przedmiotu leasingu bardzo często mieści się właśnie w tych granicach. Takich też sytuacji dotyczyła większość cytowanych interpretacji organów podatkowych.

Jaka zatem norma prawna daje organom podatkowym prawo do kwalifikacji przychodu z ich zbycia jako przychodu z działalności gospodarczej?

Naszym zdaniem nie ma takiego przepisu i stanowisko organów podatkowych jest zwykłym naciąganiem prawa.

Skoro bowiem przedsiębiorca nie zaliczył wydatku poniesionego na wykup przedmiotu leasingu do kosztów uzyskania przychodu i nie używał po wykupie pojazdu wyłącznie na potrzeby firmy (deklarując tym samym, że wydatek nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą), to nie można uznać – wbrew innym, wyżej cytowanym przepisom ustawy o PIT – że mamy do czynienia z przychodem z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ustawy o PIT.

[i]Autorzy są doradcami podatkowymi, prowadzą kancelarię podatkowo-rachunkową we Wrocławiu[/i]