Podatnik, który nie zatrudnia pracowników, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od jednego do 24 miesięcy. Pozwala na to [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B3BC3B92991E671EAC73B86FD5606451?id=236773]ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 z późn. zm.)[/link]. Wskazuje ona, że w sytuacji wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie jej wykonywania następuje na wniosek przedsiębiorcy.

[srodtytul]Bez zaliczek[/srodtytul]

Przedsiębiorca, który zawiesza działalność, nie musi wpłacać zaliczek na podatek dochodowy. Co istotne, nie ma takiego obowiązku nawet, gdy osiągnie przychody. Chodzi np. o sytuację, gdy sprzeda środki trwałe należące do firmy. Dochód lub strata z takiej transakcji jest wykazywana dopiero w zeznaniu rocznym. To musi bowiem złożyć nawet osoba, która zawiesiła działalność.

[srodtytul]Nie zawsze unikniemy VAT[/srodtytul]

Zasadą jest, że w razie zawieszenia wykonywania działalności podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Przewidziane są jednak od niej liczne wyjątki. Zwolnienie to nie dotyczy przedsiębiorców:

- zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE,

- dokonujących wewnątrz-wspólnotowego nabycia towarów,

- dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem.

Należy pamiętać, że nie ma ono także zastosowania do okresów rozliczeniowych:

- w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,

- za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Bardzo istotne jest natomiast, że przepisy regulujące zawieszenie działalności zlikwidowały problem konieczności naliczania VAT na zasadach przewidzianych dla likwidowanej firmy po dziesięciu miesiącach przerwy w jej funkcjonowaniu. Zgodnie z ustawą o VAT niewykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu przez ten okres jest traktowane tak samo jak likwidacja działalności. To wiąże się z koniecznością naliczenia podatku od wartości towarów własnej produkcji i towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy. Zasada ta nie dotyczy jednak podatników, którzy zawiesili firmę na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

[srodtytul]Księgujemy koszty, ale nie amortyzację[/srodtytul]

W czasie zawieszenia przedsiębiorca może księgować wszelkie koszty związane z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. [b]Chodzi m.in. o czynsz, opłaty za prowadzenie konta bankowego, ochronę, ubezpieczenie. [/b]Ustawodawca zdecydował natomiast, że w czasie, gdy firma nie funkcjonuje, nie nalicza się amortyzacji. Podatnik musi wstrzymać jej naliczanie od następnego miesiąca po zawieszeniu działalności.

[srodtytul]Zlecenia i umowy o dzieło[/srodtytul]

Przedsiębiorcy, którzy zawieszają funkcjonowanie firmy, muszą pamiętać, że nie mogą wykonywać czynności będących przedmiotem działalności na podstawie umowy-zlecenia lub o dzieło. Tak wynika [b]z interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 stycznia 2009 r. (ITPB1/415-637a/08/WM)[/b]. Z pytaniem zwrócił się podatnik, który od listopada 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą. Jest ona opodatkowana na zasadach ogólnych, a przedsiębiorca rozlicza VAT. Podatnik zajmuje się projektowaniem wnętrz i mebli oraz nadzorem nad ich wykonaniem. Zgodnie z symbolem PKD jest to działalność komercyjna gdzie indziej niesklasyfikowana. W ostatnim czasie wnioskodawca nie zdobywał nowych zleceń. Zdecydował więc o zawieszeniu działalności. Myśli jednak o próbie pozyskania chociaż drobnych zamówień. Nie będą to jednak prace, które zajmą cały miesiąc i pozwolą na wznowienie działalności. Dlatego, jeśli uda się zdobyć takie zlecenia, chciałby je wykonywać na podstawie umowy o dzieło. Podatnik spytał, czy zawieranie takich umów w czasie zawieszenia działalności jest możliwe.

Izba skarbowa uznała, że nie. Wskazała, że katalog przychodów, które należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, został określony w art. 13 ustawy o PIT. Należy do nich zaliczyć m.in. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło (art. 13 pkt 8 ustawy), uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 (chodzi o umowy o zarządzanie i kontrakty menedżerskie).

