Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
Jest to zgodne z art. 68 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8592D8DEFCEE73E59A521F76E128896A?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.). [/link]
[srodtytul]Po co ta kontrola[/srodtytul]
Kontrola ta polega na ustaleniu, czy ubezpieczony w czasie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej lub też czy nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Mówi o tym § 5 ust. 1[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=87C9695BF47CD54F2A06432EB5E11610?id=79146] rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz nr 65, poz. 743)[/link].
Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem oznacza np. nieprzestrzeganie wskazań lekarskich lub też wykorzystywanie zwolnienia od pracy dla celów innych niż leczenie (tak Zbigniew Salwa w „Nowe przypisy o zasiłkach chorobowych”, Praca i Zabezpieczenie Społeczne z 1999 r. nr 9, poz. 16).
Kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy powinna być dokonywana bez uprzedniego poinformowania pracownika o zamiarze jej przeprowadzenia (§ 7 rozporządzenia). Gdy kontrolujący nie zastanie ubezpieczonego pod podanym na zwolnieniu lekarskim lub też wskazanym przez pracownika adresem, powinien ponowić kontrolę oraz wyjaśnić przyczynę nieobecności. Istotne jest, że osoba, która ma przeprowadzić kontrole, musi posiadać imienne upoważnienie, które uprawnia do wykonywania kontroli w miejscu zamieszkania, miejscu czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej.
[srodtytul]Protokół musi być[/srodtytul]
W sytuacji gdy kontrolujący ustali nieprawidłowości w wykorzystaniu przez pracownika zwolnienia lekarskiego od pracy, ma obowiązek sporządzenia protokołu, w którym podaje, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia. Protokół powinien zostać przedłożony ubezpieczonemu w celu wniesienia przez niego uwag. [b]W sytuacji gdy powstaną wątpliwości co do odpowiedniego wykorzystania zwolnienia lekarskiego od pracy, rozstrzyga je właściwa jednostka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, która może uzyskać opinię lekarza leczącego. [/b]Powyższe rozstrzygnięcie dokonywane jest w formie decyzji, od której przysługują środki odwoławcze (§ 10 rozporządzenia).
Sankcją za wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia jest utrata przez ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia (art. 17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ).
[ramka][b]Uwaga[/b]
Zgodnie z art. 81 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=26716F27F6F1A5C95A1D6C30B0BACB14?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.) [/link]osoba, która pobrała nienależne świadczenie, zobowiązana jest do jego zwrotu wraz z odsetkami w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.[/ramka]
[i]Autorka jest prawnikiem w KKPW, Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór [/i]
