Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 30 czerwca 2016 r. (C-178/15) po przeanalizowaniu dyrektywy 2003/88/WE z 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy. Trybunał musiał odpowiedzieć na pytanie, czy nauczyciel, który korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia, nabywa też prawo do urlopu wypoczynkowego w tym samym roku.
W czym problem
Nauczycielka była zatrudniona w polskiej szkole podstawowej. Z uwagi na zlecone przez lekarza leczenie, przez większość 2011 r. przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia. Przypadał on w okresie zaplanowanego dla niej wcześniej urlopu wypoczynkowego.
W 2012 roku nauczycielka wystąpiła do pracodawcy o udzielenie niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego za 2011 r. Szkoła odmówiła. Swoją decyzję uzasadniła faktem pochłonięcia urlopu wypoczynkowego przez urlop dla poratowania zdrowia, gdyż urlopy te przypadały w tym samym czasie. Nauczycielka nie zgodziła się z tą decyzją. Odwołała się do sądu.
Co orzekły sądy
Sąd rejonowy powziął wątpliwości, czy polskie przepisy w zakresie urlopu dla poratowania zdrowia i urlopów wypoczynkowych dla nauczycieli są zgodne z dyrektywą 2003/88. Zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z prośbą o ich wyjaśnienie. Trybunał musiał odpowiedzieć na pytanie, czy pracodawca ma prawo odmówić nauczycielowi udzielenia urlopu wypoczynkowego za rok, w którym korzystał on z urlopu dla poratowania zdrowia.
Trybunał na wstępie podkreślił, że prawo do skorzystania z corocznego płatnego urlopu przez każdego pracownika jest zasadą prawa socjalnego Unii Europejskiej o szczególnej wadze. Ma ono na celu umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie mu okresu wytchnienia i wolnego czasu.
Na tle wcześniejszych swoich orzeczeń, Trybunał przypomniał, że w przypadku zbiegu urlopu wypoczynkowego i zwolnienia chorobowego, prawo krajowe nie może przewidywać wygaśnięcia prawa do corocznego urlopu wypoczynkowego. Cel prawa do corocznego urlopu, którym jest umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie okresu wytchnienia, jest inny od celu prawa do zwolnienia chorobowego. To ostatnie jest bowiem udzielane, aby umożliwić pracownikowi powrót do zdrowia po przebytej chorobie.
Zdaniem Trybunału, przewidziany w polskich przepisach urlop dla poratowania zdrowia, w przeciwieństwie do corocznego urlopu wypoczynkowego, nie służy zapewnieniu okresu wytchnienia i czasu wolnego. Jednak to sąd krajowy musi ostatecznie rozstrzygnąć, czy cele tych dwóch urlopów się różnią. Jeśli dojdzie on do takiego wniosku, to zdaniem Trybunału prawo krajowe powinno przewidywać obowiązek przyznania przez pracodawcę corocznego urlopu wypoczynkowego w innym terminie.
—Tomasz Sancewicz
masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpraca@rp.pl