W poprzednich latach fundusze europejskie zasiliły rozwój polskiej turystyki kwotą blisko 900 mln zł. W okresie 2007 – 2013 środków tych będzie kilkakrotnie więcej. To szansa zarówno dla samorządów, organizacji, jak i firm. Korzystając z nich, można bowiem rozpocząć nową działalności, poszerzyć zakres dotychczas prowadzonej albo poprawić świadczone usługi.

Środki unijne będą dostępne w tzw. programach krajowych (np. „Innowacyjna gospodarka”, „Infrastruktura i środowisko”) oraz 16 regionalnych programach operacyjnych (RPO). W przypadku projektów turystycznych realizowanych przez firmy w pierwszej kolejności należy sięgnąć do tych ostatnich. Każdy taki program jest podzielony na tzw. działania. Określają one, kto, na jakich zasadach i na jakie projekty może uzyskać wsparcie. Ponadto zawierają informacje o minimalnej i maksymalnej dopuszczalnej wartości projektu.

Ponieważ to władze wojewódzkie decydowały o kształcie tych programów, w każdym regionie zakres i charakterystyka projektów są inne. Mając pomysł na biznes, trzeba zatem sprawdzić, czy w danym województwie będziemy mogli go przeprowadzić z wykorzystaniem unijnych dotacji. Programy i ich uszczegółowienia można znaleźć na stronach internetowych urzędów marszałkowskich (patrz ramka).

Mimo zachodzących różnic, w każdym województwie można znaleźć ciekawe działania skierowane na rozwój branży turystycznej. W niektórych są one dostępne w ramach ogółu środków przewidzianych na rozwój przedsiębiorstw (np. dolnośląskie), w innych są specjalnie wydzielone na rozwój tej branży (np. lubelskie). Ponadto w przypadku inwestycji realizowanych na terenach wiejskich, miejsko-wiejskich i w małych miastach warto zwrócić uwagę na Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Również z jego środków można uzyskać dotacje na tworzenie mikroprzedsiębiorstw (agroturystyka) i wsparcie różnego rodzaju inwestycji. Informacje o programach krajowych można uzyskać na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego ([link=http://www.mrr.gov.pl]www.mrr.gov.pl[/link]), natomiast dokument PROW pobierzemy ze strony Ministerstwa Rolnictwa ([link=http://www.minrol.gov.pl]www.minrol.gov.pl[/link]).

We wszystkich wymienionych programach znajduje się ponad 60 różnych działań, które mogą finansować szeroko rozumiane projekty turystyczne. Jak zatem znaleźć właściwe – pasujące do naszego pomysłu? Można oczywiście samodzielnie prześledzić każdy program (i jego uszczegółowienie). Można jednak ułatwić sobie pracę i skorzystać z narzędzia stworzonego przez Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego. Jest ono umieszczone na stronie [link=http://www.fundusze-turystyka.pl]www.fundusze-turystyka.pl[/link]. Serwis ten wskaże nam odpowiednie działania. W tym celu wystarczy odpowiedzieć na kilka pytań.

I tak w pierwszej kolejności należy wytypować: „Jako kto chcesz pozyskać dotację?”. Do wyboru są między innymi odpowiedzi: organizacja, jednostka samorządu terytorialnego i przedsiębiorca. Wybieramy tę ostatnią odpowiedź. Kolejne pytanie dotyczy lokalizacji projektu, czyli gdzie będzie realizowane przedsięwzięcie. Do wyboru mamy odpowiedzi: cały kraj lub wybrane województwo (wybieramy interesujący nas region). Kolejne pytanie dotyczy wyboru głównego celu przedsięwzięcia. Tutaj możemy wskazać na kategorie: „agroturystyka”, „hotel, restauracja, atrakcja turystyczna”, „obiekt zabytkowy, historyczny, przyrodniczy”, „infrastruktura publiczna”, „szkolenia” oraz kategorię „inne”. Przykładowo: jeżeli wybierzemy przedsiębiorstwo, województwo podlaskie i kategorię „hotel, restauracja, atrakcja turystyczna”, program wytypuje nam następujące działania: „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”, „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” (oba realizowane z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich), działania 1.4 i 3.2 (podlaski regionalny program operacyjny) oraz inicjatywę „Leader”. Tym samym zawężony zostaje krąg poszukiwań. Wystarczy, że skoncentrujemy się na wskazanych działaniach i wybierzemy to, które w największym stopniu odpowiada naszym założeniom. Co istotne, na stronach portalu umieszczone są również szczegóły dotyczące tych wszystkich działań.

Nie zawsze przedsiębiorstwo będzie mogło samodzielnie realizować projekt od początku do końca. Są takie działania, w których firma będzie mogła realizować inwestycję tylko w partnerstwie publiczno-prywatnym.

