Od darowanych długów płaci się podatek

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z zaciąganiem i realizacją zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym. Wynikają one najczęściej z obrotu gospodarczego z kontrahentami. Jego efektem jest powstanie zobowiązań w związku z nabyciem od nich towarów bądź usług albo z naliczeniem odsetek za opóźnienie w płatnościach. Pomiędzy stronami transakcji handlowych może dochodzić także do zawarcia porozumienia, w wyniku którego przysługująca przedsiębiorcy od innej firmy wierzytelność zostaje w całości lub w części umorzona. Z art. 508 kodeksu cywilnego wynika zasada, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Często jednak zwłaszcza drobni przedsiębiorcy zapominają, że dokonane na ich rzecz umorzenie wierzytelności nie jest obojętne podatkowo. Stosownie bowiem do art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT za przychody z działalności gospodarczej uznaje się również wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (z zastrzeżeniem art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o PIT, odnoszącego się do umorzonych zobowiązań w związku z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub upadłościowym), w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Z przepisu tego wynika, że zarówno umorzone, jak i przedawnione zobowiązania są co do zasady uznawane za przychód podatnika z działalności gospodarczej. Podobna kwalifikacja w zakresie umorzonych i przedawnionych zobowiązań obowiązuje w przepisach o CIT. Artykuł 12 ust. 1 pkt 3 lit. a tej ustawy ustala, że przychodami (z zastrzeżeniem regulacji szczególnych) jest także wartość (z zastrzeżeniem art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT) umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Umorzenie bądź upływ terminu przedawnienia zobowiązania wiąże się zatem z koniecznością rozpoznania przychodu w rozliczeniach PIT i CIT, oczywiście jeżeli w konkretnej sytuacji nie zachodzi przypadek szczególny (np. umorzenie zobowiązania w związku z postępowaniem upadłościowym lub restrukturyzacyjnym).