[wyimek]2 lata to maksymalny okres, na jaki przedsiębiorca może zawiesić działalność[/wyimek]

Na tej podstawie izba skarbowa stwierdziła, że zaliczenie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT, zależy od łącznego spełnienia następujących warunków:

- zleconą usługę podatnik wykona osobiście, tj. bez udziału osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, które wykonywałyby czynności związane z istotą tej usługi,

- umowa-zlecenia lub umowa o dzieło została zawarta z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej,

- zlecona usługa nie wchodzi w zakres prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Dlatego do źródła tego nie kwalifikuje się przychodów uzyskanych na podstawie umowy-zlecenia i umowy o dzieło, których zakres pokrywa się z przedmiotem prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Izba uznała, że [b]jeśli podatnik podpisze umowę o dzieło dotyczącą sporządzenia projektów wnętrz czy też nadzoru budowlanego, to uzyskane na jej mocy kwoty będą przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej.[/b] Byłoby to więc złamanie warunków zawieszenia działalności. To dlatego, że w myśl art. 14a ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może jej wykonywać i osiągać bieżących przychodów. Izba wskazała więc, że każdą, nawet pojedynczą usługę podjętą w okresie zawieszenia działalności gospodarczej należy traktować jako jej podjęcie. Uzyskaną z tego tytułu kwotę podatnik musi zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej.

[srodtytul]Wysoka danina od nieruchomości[/srodtytul]

Zawieszenie prowadzenia działalności nie jest dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, którzy płacą znaczne kwoty z tytułu podatku od nieruchomości. To dlatego, że stracą wpływy z firmy, ale obciążenia te pozostaną bez zmian. [b]Zdaniem fiskusa przedsiębiorca, który zawiesił prowadzenie firmy, musi płacić podatek od nieruchomości według stawek przewidzianych dla gruntów i budynków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.[/b] Tak wynika [b]z pisma dyrektora Departamentu Podatków Lokalnych Ministerstwa Finansów z 1 grudnia 2008 r. (PL/LS/833/111/SIA/08/376)[/b], które jest odpowiedzią na pytanie jednej z regionalnych izb obrachunkowych.

Wskazano w nim, że zawieszenie działalności nie powoduje utraty statusu przedsiębiorcy. Tymczasem z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FA090A6352520AB248090EA34CFAE556?id=182297]ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.)[/link] wynika, że sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę budynku, budowli czy gruntu skutkuje tym, że są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie ma wątpliwości, że w sytuacji zawieszenia wykonywania działalności przesłanka posiadania określonych nieruchomości lub obiektów budowlanych nadal jest spełniona. Nie ma więc uzasadnienia dla zastosowania

– dla gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę – stawek przewidzianych dla gruntów i budynków pozostałych.

Zawieszenie jest natomiast przesłanką zastosowania niższych stawek podatku od nieruchomości dla budynków mieszkalnych lub ich części, które przed zawieszeniem objęte były stawką właściwą dla obiektów zajętych na prowadzenie firmy. Chodzi o sytuację, gdy podatnik prowadzi działalność w domu lub mieszkaniu.

Zmiana zasad opodatkowania w wyniku zawieszenia działalności będzie miała miejsce również w sytuacji, gdy zawieszona firma posiada grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych oraz lasy zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza i leśna. Zawieszenie działalności gospodarczej spowoduje objęcie tych gruntów podatkiem rolnym lub leśnym na zasadach określonych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0B0F57C597514D9D7B49683B2BF17FEF?id=182467]ustawie z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 136, poz. 969 z późn. zm.)[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B1E2A3BE04842AF7A5A3289AAB7A52BB?id=167524]ustawie z 30 października 2002 r. o podatku leśnym (DzU nr 200, poz. 1682 z późn. zm.). [/link]

[ramka][b]Nie można wykonywać nowych zleceń[/b]

W okresie zawieszenia nie można wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, ale przedsiębiorca:

- ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

- może przyjmować należności i ma obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,

- ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,

- ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,

- wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przez przepisy,

- ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej,

- może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. [/ramka]

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/mail]