Przykładem mogą być działania przewidziane do realizacji w ramach szóstej osi priorytetowej programu województwa pomorskiego („Turystyka i dziedzictwo kulturowe”). Jednak to również szansa na ciekawe projekty, które pośrednio lub bezpośrednio mogą przyczyniać się do rozwoju przedsiębiorstw i zwiększenia w przyszłości ich dochodów. I tak w ramach wspomnianego partnerstwa w województwie pomorskim będzie można realizować projekty w zakresie budowy portów i przystani, tras i szlaków rowerowych oraz konnych, promocji wydarzeń kulturalnych, produktów spożywczych, organizacji kampanii reklamowych, a także adaptacji budynków o znaczeniu historycznym z nadaniem im nowych funkcji kulturowych i turystycznych oraz rewaloryzacji parków publicznych.

Podobne działania będzie można realizować w innych województwach (oczywiście z uwzględnieniem ich specyficznych uwarunkowań).

Przedsiębiorcy, którzy chcą realizować projekty dofinansowane ze środków unijnych, muszą uwzględnić jedno ważne kryterium. Środki te działają na zasadzie refundacji poniesionych wydatków. Oznacza to, że najpierw trzeba zrealizować cały projekt (inwestycję), udokumentować w prawidłowy sposób poniesione wydatki i dopiero wtedy można wystąpić o refundację. Jej wysokość zależy od wielkości firmy i miejsca realizacji projektu. W różnych województwach są bowiem różne poziomy wsparcia. I tak może ona wynieść 50 proc. poniesionych tzw. wydatków kwalifikowanych w województwach lubelskim, podkarpackim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, świętokrzyskim, opolskim, małopolskim, lubuskim, łódzkim, kujawsko-pomorskim. W przypadku inwestycji realizowanej w województwach pomorskim, zachodniopomorskim, dolnośląskim, wielkopolskim, śląskim i mazowieckim (bez Warszawy) dofinansowanie może wynieść 40 proc. Najmniej dostaną firmy przeprowadzające inwestycję w Warszawie (30 proc.). Jednak w przypadku mikro- i małych przedsiębiorstw wskazane poziomy wsparcia mogą być zwiększone o 20 pkt proc., a w przypadku firm średniej wielkości o 10 pkt proc. Wielkość wsparcia określa [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=183680]rozporządzenie Rady Ministrów z 13 października 2006 r. (DzU z 2006 r. nr 190, poz. 1402)[/link].

[ramka][b]Karina Milan, dyrektor Departamentu Wdrażania Funduszy Strukturalnych Polska Organizacja Turystyczna[/b]

Firmy sektora turystycznego będą mogły sięgnąć po miliony euro dostępne niemal w każdym programie operacyjnym. Pomoc finansowa, w zależności od regionu, typu wsparcia i wielkości przedsiębiorstwa będzie mogła pokryć nawet 100 proc. kosztów. Dotacje przewidziane są na rozpoczęcie działalności gospodarczej, jej rozszerzenie i unowocześnienie. Niemało unijnych środków zarezerwowano na szkolenie kadr, doradztwo i promocję, w tym udział w targach branżowych. W całym kraju powstają punkty informacyjne, gdzie firmy uzyskają bezpłatne porady w przygotowaniu projektu. Zachęcam do skorzystania z tej szansy.[/ramka]

[ramka][b]Informacje na temat RPO[/b]

Dolnośląskie - [link=http://www.rpo.dolnyslask.pl]www.rpo.dolnyslask.pl[/link]

Kujawsko-pomorskie - [link=http://www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl]www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl[/link]

Lubelskie - [link=http://www.rpo.lubelskie.pl]www.rpo.lubelskie.pl[/link]

Lubuskie - [link=http://www.lrpo.lubuskie.pl]www.lrpo.lubuskie.pl[/link]

Łódzkie - [link=http://www.rpo.lodzkie.pl]www.rpo.lodzkie.pl[/link]

Mazowieckie - [link=http://www.mazovia.pl]www.mazovia.pl[/link]

Małopolskie - [link=http://www.malopolskie.pl/rozwojregionalny/rpoperacyjny]www.malopolskie.pl/rozwojregionalny/rpoperacyjny[/link]

Opolskie - [link=http://www.umwo.opole.pl/serwis]www.umwo.opole.pl/serwis[/link]

Podkarpackie - [link=http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/um]www.wrota.podkarpackie.pl/pl/um[/link]

Podlaskie - [link=http://www.rpowp.wrotapodlasia.pl]www.rpowp.wrotapodlasia.pl[/link]

Pomorskie - [link=http://www.dpr.woj-pomorskie.pl]www.dpr.woj-pomorskie.pl[/link]

Śląskie - [link=http://www.rpo.silesia-region.pl]www.rpo.silesia-region.pl[/link]

Świętokrzyskie - [link=http://www.rozwoj-swietokrzyskie.pl]www.rozwoj-swietokrzyskie.pl[/link]

Warmińsko-mazurskie - [link=http://www.wm.24.pl]www.wm.24.pl[/link]

Wielkopolskie - [link=http://www.wrpo.wielkopolskie.pl]www.wrpo.wielkopolskie.pl[/link]

Zachodniopomorskie - [link=http://www.um-zachodniopomorskie.pl]www.um-zachodniopomorskie.pl[/link][/ramka]