Prowadzenie firmy to ciągłe podejmowanie decyzji, odpowiedzialność za biznes i pracowników. W końcu przychodzi moment, aby firmę przekazać w ramach sukcesji lub z niej wystąpić. Pojawia się więc pytanie, jakie skutki podatkowe spowoduje wystąpienie ze spółki.
Aby na to pytanie odpowiedzieć, poczyńmy pewne założenia. Mamy spółkę cywilną. Udział w zyskach i stratach spółki jednego ze wspólników wynosił 16,70 proc. Postanowił on jednak odejść na emeryturę. Na zgromadzeniu wspólników podjęta została uchwała o wystąpieniu wspólnika ze spółki. Oraz o spłacie jego udziału w kwocie 180 000 zł.
Jest wypłata, jest przychód
Skoro wspólnik z naszego przykładu otrzymał 180 000 zł, trzeba zastanowić się, czy powinien od tej kwoty odprowadzić należny podatek dochodowy. Przepisy podatkowe przewidują swoisty algorytm wyliczenia kwoty, od której należy opłacić PIT.
CZYTAJ TAKŻE: Pożyczka od pracodawcy bez odsetek i podatku
Zgodnie z tymi regulacjami, kwota otrzymana przez wspólnika w związku z jego wystąpieniem ze spółki cywilnej, w części stanowiącej nadwyżkę ponad kwotę odpowiadającą uzyskanej przed wystąpieniem przez niego nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce i wydatki niestanowiące kosztów, stanowią przychód z działalności gospodarczej.
Oznacza to nic innego, a tylko tyle, że z otrzymanej kwoty należy wyłączyć tę część otrzymanych przez wspólnika kwot, która została już opodatkowana podatkiem dochodowym. A nie została wcześniej przez niego otrzymana. Tak ustalona kwota stanowi przychód z działalności gospodarczej.
Z kolei dochodem z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną w przypadku otrzymania środków pieniężnych jest różnica między przychodem z tego tytułu, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w takiej spółce.
Ustalenie poziomu wydatków jest ważne
Za wydatki na nabycie lub objęcie prawa do udziału w spółce niebędącej osobą prawną należy uznać faktycznie poniesione przez podatnika wydatki (fizycznie wydatkowane środki) w związku z objęciem tego prawa. Gdy prawo do udziału w spółce nabywane jest w zamian za środki pieniężne, wydatkiem na nabycie tego prawa jest kwota faktycznie zapłacona za ten udział.
CZYTAJ TAKŻE: Mikroprzedsiębiorcy mają 5 mld zł długów
Ustalony w taki sposób dochód będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W sposób właściwy dla źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Stosownie do wybranej przez wspólnika formy opodatkowania dochodów uzyskanych z tego źródła przychodów.
W konsekwencji, kwota otrzymana przez wspólnika z tytułu wystąpienia ze spółki cywilnej nie skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu z działalności gospodarczej. O ile nie przewyższa wskazanej wartości algorytmu. Jeżeli kwota ta przewyższa wartość opisanego wyliczenia, to po pomniejszeniu jej o wydatki poniesione przez wspólnika na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w spółce cywilnej − stanowi dla niego dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Takie stanowisko prezentuje też Dyrektor KAS w interpretacji z 18 września 2019 r. (nr 0112-KDIL3-3.4011.258.2019.1.TW).
