Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie jego innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Tak wynika z art. 41 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B06A38EF741D9B097B530FF26C03A643?id=76037]kodeksu pracy[/link].

Oznacza to, że pracownicy korzystający z urlopu objęci są ochroną przed wypowiedzeniem angażu oraz przed wypowiedzeniem zmieniających ich warunki zatrudnienia.

[srodtytul]Odejścia grupowe...[/srodtytul]

Jednak przy wypowiadaniu pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia nie stosuje się art. 38 i 41 k.p., a także przepisów odrębnych dotyczących szczególnej ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Przewidują to wprost art. 5 ust. 1, 3 i 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169524]ustawy o zwolnieniach grupowych[/link].

Według tych przepisów, gdy chodzi o pracowników korzystających z urlopów lub nieobecnych w pracy z innych usprawiedliwionych przyczyn (np. z powodu choroby), pracodawca może wobec nich w każdym czasie zastosować wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy. Może więc wypowiedzieć im dotychczasowe warunki i zaproponować np. obniżenie wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia lub zmienić na ich niekorzyść zasady przyznawania premii. Przy czym w razie obniżenia przez to ich wynagrodzenia pracownicy nie mają prawa do dodatków wyrównawczych.

Pracodawca może także wypowiedzieć tym pracownikom umowy o pracę. Jest to jednak dopuszczalne tylko w przypadku urlopu trwającego przynajmniej trzy miesiące oraz w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (np. z tytułu jego choroby). Jeśli chodzi o urlop, to przyjmuje się, że chodzi tu zarówno o urlopy wypoczynkowe, jak i bezpłatne. Nie dotyczy to natomiast urlopów macierzyńskich.

W przypadku innej nieobecności pracownika pracodawca może takiej osobie wypowiedzieć angaż, tylko w razie gdy ta usprawiedliwioną absencja trwa co najmniej tyle co okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Okresy te określa art. 53 k.p., który przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika.

[ramka][b]Przykład[/b]

W spółce X przeprowadzane są zwolnienia grupowe. Jan S., będący jej pracownikiem, korzystał z urlopu bezpłatnego w wymiarze dziewięciu miesięcy. Po upływie czterech miesięcy otrzymał pismo zawierające wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji jego stanowiska pracy i zmniejszenia zatrudnienia w spółce. Jan S. wniósł powództwo do sądu pracy, domagając się uznania tego wypowiedzenia za bezskuteczne. Sąd je oddalił, gdyż pracodawca był już uprawniony do wypowiedzenia mu angażu.[/ramka]

[srodtytul]... i indywidualne[/srodtytul]

W przypadku zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników, określonych w art. 10 ustawy, sytuacja korzystających z urlopów jest identyczna jak w czasie zwolnień grupowych. Zgodnie bowiem ze wspomnianym art. 10 ust. 1 ustawy stosować tu należy zasady opisane w art. 5 ust. 3 i 4 tej ustawy. Przy zwolnieniach indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracownika dopuszczalne jest zatem wypowiedzenie stosunku pracy w czasie urlopu trwającego co najmniej trzy miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności podwładnego w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (a więc na podstawie art. 53 k.p.).

Ponadto dopuszczalne jest dokonanie wobec nich wypowiedzenia warunków pracy lub płacy (art. 42 k.p.) niezależnie od okresu trwania urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności. W przypadku obniżenia wynagrodzenia pracownikom tym nie przysługuje też prawo do dodatku wyrównawczego.

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Okresu urlopu macierzyńskiego nie zalicza się też do okresu urlopu trwającego co najmniej trzy miesiące (nie sumuje się z okresem innego urlopu), w czasie którego dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w sytuacjach, o których mowa w art. 41 k.p. (art. 5 ust. 5 pkt 1 w związku z art. 5 ust. 3 ww. ustawy). Wskazywał na to wyraźnie [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 21 listopada 2006 r. (II PK 52/06)[/b].[/ramka]