[b]– Umowa spółki, w której jestem wspólnikiem, uzależnia dopuszczalność zbycia udziałów od pisemnej zgody zarządu. Wspólników jest wielu, zarząd to jedna osoba. W praktyce prezes wyraża zgodę na sprzedaż tylko wtedy, gdy to on jest nabywcą. Tym samym stopniowo powiększa swój udział w spółce, uniemożliwiając to jednocześnie innym wspólnikom. Czy czynność prawna jednoosobowego zarządu wieloosobowej spółki z o.o. z samym sobą jest ważna?[/b]
Co do zasady tak, choć w opisanej powyżej przez naszego czytelnika konkretnej sytuacji członek zarządu nie dokonuje czynności prawnej z samym sobą, lecz z innym wspólnikiem.
Czytelnikowi chodzi prawdopodobnie o to, czy opisana praktyka jest dopuszczalna – i ewentualnie jak z nią walczyć.
Otóż walczyć można, choć będzie ciężko. Działania prezesa znajdują bowiem oparcie w umowie spółki, co jest argumentem ważkim. Jednak wydaje się, że mimo wszystko czytelnik ma szanse na sukces. Kodeks spółek handlowych nakazuje bowiem członkowi zarządu wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu spraw, w których ma miejsce sprzeczność interesów jego i spółki.
W pewnych okolicznościach opisana sytuacja będzie do tego przepisu pasowała jak ulał. Można uzasadniać, że interesem prezesa jest konsolidacja udziałów we własnych rękach, natomiast interes spółki to zyskanie takich nowych właścicieli, którzy zapewnią jej kapitał, wiedzę, rynki zbytu i szeroko pojęte perspektywy.
Oczywiście najtrudniejsze będzie udowodnienie, że transakcja, którą prezes zastopował, jest dla spółki korzystna. Czytelnik może jednak wystąpić do sądu o nakazanie spółce wyrażenia zgody na nabycie udziałów przez osobę inną niż prezes zarządu. Dodatkowym argumentem na jego korzyść jest to, że działanie prezesa nosi znamiona nadużycia prawa. A to jest niedopuszczalne.
[i]Podstawa prawna:
- art. 182 i art. 209 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] oraz art. 5[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928] kodeksu cywilnego[/link][/i]
